Gelir Dağılımı Analizi

Gelir Dağılımı Yaklaşımları 

1)  Fonksiyonel Gelir Dağlımı: Gelirin onu yaratan faktörlere dağıtılmasını içerir. Buna göre toprak sahiplerine rant, girişimcilere kâr, sermaye sahiplerine faiz ve çalışanlara ücret geliri dağıtılır. 

2)  Kişisel Gelir Dağılımı: Gelirin kişiler, aileler, ya da gruplar arasın­da dağılımını ifade eder. Kişisel gelir dağılımı ekonomik eşitsizliklerin olduk­ça iyi bir göstergesidir.

Aile bütçesi anketlerinden yararlanılarak bir ülkede kişisel gelir dağılımı belirlenirken "Hanehalkı Tüketici Anketleri" uygulanır.

EKONOMİK EŞİTSİZLİĞİN ÖLÇÜLMESİ

Gelirlerle ilgili verilerin derlenmesinde çeşitli araçlar kullanılır: Bu araçlardan en sık kullanılanı Lorenz eğrisidir. 

Lorenz Eğrisi: Gelir dağılımındaki eşitsizliği ölçmek için yoğunlaş­ma eğrisi kullanılır. Yoğunlaşma eğrisine İngilizce kitaplarda Lorenz eğrisi Latin ülkelerinde Gini Eğrisi adı verilmektedir, iki ekonomi istatis­tikçisi olan Amerikalı Max Lorenz ve İtalyan Corrado Gini hemen hemen aynı zamanda ve birbirlerinden ayrı olarak gelir dağılımı sorununu ele almışlardır. 

Lorenz Eğrisi, nüfusun yüzde kaçının gelirin yüzde kaçını aldığını göste­ren noktaların birleştirilmesi ile elde edilir. Yapılan gözlemler birleştirildiğin­de elde edilen OVRSTO'eğrisine Lorenz ya da Gini Eğrisi denilmekte­dir. Orijinle karşı köşeyi birleştiren OO' doğrusu ise eş bölüşüm doğrusudur. Bir diğer değişle, eksenlere göre 45°'lik bir doğru olacaktır. 

Gelir dağılımını ne kadar gayri âdilse (eşitsizse) Lorenz eğrisiyle eş bö­lüşüm doğrusu arasındaki alan o kadar büyük olacaktır. Bir diğer değişle, kişisel gelir dağılımı eşit gelir dağılımını gösteren 45°'lik doğrudan ne kadar uzaksa fiili gelir dağılımını gösteren eğri sanki bir pelikanın alt gagasındaki sarkmaya benzer şekilde bir görünüm arzedecektir. 

 Gini Katsayısı : Lorenz ya da Gini eğrisiyle eş bölüşüm doğrusu ara­sındaki noktalı alanı (x), OO'Z ikizkenar üçgenini alanına (y) oranıdır. Yâni x/ y dir. Bir ülkede gelir dağılımındaki adaletsizlik ne kadar fazlaysa Gini kat­sayısı o kadar büyük olacaktır. Gini katsayısının sıfıra yaklaşması, gelir dağılımındaki adeletsizliğin azaldığını gösterir. 

KİŞİSEL GELİR DAĞILIMI EŞİTSİZLİĞİNİN BAZI NEDENLERİ 

• Kabiliyet Farklılıkları
• Çalışma Yoğunluğundaki Farklılıklar
• Risk Üslenimi
• işin Gereği Olarak Ücret Farklılıkları
• Okul ve Diğer Tür Eğitimler
• İş Deneyimi
• Miras Yoluyla Servet İntikali
• Piyasalardaki Rekabet Koşullan
• Bölgelerarası ve Yörelerarası Gelişmişlik Farkları
• Şans Faktörü 

EKONOMİK AYIRIM VE NEDENLERİ 

Eşdeğer üretim faktörlerine üretime ayrı katkıyı yapmalarına karşın farklı ödeme yapılmasına ekonomik ayırım denilmektedir. Ekonomik Ayırımın Nedenleri

1)  İşverenler Tarafından Yapılan Ayırım
2) Karşı Cins Çalışanlar Tarafından Yapılan Ayınm
3) içerdekiler- Dışardakiler Ayırımı
4) İstatistiksel Ayırımı 

OPTİMAL GELİR DAĞILIMI: Toplum faydayı maksimize etmek için en iyi yol aynı marjinal fayda eğrilerine sahip insanlar arasında sabit bir miktar parayı eşit olarak paylaştırmaktır. GELİRİN YENİDEN BÖLÜŞÜMÜ Gelirin yeniden bölüşümü iki şekilde gerçekleştirilebilir. 

1)  Gelirin Piyasa Aracılığıyla Yeniden Bölüşümü: Eşitsizliğin bir kaynağı daha iyi mesleklere sınırlı giriştir. 

2)  Gelir Vergisi Aracılığıyla Gelirin Yeniden Dağıtılması: Geli­rin gelir vergileri aracılığıyla yeniden dağıtımının boyutu gelir vergilerinin ya­pısına bağlıdır. Gelir düzeyiyle birlikte marjinal vergi oranı yükseliyorsa artan oranlı gelir söz konusudur. Gelir düzeyi arttıkça marjinal vergi oranı azalıyorsa azalan oranlı vergi oranı söz konusudur. 

Gelir ve Yardım Sağlama Programları

1)  • Sosyal Güvenlik Programları
2)  • İşsizlik Tazminatı
3)  • Refah Programlan
4)  • Maliyetin Altında Fiyatla Gıda ve Hizmet Tedariki

EŞİTLİK VE ETKİNLİK SORUNUYLA İLGİLİ  

REFORM ÖNERİLERİ 

Kısmi Reformlar: Gelir dağılımı çerçevesinde yapılan birçok reform kısmıdir. Çalışanlara ve işsizlere yönelik öğrenim ve eğitim programlan geliştirilmektedir.

Köklü Bir Reform Önerisi: Negatif Gelir Vergisi Negatif gelir Vergisi ile her aileye bir yıllık gelir garantisi verilerek ailele­rin gelirinin bir minimumun altına hiçbir şekilde düşmesine izin verilmemekte ve ailelerin piyasa geliri arttığı zaman aileye verilen tazminatın belli bir tazminat kayıp oranında azaltılması öngörülmektedir. 

YOKSULLUK SORUNU 

Ortalama gelirden daha az alanlar içinde öyle bir kesim vardır ki bu az alanlar içinde en az alanlardır. Bunlar yoksullardır. 

Yoksulluğun Tanımı ve Nedenleri 

Yoksulluğun tanımı oldukça güçtür. Diğer bir ifadeyle İsveç'in veya İs­viçre'nin yoksulu ile Hindistan'ın yoksulunun ortak yönlerinden çok ortak ol­mayan yönleri vardır. Yoksulluğun çeşitli nedenleri vardır:

•  60-65 yaşın üzerinde çıkmanın (yaşlılığın) ya da hastalığın insanları emek piyasası dışına çıkmaya zorlaması.

•  Marjinal (verimsiz) topraklarda çalışmak zorunda kalan insanların ça­balarının boşa gitmesi.

• Kendilerini ve ailelerini yoksulluk düzeyinin üstünde tutmaya yetecek ücreti elde edecek ölçüde beceriye sahip olunmaması

• Hizmetlerine olan talebin kendi sayılarından daha hızlı düştüğü meslek alanlarından yaşları ve demode becerileri nedeniyle başka iş alanlarına ge-çilememesi (yani faktör mobilitesinin olmaması).

• Ekonominin durgunluk dönemlerinden, ekonomik performanstaki kötü gidişe bağlı olarak işsizlik ve yoksulluğun artması.

Yoksullukla Mücadele Programlannın Genel Özellikleri

1) Daha Fazla ve Daha İyi İstihdam Olanakları Yaratma
2) Sosyal Güvenlik ve Sağlık Sigortası Sağlanması
3) Gelir Yardımı Yapılması 

Sorular:

1.    Geliri onu yaratan faktör sahiplerine dağıtımına ne ad verilir?
A) Gelir transferi    B) Nispi Gelir transferi C) Fonksiyonel Gelir dağılımı     D) Kişisel Gelir dağılımı  E) Ekonomik rant 

2.    Gelir dağılımındaki eşitsizliği ölçmek için aşağıdakilerden hangisi kullanılır?
A) Laffer eğrisi              B) Lorenz eğrisi  C) Gelir eğrisi               D) Lucas eğrisi E) Ücret - Fiyat sarmalı 

3.    Gini katsayısının sıfıra yaklaşmasının anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gelirin artığını  B) Gelir dağılımındaki adaletsizliğin azaldığını C) Gelir dağılımındaki adaletsizliğin arttığı
D) Gelirin azaldığını  E) Nüfusun arttığını 

4.   Aşağıdakilerden hangisi kişisel gelir dağılımı eşitsizliğinin nedenlerinden değildir?
A) Kabiliyet farklılığı  B) Çalışma yoğunluğundaki farklar  C) Risk üstlenimi  D) Ücret farklılıkları E) Nüfus 

5.    Eşdeğer üretim faktörüne üretime aynı katkıyı yapmalarına karşın farklı ödeme yapılmasına ne ad verilir?
A) Gini eğrisi                 B) Lorenz eğrisi C) Gini katsayısı            D) Ekonomik Ayrımı E) Lucas eğrisi 

6.    Aşağıdakilerden hangisi düşük gelirlilere doğrudan doğruya yardımı yapılmasını sağlayan programlardan değildir?
A) Sosyal güvenlik programı B) İşsizlik tazminat C) Refah programı D) Maliyetin altında gıda yardımı E) Pozitif gelir vergisi 

7.    Yoğunlaşma Eğrisine Latin ülkelerinde ne ad verilir?
A) Lorenz eğrisi                 B) Gini eğrisi C) Lucas eğrisi         D) Keynesyen eğrisi     E) Klasik eğri