Arap Şiirlerinde At Tasviri

Araplar diğer medeniyetlerde olduğu gibi atı hem av esnasında, hem zevk için, hem kaçarken, hem kovalarken ve hem de binek olarak kullanmış; uzun tecrübelerin sonunda savaş esnasında atın deveden daha elverişli olduğunu öğrenmiştir. Savaşa giderken deveye biner, düşmana iyice yaklaşınca deveden inip ata binerlerdi; rahat etsin ve yorulmasın diye atı yedeklerinde götürürlerdi. Bu sebeple atın, Araplann hem düşünce hem de sosyal hayatlannda önemli bir rolü ve etkisi olmuştur. Öyle ki Dilhis ve Gabra gibi bazı harpler at yüzünden çıkmıştır. Araplar henüz tamamen yerleşik hayata geçmemişken Farslann da yaşadığı Bahreyn 'e İslamiyetİn girişinden hemen önceki dönemde Araplar arasında YahUdilik, Hıristyanlık ve Meciisllik dinlerinin hepsi de yaşanmaktaydı. Zaten 'Abdu'l-Kays, Bekr b. Va'il ve Teınlm kabileleri, soyu Bahreyn'e dayanan kabilelerdi. İşte İslamiyetİn Bahreyn • e girişinden önceki dönemde yaşayan Araplardan olan ve bulunduklan köye nisbeten adlandınlan el-Esbeziyyfin adlı kabilenin mensuplan ata tapardı Aynca şu noktalan burada ifade etmek, Araplann ata verdikleri önemi ortaya koymada önemli olacaktır. Araplar sadece şu üç şey için birbirlerini kutlarlardı:

1. Birinin erkek çocuğu olunca onu " • uı-t }.ili ı~l;Yajl " , "Binicin kutlu olsun!" diye,

2. Bir topluluktan bir şair çıktığında onu". "Namusunu koruyacak olan kutlu olsun!" dive.

3. Birinintayı olduğunda da onu","(Üzerine binip) öç alacağın kutlu olsun!" diyerek tebrik ederlerdiL.

Bir hadis-i şeriften mülhem olarak Ebu 'Ubeyde'nin (ö. h. 208) anlattığına göre atlar da dua etmektedir:

Mısır'ın fethinden sonra her kavmin atlannın toplandığı yerler vardı. Mu'aviye bir gün Ebu Zer'in yanına geldi ve atını göstererek "Bu at nedir?" diye sordu. Ebfi Zer cevaben "O benimdir ve duası kabul edilen bir attır." Dedi. Mu'aviye "At dua eder mi ki kabul edilsin?" deyince "Evet, at her gece Rabbine dua eder ve der ki: Ey Allahımı Sen beni Hz. Adem'e hizmetkar ettin ve nzkımı onun eliyle verdin. Allahımı Beni onun çocuklanna ve ailesine sevimli kıl. Bu duayı edenlerden makbul olanlan ve olmayanlan vardır. Benim atım, duası makbul olanlardandır." der3. II. Cahiliye Dönemi Şiirinde Tasvir:

Cahiliye şairleri, yaşadıklan sade hayatın tabii bir sonucu olarak şiirlerinde duygusal tasvire yer vermemişlerdir. Çünkü bu, zihindeki olgulan ve anlamlan soyutlamayı, değiştirmeyi ve eşyanın ötesini araştırınayı gerektirir. Bu bakımdan Cahiliye şiirinde teş- :ı; bihler daha ağır basmakta ve bazen neredeyse diğer ifade üsluplaona hiç başvurulmadan yalnızca teşbihlerle yetinilmektedir. Yani Cahiliye şairi, bahçeyi tasvir etmek istediğinde, onu olduğu gibi aktarmaya ve kopye etmeye çalışmaktadır. Böylece şiirleri de onlann yaşadığı çevreden dikkatle ve ustalıkla aktanlmış tablolan andırmaktadır. Denilebilir ki neredeyse bu çevrenin dışında hiçbir şeyin tasvirini yapmıyorlar ve yaptıklan tasvirlerin de yapay olmamasına özen gösteriyorlardı. Oldukça sade şiirlerinde kendi saf duygulanndan ve efsanevi hayallerinden kaynaklanan ince tasvirterin yapıldığı görülür. Bu tasvirlerinde şairler, tıpkı bir bilim adamı gibi, görüntüterin karşısında durup onların özelliklerini ve niteliklerini doğal görünümlerine uygun bir biçimde tasvir etmişlerdir. Cahiliye dönemine ait tasvir şiirleri, adeta harflerle ve kelimelerle yapılan bir tasvir ·~ değil de gerçek hayatta izlenen bir film gibi, bu dönem insanlannın yaşadığı hayatın bütün özelliklerini son derece açık ve net olarak yansıtmaktadır.

Dokümanın Tamamı için tıklayınız…