Hakemlik Mesleği ve Görevleri Hakkında Bilgi

Spor Hakemi Görevleri
Spor hakemi bir spor dalında eğitim alarak uzmanlaşır ve sadece o spor dalında görev alırlar. Bir spor karşılaşması için görevlendirilen hakem; Spor karşılaşmalarına çıkacak; sporcular, teknik adamlar, antrenörler ve diğer görevlilerin isim listelerini, giriş kartlarını, lisanslarını ve gerekli vizelerin, mühürlerin bulunup bulunmadığını kontrol eder, Puan cetveli raporlarını, yönetilecek karşılaşma sayısını, bazı spor dallarında sporcu kilolarını, yaşlarını ve buna benzer diğer dokümanları inceler, eksik yâda yanlışlıkları rapor eder ve ilgili Kişilere iletir, Spor karşılaşmalarında görev yapacak sağlık personelinin ve diğer görevli personelin olup olmadığını kontrol eder, Karşılaşma başlamadan önce varsa yardımcıları ve diğer görevlilerle beraber; sporcuları, oyun alanını, kullanılacak malzemeleri (sporcu ayakkabıları, formalar, toplar, kale,pota ve diğer fileleri, eldivenleri Minderleri) kontrol ederek ölçü ve standartların uluslararası kurallara uygun olup olmadığını belirler, Görevlilerin dışındaki kişilerin oyun alanının dışına çıkartılmasını sağlar, Spor karşılaşmalarının çoğunda, hakemler karşılaşmaları başlatmak üzere takımları oyun alanına çağırır, gerekirse seremoni yapılır, kura atışı ile ; köşe, kulvar, saha, kale, oyuna başlayacak takımı, sporcuyu belirler , takımları sayar, son kontrolleri yapar, kronometre ve saat kontrolü yapar, varsa yardımcıları ile mutabakatı sağlar; düdük, başlama silahı, gong veya başka şekillerde karşılaşmaları başlatır, Spor karşılaşmasının başlaması veya başladıktan sonra devam etmesi; sporcu sağlığı, hava şartları, seyirci taşkınlığı gibi olağanüstü sebeplerden dolayı uygun koşullar sağlanmamışsa oyunu başlatmaz, Tatil eder veya oynanıyorsa iptal eder. Bu gibi durumları rapor ederek yetkili makamlara iletir, Spor karşılaşmaları süresince uluslararası spor kurallarını tarafsızca uygular, oyunun centilmence, kuralları içinde oynanmasını sağlar, bunlara aykırı davranışları tespit ederse, gerekirse oyunu durdurur, gerekli uyarıları yapar, gerekiyorsa çeşitli şekillerde cezalandırır. Verilen cezalar ve uyarılar spor türlerine göre değişiklik gösterir. Örneğin futbolda sarı kart, kırmızı kart gösterilir, güreşte ihtar verilir, basketbol da teknik faul verilir, hentbol da cezalı sporcular belli sürelerle oyun dışı bırakılır, Hakemler karşılaşma türüne göre ; süreleri, skorları, puanları, sayıları, verilen cezaların kaydedilmesini sağlar; karşılaşmaları belli süreler içinde, sayı limiti içinde, zaman kayıplarını da dâhil ederek yönetir ve bitirirler. Bazı karşılaşmalar süre ile (futbol 90 dk.), bazıları ise sayı ile (voleybol da bir set 25 sayıdır) oynanır. Bazıların da ise zamanla ve birbirleriyle yarışırlar, önce gelen veya en fazla puanı alan oyunu kazanır (atletizm de olduğu gibi), Hakemler müsabaka sonunda, karşılaşma ile ilgili tüm sonuçları, gelişmeleri, tespit ettiği olayları, düzensizlikleri geniş olarak belirten bir rapor düzenler, bu raporları ilgili federasyona ve yetkili makamlara sunar, Hakemlerin spor karşılaşmasındaki etkinlikleri spor türlerine göre değişiklik gösterir. Bazı spor dallarında çok etkin rol oynarken (örneğin futbol, voleybol, hentbol, basketbol vb.), bazılarında ise spor türüne ve teknolojik gelişmelere paralel olarak etkiler azdır, bu spor türlerinde sadece gözlem ve denetim, bazılarında sadece puanlama yaparlar (örneğin atletizm dalları, yüzme, halter, buz pateni vb.), Hakemler görev alanları ile ilgili uluslararası spor kurallarını ve yapılan değişiklikleri, alanlarındaki gelişmeleri takip etmelidir.

Spor Hakemi Kullanıla Malzemeler 
Antrenman yapmak için eşofman ve spor ayakkabısı, Sporcuların forma ve şortlarından ayırt edilebilecek, farklı renklerde formalar, şortlar, tişörtler, pantolonlar, gömlekler vb. giysiler, Karşılaşmanın türüne göre uygun ayakkabılar, Karşılaşma süresinin tutulduğu özel saatler, kronometreler, düdükler, başlatma tabancası, gong, puan ve sayı tabloları, skorbortlar ve diğer elektronik cihazlar, Kırtasiye malzemeleri (kâğıt, kalem, defter vb.), rapor tutanakları, Spor türüne göre cezalandırma kartları (sarı, kırmızı), uyarı bayrakları, flamalar, uyarı için gong sesleri vb.

Spor Hakemi Özellikler
Hakemlik mesleği; otoriter, sorumluluk sahibi, kararlı, tarafsız ve dürüst davranışlara sahip, güvenilir kişiler için uygundur, Spor karşılaşmalarının sonucu çoğunlukla, hakemlerin vereceği karara, tutum ve davranışlarına bağlıdır. Bu nedenle hakem olacak kişilerde, üst düzeyde dikkat, çabukluk, doğruluk, kesin ve isabetli karar verebilme gibi yetenekler aranır, Hakemler karşılaşmalar sırasında; eğilme, kalkma, dönme, yürüme, koşma, uzanma ve el-kol hareketleri gibi fiziksel hareketleri sıklıkla yaptığından, bu tür hareketleri engelleyici vücut sakatlığı, sağlık bozukluğu olmamalı, hatta bazı spor türleri için fiziksel olarak üstün performansa ve kondisyona sahip olmaları gerekir (örneğin futbol hakemliği gibi). Çoğunlukla stres altında, seyirci baskısı altında görev yaparlar, Her şeyden önce hakemlik mesleği, sporu ve sporcuyu sevmeyi gerektirir.

Spor Hakemi Çalışma Alanları
Hakemler çeşitli spor oyunlarında görevlendirilirler. Minikler, yıldızlar, gençler, büyükler arası, okullar arası, kulüpler arası, resmi ya da özel karşılaşmalarda görev alabilirler. Çeşitli özel ve resmi turnuvalarda, amatör ve profesyonel liglerde, uluslararası düzeyde oynanan özel ve resmi karşılaşmalarda görev alabilmektedirler. Günümüzde spora olan ilginin artması ile hakemlik mesleği de cazip ve aranan bir meslek haline gelmiştir.

Spor Hakemi Okulu
Meslek eğitimi; spor federasyonlarına bağlı, merkez hakem kurullarının yönetiminde, ihtiyaç belirtilen illerin, Gençlik ve Spor İl Müdürlükleri bünyesinde açılan “Aday Hakem” kurslarında verilmektedir.

Spor Hakemi Okulu Kaç Yıllıktır
Aday hakem kursları, ortalama 10 gün süreli olup, günde ortalama 2 saat ders verilir. Kurs süresince; uluslararası oyun kuralları, uygulamalı ve teorik olarak öğretilir. Kurs bitiminde kursiyer, yazılı, sözlü ve kondisyon (aletli denemeler) testlerine tabi tutulur. Her spor dalı federasyonunca farklı değerlendirmelerin yapılabileceği ve bu nedenle başvuruların ilgili federasyonlarla koordine kurulması gerekmektedir.

Spor Hakemi Meslekte İlerleme
Hakemlerin yükselmeleri, spor federasyonlarının merkez hakem kurullarınca, belirleme ve değerlendirme sınavları ile olur. Bu sınavlar her yıl Haziran-Eylül ayları arasında merkez hakem kurulları tarafından tespit edilen yer ve tarihlerde; kondisyon testleri, yazılı sınav ve mülakat şeklinde yapılır. Ayrıca başarılı hakemler; uluslararası spor karşılaşmalarını yönetebilir, uluslararası spor kuruluşlarının üyesi olabilirler. Örneğin futbol da, A klasmanında en az 2 yıl bulunma başarısını gösteren, 43 yaşını geçmemiş, yabancı dil bilen hakemler Uluslararası Futbol Federasyonu (FİFA) Hakemliğine aday olabilirler. Merkez hakem kurulunca düzenlenen, eğitim ve gelişim seminerleri ile hakemler mesleki bilgilerini geliştirebilirler. Her spor dalı federasyonunca farklı değerlendirmelerin yapılabileceği ve bu nedenle başvuruların ilgili federasyonlarla koordine kurulması gerekmektedir.