A -) Her ikisi de genel olarak akıl adına konuşurlar ve kendilerini akla dayanan gerekçelerle haklı kılmaya çalışırlar.
B - ) Her ikisi de bilinçli, yöntemli ve sistemli birer araştırma faaliyetidirler.
C - ) Her ikisi de kavram ve soyutlamalar kullanarak ilke ve yasalara varmak
isterler.
Öte yandan onlar arasındaki farklılıkları şu ana başlıklar altında toplamak mümkündür.
1 -) Bilimin kavram ve soyutlamaları felsefeninkilere göre daha az geneldir ve daha özel alanları konu alır.
2 - ) Felsefenin hem olguları hem de değerleri ele almasına karşılık bilim ancak olgularla veya ancak bir olgu olarak değerlerle ilgilenir ( örneğin insan bilimleri veya sosyal bilimler ); değerler, idealler, erekler, böyle olmaları bakımından bilimin konusu olamazlar. Daha basit bir deyişle bilim ele aldığı olgular üzerinde iyi, kötü, doğru, yanlış, haklı, haksız vb. türünden değer hükümleri veremez, onlara erekler, idealler, anlamlar yükleyemez;
3 - ) Bilimin önermelerinin doğrulanabilmelerine ( tahkik edilme, ) karşılık felsefesinin önermeleri dar anlamda doğrulanamazlar.Bilime dayanarak hesaplamalar yapıp ön deyilerde (prediction ) bulunma imkanına sahip olmamıza karşılık felsefede böyle bir şey söz konusu değildir.
4 - ) Bilimsel araştırma ve buluşlar yapma yöntem ve usullerinin belli ve öğretilebilir olmalarına karşılık felsefenin filozoflar tarafından bile üzerinde uzlaşılan belli ve standart bir araştırma, düşünme yöntemi mevcut değildir. Deyim yerindeyse her filozofun kendisine özgü bir felsefe yapma biçimi vardır.
5 - ) bilime dayanarak bilimin uygulaması olan teknolojiler yaratabilmesine karşılık felsefede yine böyle bir imkan mevcut değildir. Felsefe bir düşünme (nazar, theoria ) ve eylemedir (amel, praksis ), bir yapma, meydana getirme (sanat, tekhne ) değildir. Dolayısıyla ondan, bilimden olduğu gibi bir
tekniğin, teknolojinin, sanatın, sanayiinin çıkması mümkün değildir.Bununla birlikte felsefenin tarih içinde kendisiyle en fazla işbirliği içinde bulunduğu kendisinden daha fazla etkilendiği önemli kültürel -insani
faaliyet bilim olmuştur. Felsefe her şeyden önce insanın kendisini çevreleyen evreni, toplumu, insanın bizzat kendisini tanımak ve bilmek amacına yönelik olduğundan çeşitli bilimlerin bütün bu konulardaki
çalışmalarının sonuçlarından haberdar olmama lüksüne sahip değildir. Öte yandan bilimin amacı da doğru bilgi olduğuna göre o, doğru bilginin imkanı, koşulları, kaynakları, sınırları konusunda kendisine yol gösterebilecek, kendisini eleştirecek ve bilinçli kılacak felsefi araştırmaların sonuçlarına kayıtsız kalmaz. Bununla birlikte felsefe bilim değildir ve felsefede bilimde olduğundan daha büyük ölçüde “ yaratıcı zeka”ya, bilgi birikimine, seziş ve duyuşlara ihtiyaç olduğundan söz edilebilir. Bilim bilgi edinmek için araştırmalar yapar; ama bilginin ne olduğunu
incelemez. “Bilgi nedir ? “, ”Bilgiler aynı nitelikte midir?” diye sormaz. Bilim, incelediği olay ve olgular hakkında “iyi”, “kötü”, ”haklı”, ”haksız” türünde değer yargılarında da bulunmaz. Bunları felsefe üstlenir. Felsefe konu bakımından olduğu gibi yöntem bakımından da bilimden ayrılır. Bilim tüme varım ve tümden gelimi kullanırken felsefe daha çok kuramsal düşünüş, sezgi ve birleştirici yöntemden yararlanır. Bilimler bagimsizliklarini kazansa da felsefe ile olan bağları tamamen kopmamistir. felsefe bilimleri ulaştığı sonuçları sorgulayıp değerlendirmek suretiyle bilime yol göstermiştir, böylece sürekli bir etkileşim içinde olmuşlardir, felsefe ve bilim arasında bazi benzerlikler ve farklar vardır.
kaynak:blog.milliyet.com.tr
