Echinodermata ( Derisi dikenliler )
Derisi dikenliler ya da Echinodermata, su hayvanlarının bir kolu olan ve okyanusun tüm derinliklerinde bulunan omurgasız hayvanlar şubesidir. Sürünerek hareket ederler. Vücutlarının alt kısmında tüp ayak denilen yapılar bulunur. Vakum etkisiyle yüzeye yapşıp vücudu çekerek hareket sağlar. Aynı zamanda tüp ayaklar beslenme ve boşaltımda görevlidir. Tamamı denizlerde dağılım göstermektedir. Acı sularda rastlansa da, tamamen tatlı suda yaşayan hiçbir temsilcisi yoktur.

Deniz Kestanesi Mor Deniz Kestanesi
Kalker plakçılardan oluşan iç iskelete sahiptirler.
Başsız ve segmentsizdirler.
Dolaşım sistemleri bu sınıfa özgü su-damar sistemidir.
Derisidikenliler, omurgasızlar içerisinde evrim bakımından en ileri olan gruptur. Dış görünüşleri bakımından farklılıklar göstermek ile birlikte üç temel özellikleri vardır. Erişkinleri beşli ışınsal simetri göstermek ile birlikte larva dönemlerinde iki taraflı (bileteral) simetri gösterirler. Beşli ışınsal simetri başkalaşım döneminde meydana gelir. Diğer özellikleri, bir çok eklemli levhacıktan oluşan iç iskeletleri(deniz hıyarları hariç) ve başka hiçbir hayvanda olmayan su kanalları vardır.
Vücut boşluğunun uzantılarından oluşan ve iskeletin üzerinde bulunan bu tüp sistemi vardır. Bu sistem dolaşım sistemi değildir. Bu kanallar ayaklara kadar uzanır ve bir noktadan dışarı açılır. Bu kanallar yardımı ile canlı hem hareket eder, hem de beslenir.
Derisidikenlilerde eşeyli üreme yani aynı canlıda hem dişi hem erkek üreme organı mevcuttur. Ayrıca denizyıldızları ve denizhıyarlarında kopan parçaların yerine yenisini yapma özelliği de vardır. Yılda bir kez milyonlarca yumurta ve spermi denize dökerler. Döllenen yumurtalar, yumurtanın iriliğine göre iki ayrı yol izler. İri olan yumurtalarda embriyo gelişimini yumurta içinde tamamlar ve larva evresine geçmeden erişkin evresine geçerler. Besin seviyesi düşük olan küçük yumurtalar ise larva oluşturur. Oluşan larvalar denizde serbestçe yüzer ve beslenirler, daha sonra başkalaşım geçirerek erişkin evreye geçerler.
Derisidikenliler yavaş hareket etmelerine rağmen iyi birer avıdırlar. Özellik ile denizyıldızları, midye ve kabuklu hayvanları yiyen etçillerdir. Başka canlıları uyum sağlayamayacağı ortamlarda dahi yaşayabildikleri için tüm denizlere yayılmışlardır.
Bir diğer özellikleri de hayvanlar aleminde başka canlılara parazit olmayan tek grupturlar. Bunun ile birlikte, salyangozlardan, midyelerden, yengeçlerden, deniz solucanlarından bir çok parazitleri vardır.
542 milyon yıl önce görülmeye başlayan ve bu gün yaklaşık 7.000 türü bulunan ve yaklaşık 13.000 türü yok olmuştur
- Alt Şube: Eleutherozoa
- Üst sınıf: Asterozoa
- Sınıf: Asteroidea -(Deniz yıldızı)
- Sınıf: †Somasteroidea
- Üst sınıf: Cryptosyringida
- Sınıf: Echinoidea - (Deniz kestanesi)
- Sınıf: Holothuroidea - (Deniz hıyarı)
- Sınıf: Ophiuroidea - (Yılan yıldızları - Sepet yıldızları)
- Alt Şube: †Homalozoa
- Alt Şube: Pelmatozoa
- Üst sınıf: †Blastoidea
- Üst sınıf: Crinoidea - (Deniz lalesi)
|