SAYIŞTAY KANUNU

 Kanun No.: 832 Kabul Tarihi :21/2/1967 R.G.:27/2/1967-12538

 BİRİNCİ BÖLÜM

 Kuruluş

Sayıştayın görev ve yetkisi

Madde 1- Sayıştay, genel ve katma bütçeli dairelerin gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini yargılama yolu ile kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir.

Sayıştay yargı ve karar organları

Madde 2- Sayıştay kuruluşuna dahil yargı ve karar organları şunlardır:

a) Daireler,

b) Daireler Kurulu,

c) Temyiz Kurulu,

d) Genel Kurul,

e) Yüksek Disiplin Kurulu,

f) Memurlar Seçim ve Disiplin Kurulu.

Hazine temsilcisi sıfatiyle savcılık bu kuruluşa dahildir.

Sayıştay mensupları

Madde 3- Sayıştay mensupları şunlardır:

1. Meslek mensupları:

a) Birinci Başkan, Daire Başkanları ve Üyeler,

b) (1260 S.K. 17. Mad. ile kaldırıldı)

c) Raportörler,

ç) Uzman Denetçi, Başdenetçi, Denetçi ve Denetçi Yardımcıları,

2. Yönetim mensupları:

a) (1260 S.K. 17.mad. ile kaldırıldı)

b) Müdürler, Müdür Yardımcıları ve Memurlar.

3. Savcı ve Savcı Yardımcıları.

İKİNCİ BÖLÜM

Birinci Başkan ve Üyelerin Nitelikleri

Madde 4- (Değişik: 1/11/1990 - 3677/1 md.)

Sayıştay Birinci Başkanı ve üyelerinin en az dört yıllık yüksek öğrenimi bitirmesi ve aşağıda sayılan niteliklerden en az birini taşıması şarttır.

A. Birinci Başkanlık için :

a) Sayıştay Daire Başkanlığı veya üyeliğinde,

b) Bakanlık, Müsteşarlık, Müsteşar Yardımcılığı ve Valilikte,

c) Genel ve Katma bütçeli dairelerin veya diğer kamu kurumlarının Genel Müdürlük veya Başkanlık görevlerinde,

d) Bakanlıkların teftiş kurulları ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlıklarında,

e) Yüksek Öğretim Kurumlarında hukuk, iktisat, işletme, muhasebe, Maliye ve Kamu Yönetimi profesörlüklerinde,

Bulunmuş olmak.

B. Üyelik için :

a) Birinci sınıfa ayrıldıktan sonra en az dört yıl süreyle başarılı görev yapmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş Sayıştay Meslek Mensupluğu ve savcı yardımcılığında,

b) Sayıştay Savcılığında,

c) (A) fıkrasının b, c, d, e bendlerinde sayılan görevlerde,

d) (Ek: 4/7/1996 - 4149/1 md.) Lisans düzeyinde yüksek öğrenimi tamamladıktan sonra kamu hizmetinde en az yirmi yıl çalışmış olmak kaydıyla, İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı merkez denetim elemanlığı görevlerinde,

Bulunmuş olmak.

Birinci Başkanın seçimi

Madde 5 - (Değişik: 1/11/1990 - 3677/2 md.; İptal: Ana.Mah.'nin 11/7/1991 tarih  ve  E.:1990/39,  K.: 1991/21  sayılı  Kararı  ile; Yeniden Düzenleme: 26/6/1996 - 4149/2 md)

Sayıştay Birinci Başkanı, bu Kanunda yazılı niteliklere sahip isteklilerden Ek 8 inci madde esaslarına göre Sayıştay Başkan ve Üyeleri Ön Seçim Geçici Komisyonunca belirlenecek iki aday arasından Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunca gizli oyla seçilir.                                            

Birinci Başkan seçilebilmek için Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından az olmamak kaydıyla oylamada mevcudun salt çoğunluğunun oyu aranır. (İkinci tümce iptal: Ana.Mahkemesinin 20/11/1996 tarih ve E.1996/58, K.1996/43 sayılı kararı ile)

Birinci Başkanın görev süresi yedi yıldır. Süresi biten yeniden seçilebilir. Yeniden seçilemeyen veya seçime girmeyen Birinci Başkanın görev süresi yeni Başkan göreve başlayıncaya kadar devam eder. Görevi sona eren Birinci Başkan boş kadro şartı aranmaksızın Sayıstay üyesi olarak göreve devam eder, boşalan ilk üye kadrosu kendisene tahsis edilir.                                       

Üyelerin seçimi

Madde 6- (Değişik: 4/7/1996 - 4149/3 md.)

Sayıştay'da boşalan üyeliklerin beşte üçü Sayıştay Meslek Mensuplarından, geriye kalanlarının en az yarısı Maliye Bakanlığı Meslek Mensuplarından olmak üzere, 4 üncü maddenin (B) fıkrasının (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan diğer adaylar arasından seçilir. Bu oranların uygulanmasından tamsayı yanında meydana gelen kesirler bir adet olduğu takdirde Sayıştay Meslek Mensupları, iki adet olduğu takdirde, biri Sayıştay Meslek Mensupları, diğeri ise Maliye Bakanlığı kontenjanına aktarılır.

Sayıştay Başkanlığı boşalan üyelik sayısının beşi bulduğu tarihten itibaren yedi gün içinde başlamak üzere Resmi Gazete ve diğer basın ve yayın organları kanalı ile seçim için duyuru yapar. Başvurular Sayıştay'a yapılır. Üye adaylığı için başvuru süresi, ilk duyuru tarihinden itibaren bir aydır.

Sayıştay Genel Kurulunca, Sayıştay'a başvuranların sicilleri üzerinde yapılacak inceleme sonucunda, bu Kanunda yazılı niteliklere sahip oldukları anlaşılanlar arasından mevcut üye sayısının salt çoğunluğunun gizli oyu ile her boş yer için dörder aday seçilir. Aday seçimi, başvuru süresinin bitiminden itibaren otuz iş günü içerisinde sonuçlandırılır. Seçim sonuçları, seçimi takip eden üç iş günü içerisinde Sayıştay Başkanlığınca Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulur. Otuz iş günlük sürede seçim tamamlanamadığı takdirde Sayıştay Başkanlığı aday adaylıkları kabul edilmiş olanların tümünü kontenjan gruplarını da belirtmek suretiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunar. Bu durumda, aday seçimi müteakip fıkrada belirtilen usule göre yapılır.

Sayıştay Başkanlığınca bildirilenler arasından bu maddenin birinci fıkrasındaki dağılım oranları dahilinde Ek 8 inci madde esaslarına göre boş üyelik sayısının iki katı kadar belirlenen adaylar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna sunulur. Dağılım oranları dahilinde gösterilen adaylar için ayrı ayrı listeler halinde, birleşik oy pusulası düzenlenir. Adayların adlarının karşısındaki özel yer işaretlenmek suretiyle oy kullanılır. Seçilecek üyelerin sayısından fazla verilen oylar geçersiz sayılır. (Son tümce iptal: Ana.Mahkemesinin 20/11/1996 tarih ve E.1996/58,K.1996/43 sayılı Kararı ile)                     

Başkan ve üyelerin teminatı

Madde 7- Sayıştay Başkan ve üyeleri azlolunamaz. Kendileri istemedikçe 65 yaşından önce emekliye ayrılamaz. (95 inci madde hükmü sakıdır.)

(Ek: 26/6/1996 - 4149/4 md.; İptal Anayasa Mahkemesinin 20/11/1996 tarih ve E.1996/58,K.1996/43 sayılı Kararı ile)

Memuriyetten çıkarılmayı gerektiren bir suçtan dolayı kesin hüküm giymiş olanların görevleri kendiliğinden, görevini sağlık bakımından yerin getiremiyeceği tam teşkilatlı resmi sağlık kurulu raporuyla kesin olarak anlaşılanların da Sayıştay Genel Kurul karariyle görevleri sona erer.

Savcı ve yardımcılarının nitelikleri, atanmaları

Madde 8- (1260 S.K.1.Mad.ile değişik) Sayıştay Savcısı ve yardımcıları, Sayıştay Birinci Başkanının mütalâası alındıktan sonra Maliye Bakanlığınca yapılacak teklif üzerine ortak kararname ile atanırlar.

Bunların , Hukuk, Siyasal Bilgiler, İktisat Fakülteleriyle, İktisadi ve Ticari İlimler Akademilerinden veya öğretim itibariyle bunlara denkliği Milli Eğitim Bakanlığınca onanmış yurt içindeki veya dışındaki fakülte veya yüksek okullardan birini bitirmiş ve sonradan mali ve iktisadi konularla ilgili görevlerde en az on yıl başarı ile çalışmış olmaları şarttır.

Raportör ve denetçilerin nitelikleri, mesleğe alınmaları

Madde 9- Raportör, uzman denetçi, başdenetçi ve denetçiler denetçi yardımcılığından yetişirler.

Denetçi yardımcılığına, Hukuk, Siyasal Bilgiler, İktisat Fakülteleriyle İktisadi ve Ticari İlimler Akademilerinden veya öğretim itibariyle bunlara denkliği Milli Eğitim Bakanlığınca onanmış yurt içi veya yurt dışındaki fakülte veya yüksek okullardan birini bitirmiş olanlar arasın-dan açılacak sınavı kazananlar Birinci Başkan tarafından aday olarak atanırlar.

Sınava girebilmek için 31 yaşından gün almamış ve Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde gösterilen genel nitelikleri haiz olmak şarttır.

Adaylık süresi en az bir, en çok iki yıldır. Adaylık süresi sonunda:

Bilgi, çalışma ve ahlâk bakımından hizmete elverişli görülenler Memurlar Seçim ve Disiplin Kurulunun kararı ve Birinci Başkanın onayıyla denetçi yardımcılığına atanırlar.

Hizmete elverişli görülmeyenlerin görevine Memurlar Seçim ve Disiplin Kurulu kararı ve Birinci Başkanın onayıyla son verilir.

Denetçi yardımcıları bir meslek kursuna veya stajına tabi tutulurlar.

Kursta okutulacak nazari ve tatbiki derslerle stajın şekil ve şartları, kursun veya stajın süresi kurs veya staj sonundaki sınav usulleri ve diğer hususlar yönetmeliğinde belirtilir.

Denetçi olabilmek için kurs veya stajdan sonra yapılacak meslek sınavını başarmak şarttır.

Sayıştay meslek mensupları ile savcı ve yardımcılarının yükselme süreleri iki yıldır.

Genel Sekreter ve yardımcıları

Madde 10- (1260 S.K. 2.Mad. ile değişik) Birinci Başkanın seçeceği bir üye Sayıştay Genel Sekreterliği görevini yapar.

Genel Sekretere, Birinci Başkanın onayı ile dördüncü ve daha yukarı derecelerdeki meslek mensuplarından en çok üç yardımcı verilir.

Raportör ve denetçilerin atanmaları

Madde 11- (1260 S.K. 3.Mad ile değişik) Raportör, Uzman Denetçi, Başdenetçi ve denetçiler, Memurlar Seçim ve Disiplin Kurulu kararı ve Birinci Başkanın onayı ile atanırlar.

Yönetim mensuplarının nitelik ve atanmaları

Madde 12- Müdür ve yardımcılarının, şef ve memurların, Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde yazılı nitelikleri taşımaları gerekir. Bunlar, Memurlar Seçim ve Disiplin Kur-ulunun kararı üzerine Birinci Başkanın onayı ile atanırlar.

Yönetim mensuplarının sınıflandırılması

Madde 13- Yönetim mensupları için Devlet Memurları Kanunu esaslarına göre sınıflar tesis edilir.

Yönetim mensuplarının Devlet Memurları Kanunu gereğince yapılacak yükseltilme ve kademe ilerlemeleriyle, disiplin ve ceza kovuşturmalarında yetkili kurul, Memurlar Seçim ve Disiplin Kuruludur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sayıştay yargı ve karar organlarının kuruluş, işleyiş, görev ve yetkileri

Daireler

Madde 14- (3162 S.K. 1.Mad. ile değişik) Bir Başkan ile altı üyeden kurulu daireler birer hesap mahkemesidir. Daireler, bir başkan ve dört üye ile toplanır; hüküm ve kararlar oy çokluğuyla verilir.

Daireler;

a) Sorumluların hesap ve işlemlerini yargılayarak hükme bağlar.

b) Gerektiğinde, genel uygunluk bildirimleri ve Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulacak diğer raporlar hakkında görüş bildirir.

c) Birinci başkan tarafından görüşülmesi istenilen konular hakkında karar verir.

Daire başkanlığının boşalması, daire başkanının izinli veya özürlü olması veya birinci başkanlığa vekalet etmesi halinde en kıdemli üye daire başkan vekilliğini yapar. Kıdemde esas, üyeliğe seçilmedir.

Daireler Kurulu

Madde 15- (1260 S.K. 4.Mad. ile değişik) Daireler Kurulu, Temyiz Kuruluna seçilen Başkan ve üyelerin dışında kalan Başkan ve üyelerden kurulur.

En kıdemli Daire Başkanı Kurula Başkanlık eder.

Kurul üye tamsayısının en az üçte ikisi ile toplanır. Kanuni mezuniyet veya münhal üyelik sebebiyle toplantı yeter sayısının sağlanamadığı hallerde, dairelerden kurula ayrılmış bulunan üye sayısını aşmamak ve o toplantıya münhasır olmak kaydiyle Kurul Başkanı tarafından yeter sayıyı sağlıyacak kadar üye toplantıya davet edilebilir. Oyların eşitliği halinde Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur.

Daireler Kurulu 105 inci madde gereğince verilecek Sayıştay mütelaasını tespit eder.

Daireler Kurulu bu kanunla kendisine verilmiş olan diğer görevleri yapar ve Birinci Başkan tarafından incelenmesi istenen konularla işlemleri görüşerek karara bağlar.

Savcı doğrudan doğruya veya Kurul Başkanının çağrısı üzerine oy hakkı olmamak şartiyle Kurula katılabilir.

Temyiz Kurulu

Madde 16- Temyiz Kurulu 4 yıl için Sayıştay Genel Kurulunca daire başkanları arasın-dan seçilecek 4 daire başkanı ile her daireden seçilecek 2 üyeden kurulur.

Her yıl kurul üyelerinin dörtte biri yenilenir. Üyeliği sona erenlerin yeniden seçilmeleri caizdir.

Kurula en kıdemli daire başkanı başkanlık eder.

Duruşmalı oturumlarda savcı kurul huzurunda savunmasını yapar.

(1260 S.K. 5.Mad. ile değişik) Kurul üye tamsayısının en az üçte ikisi ile toplanır. Kanuni mezuniyet ve münhal üyelik sebebiyle toplantı yeter sayısının sağlanamadığı hallerde, dairelerden Kurula seçilmiş bulunan üye sayısını aşmamak ve o toplantıya münhasır olmak kaydiyle Kurul Başkanı tarafından yeter sayıyı sağlıyacak kadar üye toplantıya davet edilebilir. Mevcudun çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşitliği halinde Başkanın bulunduğu taraf üstün tutulur.

Kararı temyiz edilen daire başkan ve üyelerinin oy hakkı olamaz.

Temyiz Kurulu üyeleri 22 nci maddede gösterilen görevleri de yapar.

Temyiz Kurulu Sayıştay dairelerince verilen ilâmların son hüküm merciidir.

Genel Kurul

Madde 17- Genel Kurul, Birinci Başkanın Başkanlığı altında daire başkanlariyle üyelerden kurulur.

Genel Kurul bu kanunla kendisine verilmiş olan görevleri yapar ve Birinci Başkan tarafından incelenmesi istenilen diğer konu ve işlemleri görüşerek karara bağlar.

Savcı doğrudan doğruya veya Birinci Başkanın çağrısı üzerine; oy hakkı olmamak şartiyle, Genel Kurulda bulunabilir.

(Değişik : 4/7/1996-4149/5 md.) Genel Kurul mevcut üye sayısının en az üçte ikisi ile toplanır, mevcudun salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşitliğinde Birinci Başkanın bulunduğu taraf üstün sayılır.

İdari nitelikteki kararların birleştirilmesi

Madde 18- Dairelerin kararları veya bir dairenin iki kararı arasında aynı meselede aykırılık bulunur veya bir içtihadın değişmesine lüzum görülür ya da bu mahiyette bütün işlemlere uygulanabilecek kararlar almaya ihtiyaç duyulursa, mesele Genel Kurulda görüşülerek karara bağlanır. Bu meselenin görüşülmesinde savcı da bulundurulur.

Sayıştaya ilişkin kanun tasarı ve teklifleri

Madde 19- Sayıştaya ilişkin olarak yapılan kanun tasarısı ve teklifleri hakkında görüşlerini tesbit etmek, vize ve denetleme işleri için yönetmelikler yapmak, Genel Kurulun görevleri arasın-dadır.

Savcı

Madde 20- Savcı aşağıdaki görevleri yerine getirir:

a) Hesapların incelenmesi ve yargılanması safhalarında iddia ve düşüncesini bildirmek,

b) Uygunluk bildirimlerinin ve Cumhuriyet Senatosuyla Millet Meclisine sunulacak raporların Sayıştay Genel Kurulunda görüşülmesi sırasında hazır bulunarak görüşünü açıklamak,

c) Kanunların sorumlular hakkında cezai veya inzibati kovuşturmayı emrettiği hususlarda buna ait hükümlerin uygulanmasını izlemek,

ç) Hesapların yargılanması sırasında veya her hangi bir suretle sorumluların cezai veya inzibati cezayı gerektiren hallerine vakıf olduğu takdirde durumu Maliye Bakanlığına ve diğer ilgili makamlara yazı ile bildirmek,

d) Birinci Başkan tarafından verilen işleri görmek,

e) Kanunda yazılı süreler içinde hesaplarını vermiyen saymanlar hakkında yapılacak işlemler dolayısiyle düşüncesini bildirmek,

f) Kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Sayıştay mensuplarının görev ve yetkileri

Birinci Başkan

Madde 21- Birinci Başkan Sayıştayın en büyük âmiri olup Sayıştayın genel işleyişinden sorumludur. Genel Kurulun Başkanıdır. Gerekli gördükçe temyiz ve daireler kuruluna da başkanlık eder. Bu kurullara verilecek işleri düzenler ve görüşmeleri yönetir.

Birinci Başkan, Sayıştaya düşen bütün ödevlerin iyi yapılmasını ve iç yönetimin düzenli bir surette yürütülmesini sağlamak için gereken tedbirleri alır.

Daire Başkanlarının ve üyelerin dairelere ayrılması, işlerin dairelere dağıtılması, denetçilerin ve personelin görevleri ve görev yerlerinin tayin ve tesbit olunması, denetleme gruplarının kurulması, hesapların merkezde veya yerlerinde incelenmelerine ilişkin programların yapılması Birinci Başkana aittir.

Birinci Başkan görevinde bulunamıyacağı zaman daire başkanlarından birini yerine vekil bırakır. Vekil tayin etmemiş olduğu veya Birinci Başkanlığın açık bulunduğu hallerde daire başkanlarının en kıdemlisi vekillik yapar.

Daire başkanları ve üyeler

Madde 22- Daire başkanları, dairelerine ayrılan hesapların yargılama ve bunlara ilişkin tu-tanak ve ilâmların düzenlenme ve sonuçlandırılması işleriyle ve diğer işlerin yapılmasını sağlamakla görevlidir.

Üyeler denetçi raporlarını inceler ve düşüncelerini yazılı olarak belirtir ayrıca bu kanunda gösterilen diğer işleri yapar.

Genel Sekreter

Madde 23- (1260 S.K. 6.Mad. ile değişik) Genel Sekreter yönetim işlerinde Birinci Başkanın yardımcısıdır.

Birinci Başkan, kendisine bu kanunla verilmiş yönetime ilişkin görevlerden bir kısmını kendi adına yürütme görevini Genel Sekretere verebilir.

Genel Sekreter, denetim gruplariyle şubelerini ve idari şubeleri Birinci Başkan adına yönetir ve denetler.

Mesleki araştırma, inceleme ve yayın işlerini düzenler.

Genel Sekreter Genel Kurula ve Daireler Kuruluna üye sıfatiyle katılır.

Genel Sekreter yardımcıları, Genel Sekretere verilmiş görevlerin yerine getirilmesinde yardımcı olurlar. Bunlar arasındaki iş bölümü Genel Sekreterce yapılır.

Raportörler

Madde 24- Raportörler, bağlı bulundukları daire ve kurullara bu kanunla verilen görevlerle ilgili kararları yazmak ve verilen hükümler dairesinde tutanak ve ilâmları düzenlemek ve bunların gerektirdiği diğer bütün işlemleri yapmakla görevlidirler.

Denetçiler

Madde 25- Denetçiler, incelenmek üzere Birinci Başkanlıkça veya onun adına grup şeflerince kendilerine verilen idare hesaplariyle kesin hesapları ve işlemleri, kanun, tüzük, yönetmelik ve genelgelerdeki esas ve usuller dairesinde inceliyerek sonucunu birer raporla Birinci Başkanlığa bildirmek ve bu kanunla verilen diğer Sayıştay hizmetlerini yapmakla görevlidirler.

Denetçiler; anlam, uygulama veya sonuçları bakımından Hazine menfaatlerini zarara uğratıcı nitelikte gördükleri kanun, tüzük, yönetmelik, kararname ve sair mevzuat hükümlerini, inceleme sırasında tesbit ederek bunları gerekçesiyle birlikte ve yazılı olarak Birinci Başkanlığa bildirirler. Birinci Başkan, bu bildirileri derhal Genel Kurula havale eder ve bunlardan Genel Kurul karariyle kabule değer görülenler üç aylık raporlarla Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisine sunulur.

Denetçiler tarafından hesap ve işlemlerin inceleme usulleri denetleme gruplarının çalışma şekilleri ile grup şeflerinin görev ve sorumlulukları bir talimatta belirtilir.

Yönetim mensupları

Madde 26- Sayıştayın işlemesiyle ilgili yönetim işleri bu kanuna bağlı kadrolarda yazılı memurlar tarafından yapılır.

Kurulacak yönetim dallarının görevleriyle bu görevlerin yapılma yolları, ilgililerin sorumluluk dereceleri yönetmeliğinde gösterilir.

Memurlar Seçim ve Disiplin Kurulu

Madde 27- Memurlar Seçim ve Disiplin Kurulu iki takvim yılı için Genel Kurulca seçilecek bir daire başkanı, bir üye, bir uzman denetçi veya raportör, başdenetçi ile Genel Sekreterden kurulur.

Aynı şekilde birer yedek seçilir.

Kurula daire başkanı başkanlık eder.

Kurul üye tamsayısı ile toplanır ve oy çokluğuyla karar verir.

(1260 S.K. 16.Mad. ile değişik) Uzman denetçi veya raportör, başdenetçi, şahıslarını ilgilendiren konuların görüşüldüğü toplantılara katılamazlar.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Sayıştayın görev ve yetkileri

Sayıştayın görevleri

Madde 28- Sayıştay aşağıda gösterilen görevleri yerine getirir:

I- A) Genel ve katma bütçeli dairelerin,

B) (A) bendinde yazılı daireler tarafından sermayesinin yarısı veya yarısından fazlasına katılmak suretiyle sabit veya döner sermayeli veya fon şeklinde kurulan kurum ve teşebbüslerin,

C) Kanunlarla Sayıştay denetimine tabi tutulan diğer kurumların bütün gelir, gider ve mallariyle nakit, tahvil, senet gibi kıymetlerinin (Emanet niteliğinde olanlar dahil) alınıp verilmesini, saklanma ve kullanılmasını denetler. Sorumluların hesap ve işlemlerini yargılayarak kesin hükme bağlar.

II- Devlete ait ikraz, istikraz ve taahhütlerle çeşitli kaynaklardan bağış ve yardım suretiyle elde edilen nakdi veya ayni kıymetleri, Hazine bonolarını, bütün kefalet, kredi ve Hazine avanslarını kaydedip denetler.

III- (3162 S.K. 2.Mad. ile değişik) Genel ve katma bütçelere ilişkin genel uygunluk bildirimlerini, Anayasada belirtilen süre içerisinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar.

IV- Gerektiğinde mali işlere ve hesap usulleriyle gelir tahakkuk sistemlerine dair Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisine rapor verir.

V- Denetimine tabi kuruluşların hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda gerekli gördüğü hususlara dair Cumhuriyet Senatosu ve Millet Meclisine rapor verir.

VI- Sayıştay, kanunlarla kendisine verilen diğer görevleri yerine getirir.

Sayıştayın yetkileri

Madde 29- Sayıştay, bu kanunla veya diğer kanunlarla yüklendiği görevlerin yerine getirilmesi sırasında Bakanlık, kurul ve kurumlarla, idare amirlikleriyle, sayman ve diğer sorumlularla doğrudan yazışmaya, gerekli gördüğü belge, defter ve kayıtları göndereceği mensupları vasıtasiyle görmeye veya dilediği yere getirtmeye ve sözlü bilgi almak üzere her derece ve sınıftan ilgili memurları çağırmaya, bakanlık, daire ve kurumlardan temsilci istemeye yetkilidir.

Sayıştay denetimine giren işlemlerle ilgili her türlü bilgi ve belgeyi, Devlet, özel idare, belediye ve sair bütün resmi kurum ve kurullarla diğer gerçek ve tüzel kişilerden (Bankalar dahil) istiyebilir.

Sayıştay denetimine giren daire ve kurumların işlemleriyle ilgili kayıtları, eşya ve malları, işleri ve hizmetleri görevlendireceği mensupları veya bilirkişiler tarafından yerinde ve işlem ve olayın her safhasında incelemeye yetkilidir. Bilirkişinin hukuki durumu, yetkisi ve sorumluluğu genel hükümlere tabidir. Bu maddenin uygulanmasında izlenecek usul ve esaslar yönetmeliğinde belirtilir.

Bu madde gereklerini haklı bir sebebe dayanmaksızın tam olarak yerine getirmiyen birinci ve ikinci fıkralarda yazılı ilgililer hakkında, Sayıştayın istemi üzerine dairelerince disiplin kovuşturması yapılmakla beraber bu gibiler için ayrıca genel ve özel hükümler dairesinde işlem de yapılır.

ALTINCI BÖLÜM

Tescil ve önceden vizeye tabi işlemler

Madde 30 - (Mülga: 10/12/2003 - 5018/81 md.)

Harcamaların kısa dönemde incelenmesi

Madde 31- (1260 S.K. 8.Mad. ile değişik) Genel ve katma bütçelerden yapılan harcamalar Sayıştay'ca harcamadan sonra ve aylık olarak incelemeye tabi tutulabilir. Bu suretle incelenecek hesaplara ilişkin belge, kayıt, defter ve cetvellerin Sayıştay'a gönderilme süreleri ve bu tarz incelemenin hangi yerlerdeki hesaplara uygulanacağı Maliye Bakanlığının mütalaası alınarak Genel Kurulca tespit edilir.

Denetçiler tarafından yapılan inceleme sonucunda mevzuata uygun görülmeyen işlemler 48 inci maddede yazılı esaslar dairesinde gerekçesi ile birlikte sorumlulara bildirildikten ve yazılı savunmaları alındıktan sonra rapor, hesabın tümü hakkında düzenlenir.

Bu kanun gereğince yapılacak inceleme ve denetlemeler sırasında harcamaların ilişkin bulunduğu mevzuat yoruma müsait görüldüğü takdirde keyfiyet Sayıştay görüşü tespit edilmek üzere Birinci Başkanlığa bildirilir ve alınacak sonuca göre işlem yapılır.

Vize ve tescilde uygulanacak usul

Madde 32 - (Mülga: 10/12/2003 - 5018/81 md.)

Kesin geri çevirme

Madde 33 - (Mülga: 10/12/2003 - 5018/81 md.)

Sorumluluğun yüklenilmesi

Madde 34- (1260 S.K. 17. Mad ile kaldırıldı)

Harcamadan önce vizeden istisnalar

Madde 35- (1260 S.K. 17. Mad. ile kaldırıldı)

Tescile tabi olmıyan sözleşmelerin Sayıştay'a gönderilmesi

Madde 36 - (Mülga: 10/12/2003 - 5018/81 md.)

İnceleme süresi

Madde 37 - (Mülga: 10/12/2003 - 5018/81 md.)

 

YEDİNCİ BÖLÜM

Denetleme

Genel esaslar

Madde 38- Sayıştay denetimine giren idare ve kurumların;

a) Gelir, gider ve mal işlemlerini, bu işlemlere ait sayman hesaplarını bütün kayıt ve belgeleriyle birlikte incelemek ve neticede bütün bu işlem ve hesapları yargılama yolu ile;

b) Bütçe hesabının ve bu nitelikteki diğer hesapların kesilmesini, sayman hesaplarının sonuçlarını, ilgisine göre kesinhesap kanunu tasarıları veya kesin mizan ve bilânçolarla karşılaştırmak suretiyle;

c) Kanunlarda belirtilen diğer konuları ilgili daire ve kurumlardan alınacak bilgi ve belgeleri incelemek ve Sayıştayda gerekli kayıtları kurmak suretiyle;

Denetler.

Askeri kadrolarla askeri teçhizat, levazım, ayniyat, fabrika ve müesseseler, Sayıştay denetimine tabidir. Ancak, bunların denetim usulleri, Sayıştayın görüşü alındıktan sonra Milli Savunma ve Maliye Bakanlıklarınca yapılacak bir yönetmelikte belirtilir.

Hesapların verilme zamanı

Madde 39- Hesap ve işlemleri Sayıştayın denetimine giren idare ve kurumların kanunlarına göre bir bütçe veya hesap yılı veya hesap devresi içindeki bütün gelirlerinin, giderlerinin ve mallarının hesapları saymanlar tarafından en geç mahsup devresini takibeden bir ay içinde Sayıştaya verilir.

Mal işlemlerinin hesap devresi, 5 yıldan fazla olmamak şartiyle ilgili saymanlık işlemlerinin durumuna göre, Sayıştayca tesbit olunur.

Hesap ve işlemlere ait belge, kayıt, defter ve cetvellerin yıl veya hesap devreleri içinde, bir aydan fazla olmamak üzere, belirtilecek müddetler sonunda gönderilmesine veya yerinde incelemeye hazır bulundurulmasına Sayıştayca karar verilebilir. Bu hal yukardaki fıkralar gereğince yıl veya hesap devreleri sonlarındaki hesap verme mecburiyetini kaldırmaz.

Hesapların niteliği

Madde 40- Gelir, gider ve mal işlemlerinin hesapları Sayıştaya ayrı ayrı verilir. Daire ve kurumların bir bütçe veya hesap yılında veya özel kanuna göre kabul edilmiş olan hesap devresi içinde:

a) Tahakkuk eden ve tahsil edilen bütün gelirlerin, gelir artıklarının ve emanetlerin miktar ve mahiyetini gösteren cetvel ve defterlerle bunlarla ilgili her türlü belgeler, gelir hesabını;

b) Yapılan harcamaların ve bunlara ilişkin olarak alınan para ve sair kıymetlerin miktar ve mahiyetini gösteren cetvel ve defterlerle bunlarla ilgili her türlü belgeler, gider hesabını;

c) Mevcut ve alınan, sarf olunan, satış, yoketme veya sair suretlerle elden çıkarılan hertürlü malların ve eşyanın miktar ve mahiyetini gösteren cetvel ve defterlerle bunlarla ilgili her türlü belgeler, mal hesabını teşkil eder.

28 inci maddenin 1 (B) ve (C) bendlerinde söz konusu sabit veya döner sermayeler veya fonlar veyahut kurumların yetkili mercilerce onaylanmış bütçe ve kadrolariyle kesinhesapları ve bunlarla ilgili kararlar, bilânço esasına göre hesap yürüten kurumlarda ise kesin mizan ve bilânçolar, Sayıştaya verilecek hesaplara dahildir.

Yukarıdaki fıkralarda sözü geçen cetvel, defter ve belgelerin cins ve nevileri ve verilme devreleri, Sayıştayca bir genelgeyle belirtilir.

Özel mevzuatına göre bir saymanın aynı zamanda gelir, gider ve mal işlemlerinin yapmakla görevli olması halinde, hesapların bu işlemlerin tamamına veya bir kısmına şamil olması veya ayrı ayrı verilmesi hallerini ve hesapların verilme tarz ve şekillerini, Sayıştay bir genelgeyle tesbit ederek ilgili idare, kurum ve saymanlara tebliğ eder.

Saymanlar

Madde 41- Sayıştaya hesap vermekle yükümlü olan saymanlar şunlardır :

1. Gelir saymanları;

2. Gider saymanları;

3. Mal saymanları.

Sayman durumunda olanlar

Madde 42- Usulüne uygun olarak sayman sıfatiyle görevlendirilmediği halde kendiliğinden veya verilen emir üzerine gelirleri toplıyan harcıyan ve malları saklıyan ve idare edenler de bu işlemler bir saymanın hesabına dahil edilmediği takdirde, sayman addolunur ve kanun hükümleri gereğince sayman sıfatiyle hesabını Sayıştaya vermeye zorunlu olup saymanlar hakkındaki sorumluluk bunlar hakkında da uygulanır.

Eğer bu hal amirlerinin yazılı emirleri üzerine cereyan etmiş ise sorumlulukta onlar da ortaktırlar.

Saymanlıkların ve saymanların Sayıştaya bildirilmesi

Madde 43- Bakanlıklar ve katma bütçeli dairelerle Sayıştay denetimine tabi olan bütün idare ve kurumlar her hesap yılı başından önce merkez yurt içi ve yurt dışındaki bütün kuruluşlarına giren saymanlıkların nevileri ile bulundukları mahalleri, görev sahalarının hudut ve şümulünü, saymanlıklara bağlı mutemetliklerle depo, ambar ve benzeri işyerlerinin açık adreslerini, görev başındaki saymanların ad ve soyadlariyle sicil numaralarını, aylık, ücret ve derecelerini Sayıştaya bildirmekle ve sorumluların imza sirkülerlerini göndermekle yükümlüdürler.

Yıl içinde yapılan değişiklikler ve değişiklik tarihinden itibaren en çok bir ay içinde aynı suretle Sayıştaya bildirilir.

Saymanların hesap vermesi

Madde 44- Hesaplar, saymanlar tarafından bu kanunda ve diğer kanunlarda yazılı süreler içinde tamamlanarak incelenmeye hazır vaziyette bekletilir veya Sayıştayın bildireceği yere gönderilir.

Hesaplar görev başında bulunan sonuncu sayman tarafından hazırlanır ve verilir. Hesabın verilmemesinden doğan sorumluluk buna aittir.

Hesabını tamam olarak hazırladıktan sonra başka yere naklolunan, emekliye ayrılan veya Bakanlık emrine alınan saymanlar, haleflerine verdikleri devir sırasında, hazırladıkları hesaplarını da devrederler ve bu husus devir tutanağında belirtilir.

Ölüm, sağlık durumu ve sair mücbir sebeplerle hesap vermeye muktedir olamıyan veya hesap vermekten kaçınan saymanların hesapları bağlı bulundukları dairelerce kurulacak bir kurul eliyle yeni saymana devredilir.

Saymanlığın başka bir saymanlığa katılması halinde, sayman o tarihe kadar ki hesabını yeni saymana devre, saymanlığın kaldırılması halinde ise, sayman bu hesabı üç ay içinde Sayıştaya vermeye zorunludur.

Sorumluluk halleri

Madde 45-Sorumlularca; gelir, gider, mal ve kıymetlerden mevzuata uygun olarak tahakkuk ettirilmediği, alınmadığı, harcanmadığı, verilmediği, saklanmadığı veya idare edilmediği Sayıştayca kesin hükme bağlananları, sorumlular keyfiyetin idarece kendilerine bildirilmesinden başlıyarak üç ay içinde Hazineye ödemekle zorunludurlar.

Sayıştayca haklarında verilen kesin hükümler sorumlulara ve ayrıca gerekli kovuşturma yapılmak üzere Maliye Bakanlığına 63 üncü madde uyarınca tebliğ edilir.

Malın ödettirilmesi, yok olma tarihindeki rayiç bedel üzerinden, bu tarih belli değilse malın satın alındığı tarih ile kaybolmanın tesbit edildiği tarih arasındaki en yüksek rayice göre bulunacak bedel üzerinden olur. Devlet mallarının hasara uğratılması halinde uygulanacak genel hükümler saklıdır.

Sayıştayca verilen ilamlar aleyhine Danıştaya başvurulamaz.

Dokümanın Tamamı için Tıklayınız