Akıllı ve Güdümlü Füzelerin Çalışma Prensipleri

Dünün, bugünün ve geleceğin en önemli silahlarından biri olan füzeler, savaşların kaderini belirlemekte büyük rol oynamaktadırlar. Teknolojinin gelişmesiyle beraber 2. Dünya savaşı’ndan bugüne bu konuda büyük atılımlar yapılmıştır. Bunlardan en dikkat çekicisi ise akıllı ve güdümlü olan füzelerdir.

Güdümlü füzeler, hedefi olabildiğince en az sapma ile vurmak amacıyla geliştirilmektedirler. Bu sayede, sadece hedefe odaklanıldığından istenmeyen yerlerin vurulmasının ve israfın önüne geçilmiş olur. Maliyetleri yüksektir. Fakat daha da önemlisi sabit cisimler yerine hareketli cisimleri de etkisiz hale getirilebilmeleridir. Zira bunları vuramamak savunmasız kalmak demektir. Güdümlü füzeler, bir uçak gibi uçabilmektedirler. Jet motoru kullanılır ve modern olanları ses duvarını aşarak süpersonik(ses hızı üzeri) ve hipersonik(ses hızının 5 katının üzeri) hızlarda seyredebilmektedir. Balistik olmayan bir şekilde yani atış hareketi kurallarına göre işlemeden uçabilirler. Tabi hem balistik hem de güdümlü olan füzeler de vardır. Bunun yanında modern olanları kendi yolunu çizebilir. Çok alçaktan uçma kabiliyetine sahiptirler.

Yönlendirilme şekilleri;

Radyo kontrollü

Bombanın üzerinde kamera bulunmaktadır ve bir operatör tarafından görüntüler izlenerek füze yönlendirilir.

Kızılötesi

Uçan cisimlere kilitlenirken genelde bu yöntem kullanılır. Füze ısı kaynağını takip etmektedir. İlk başlarda güneş, bulut, yağmur ve yerdeki sıcak cisimlerden dolayı yanılmalar gerçekleşmekteydi ve füze ile cisim arasındaki mesafenin artışıyla sıkıntılar yaşanmaktaydı. Fakat günümüzde bir uçak yüzeyinin hava sürtünmesinden dolayı artan ısısını dahi tespit edebiliyorlar. Böylece uçağın her tarafını algılıyorlar ve sadece en ısınan bölüm olan kuyruk kısmını takip etmediklerinden hedefin vurulma oranı artıyor. Fakat yine de mükemmel değiller. Diğer yandan füzeyi aldatma amaçlı bırakılan ve uçaktan daha sıcak olan işaret ışıklarını hedef sanabiliyorlar ve yön değiştiriyorlar.

Lazer kontrollü
Lazer kontrollü güdümlü füzeler , herhangi bir yerden tutulan lazerin çarptığı yere doğru giderler. Işınlar farklı kodlama şekillerine göre gönderilir. Bu sebeple yabancı bir kaynak tarafından lazer tutulması durumunda aldanmazlar. Dezavantajı, hedefin görülemediği bozuk hava şartlarında kullanılabilir olmamasıdır.

Uydu kontrollü

Tüm hava şartlarında GPS yardımıyla hedefini bulabilmektedir. Aynı zamanda GPS ile ilgili sıkıntı yaşansa da kendi hesaplarıyla hedefine gidebilmektedir. Ancak bu şekilde hedefi tutturma oranı düşmektedir.

Kablo kontrollü

Operatör füzeyi ateşledikten sonra hedefi vurana kadar kablo yardımıyla koordinat düzeltmeleri yapmaktadır. Menzili kablo uzunluğuyla sınırlıdır. Genelde tanksavar olarak kullanılmaktadır. En uzun menzilli olanı 4 km'dir.

Kruz füzeleri

TERCOM (Terrain Contour Matching)
Öncelikli olarak kruz füzeleri tarafından kullanılan bu sistemde daha önceden yüklenmiş olan arazi yükseklik bilgileri ile o an radarın ölçtüğü yükseklik bilgileri karşılaştırılarak pozisyon belirlenir.

DSMAC (Digital Scene-Mapping Area Correlator)
Bu sistemde ise daha önceden yüklenmiş fotoğraf ile o an füzeden çekilen fotoğraf bilgisayarda karşılaştırılır.

INS (Inertial Navigation System)
Hareket sensörleri ve dönüş sensörleri ile sürekli olarak pozisyon, yön bilgilerinin harici bir kaynak olmadan hesaplandığı sistemdir.

Kruz füzeleri, menzilleri balistik kıtalararası füzeler kadar(5,500 km) olmasa da 2,500 km'ye kadar genişletilmiştir. Katı roket yakıtı kullanırlar. 

 Kaynakça

• The Evolution of the Cruise Missile by Werrell, Kenneth P
• navy.mil/navydata/fact_display.asp?cid=2200&tid=1300&ct=2
• airpower.maxwell.af.mil/airchronicles/aureview/1981/jan-feb/werrell.htm
• fas.org/irp/threat/missile/ADA377356.pdf
• fas.org/nuke/intro/cm/index.html
• ausairpower.net/Tomahawk-Subtypes.html
• ausairpower.net/TE-Cruise-Missiles-1985.html

kaynak: bilimsehri.com