GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA NEDİR?
Grup; belirli bir amaç için bir araya gelen ikiden fazla insan topluluğudur. İnsanlar da bir gurup içinde doğar ve grupla birlikte yaşamlarını sürdürürler. Grupta kendilerine yardım ederler. Bireyler arasında benzer özelliklerin bulunması, bazı ihtiyaçların grupta sağlanabilmesi, grup çalışmalarının yoluyla bireysel gelişmenin gerçekleşmesini akla getirmektedir. İnsan toplumsal bir varlıktır, sorunları da toplumsal ilişkilerden kaynaklanmaktadır. İnsanın çevresine uyumu, onun kişiler arası ilişkilerde gerekli davranış ve tutumlara sahip olmasını gerektirmektedir. Bu tutum ve davranışları kabul edici küçük grup atmosferinde geliştirebilmekte ve kişi bu gruplarda kazandığı davranışları daha geniş gruplara transfer edebilmektedir(Kuzgun,1991).
Grupla psikolojik danışma; kişiler arası ilişkilerin geliştirilmesini hedefleyen, üyelerin duygu değer ve tutumlarının üzerinde durulduğu, ayrıca her bir üyenin davranışsal amacının gerçekleştirilmesinin sağlanmaya çalışıldığı, bu alanda yetişen bir psikolojik danışman tarafından yürütülen profesyonel terapötik bir yardım etme sürecidir(Voltan-Acar,1993).
Grupla Psikolojik Danışma ve Grup Rehberliği
Grupla psikolojik danışma ve grup rehberliği çoğu zaman birbiriyle karıştırabilmekte, grup karşında grup rehberliği yapanlar, grupla psikolojik danışma yaptıklarını düşünmektedirler.
Grup rehberliği daha çok eğitsel, sosyal, mesleki bilgi verme amacıyla çok sayıda kişiye yönelik bilişsel düzeyde davranış değişikliği meydana getirecek bir hizmettir. Bilgi verme amacı öncelikli olduğu için istenen bilgiye sahip olan bir kişi tarafından yapılabilir. Grupla danışmada olduğu gibi profesyonel bir danışmana ihtiyaç olmayabilir.
Grup rehberliği genellikle sınıf düzeyinde veya daha büyük gruplarda yürütülmektedir. Oysa grupla psikolojik danışmada küçük gruplarla, 5–8 kişiden oluşan üyelerin yakın çalışma ilişkileri oluşturarak, konuları derinlemesine keşfetmeleri sağlanmaktadır.
Grup rehberliği her ortamda gerçekleştirilebilirken, grupla psikolojik danışmayı yapmak için özel ortamlar gereklidir.
Grupla psikolojik danışma en az on, on iki oturum süren bir süreçtir. Grup rehberliği isi bir ya da iki oturumda bitebilir.
Grupla psikolojik danışma gündemsizdir. Konuşulanlar daha önceden saptanmamıştır. Dolayısıyla spontanlık ön plandadır(Ohlsen,1988). Grup rehberliğinde ise belirli bir konu bulunmaktadır.
Grupla danışma toplantılarına katılma her zaman bireyin özgür seçimine bırakılırken, grup rehberliğinde her zaman böyle değildir.
Grupla Psikolojik Danışma Yaklaşımları
Grupla psikolojik danışma üç tür yaklaşım içermektedir.1)Kriz Merkezli, 2)Problem Merkezli 3)Gelişim Merkezli (Myrick,1997).
*Kriz Merkezli Grupla Psikolojik Danışma: Bu tür danışma acil bir probleme yöneliktir. Kriz geçtikten sonra grup normal olgusuna dönebilir. Bazı gruplarda süreç bir olay sonucunda başlayabilir. Kriz merkezli gruplarda genellikle; öğrenci grupları arasında ki çatışma, sınıfta başarısız olan öğrenciler, bir yakınını kaybeden öğrenciler gibi kriz durumlarında bireysel müdahalenin yanı sıra grupla müdahaleyi de gerektirmektedir. Bu gruplarda durum değerlendirmesi ve çözümleri birlikte düşünme fırsatı sağlanmaktadır.
*Problem Merkezli Grupla Psikolojik Danışma: Bu tür danışmada çok acil olmayan problemlere odaklıdır. Problem merkezli yaklaşımda grubun amacı öğrenci de rahatsızlık ve mutsuzluk uyandıran sorun ve durumlarla baş etmektir. Öğrencilerin problemleri onların öğrenmelerini engeller. Grup üyeleri bir problem belirleyerek bu konuda neler yapabileceklerini belirlerler. Problemler daha kritik bir hale gelmeden çözüm yöntemleri aranır. Problem merkezli gruplar bir konuya sahiptir. Üyeler problem hakkında samimi konuşmalar yapar, çözüm yolları ararlar. Grubun konuları genellikle, daha iyi notlar almak, akranları ve öğretmenleri ile çatışma çözme, mesleki seçimler yapma, stresle baş etme, bir iş bulma, ebeveynleri ile geçinme, akran baskısı ile baş etme, alkol ve uyuşturucudan sakınmadır.
*Gelişim Merkezli Grupla Psikolojik Danışma: Bu tür gruplar öğrencilerin kişisel ve sosyal gelişimine odaklanmıştır. Belirli bir kriz ya da problem durumu yoktur. Gelişim merkezli gruplar tüm öğrenciler için tasarlanmıştır ve bunlar değişik gelişimsel yaşam stratejilerindeki genç insanların genel ihtiyaç ve ilgilerine dikkat gösterirler(Myrick,1997). Öğrencilerin kişisel gelişimleri ile ilgili belli alanlarda konuşmaya ihtiyaç duydukları durumlarda grup onlara bu imkânı tanır. Kaygılarını, çeşitli konulardaki çıkmazlarını grupta çözmeye çalışırlar. Gelişim merkezli gruplarda rasgele seçilmiş öğrenciler bir araya gelir, belirli bir problem yoktur,problemler o an sunulur ve tartışılır. Grubun odağı “burada ve şimdi” üzerindedir. Öğrenciler bir etkinliğe katılırla daha sonra ne yaşadıklarını ve öğrendiklerin tartışırlar. Bu gruplar sorunları benzer olan öğrencilere model olma ve benzer problemleri çözmede akranlarıyla çalışma fırsatı verirler.
Grupla Psikolojik Danışmanın Evreleri
1)Katılma Evresi: Üyeler grupta bulunuş sebeplerini kavrayarak, güven ve kabul edici bir ortam oluştururlar. Tanışma süresi gruptan guruba değişir. Grup kuralları belirlenir ve üyeler grubun kurallarına uyacaklarına katılımda bulunacaklarına söz verirler. Grup üyelerinin tanışması ve kaynaşması için lidere çok iş düşer üyeler birbirleriyle iletişim kurmaktan liderle konuşmayı tercih ederler.
2)Geçiş Evresi: Grup üyeleri bu aşamada derinliğine fikir ve duygularını nasıl paylaşacaklarını öğrenirler. Üyeler birbirlerinin davranışlarını anlamaya çalışırlar. Grup üyelerinin bağlılıkları ve ait olma duyguları gelişir. Güven duygusunun tam olarak oluşmadığı bu dönem biraz çalkantılıdır.
3)İşleyiş Evresi: Güven duygusunun geliştiği bu evrede katılım yüksek orandadır. Geri bildirim vermek ya da almak için daha çok çaba vardır. Danışmanın rolü kolaylaştırmak ve konuşmaları özetlemekten ibarettir. En uzun süren bu evrede, üyeler bireysel farklılıklarını görürler, olumlu ve olumsuz yönleriyle birbirlerini kabul ederler. Liderin aracılığı olmadan birbirleriyle etkileşimde bulunabilirler.(Voltan-Acar,2001)
N.BAHAR ÜNAL
TALAS LİSESİ REHBER ÖĞRETMENİ | 