İhracatta Kullanılan Uluslararası Dökümünlar (Kaynak: İGEME Yayınları)

• Sevk Belgesi: Konşimento (Bill of Lading)
• Sigorta Belgesi
• Ticari Faturalar
• Diğer Belgeler
• MESLEK KURULUŞLARINCA TASDİK EDİLEN BELGELER
• ATR. DOLAŞIM BELGESİ VERİLEN ÜLKELER
• EUR.1 VERİLEN EFTA ÜLKELERİ
• ÖZEL MENŞE (FORMA) VERİLEN ÜLKELER
• İSRAİL'LE İLGİLİ BOYKOT TASDİKİ İSTEYEN ÜLKELER

Sevk Belgesi: Konşimento (Bill of Lading)

Tren, uçak veya gemi ile yapılan taşımacılıkta kullanılan ve malın taşımak üzere teslim alındığını ve varış noktasında konşimento sahibine teslim edileceğini gösteren kıymetli evrak niteliğinde bir belgedir.

Konşimento'da bulunması gereken zorunlu unsurlar şunlardır:

1) Düzenleyen kimsenin imzası (Taşıyan veya onun yetkili kıldığı kişi)

2) Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret ünvanı

3) Taşınan malın cinsi, ölçüsü (sayı, uzunluk vs.) markası, ve diğer özelliklerine ait bilgiler

4) Tanzim tarihi ve yeri

5) Kaç nüsha olarak düzenlendiği

Zorunlu olmasa da konşimento'da bulunması önemli olabilecek unsurlar ise şunlardır;

6) Kaptanın adı

7) Yükletenin adı

8) Gönderilenin adı

9) Geminin adı ve uyruğu

10) Yükleme limanı

11) Boşaltma limanı

12) Navlun

13) Diğer kayıtlar

Konşimento genelde deniz taşımacılığında kullanılmaktadır. Hava taşımacılığında ise aynı anlamda ve benzer bilgileri içeren konşimentolar kullanılmaktadır. Kara taşımacılığında ise "Yük Senedi" kullanılmaktadır.

Sigorta Belgesi

CIF veya CI teslim şekline göre yapılan ihracatta sözkonusu olmaktadır. İthalatçının verdiği bilgiler ve talimat doğrultusunda ve ithalatçı hesabına ihracatçı tarafından yaptırılmaktadır.

Dış ticarette, söz konusu olan ticari mal rizikolara karşı sigorta ettirilmiş olmaktadır.

Ticari Faturalar

Fatura, satılan bir malın niteliği, ölçüsü ile birim satış fiyatını ve toplam bedeli gösteren bir belge olmaktadır. Satıcı tarafından düzenlenmekte ve alıcıya verilmektedir.

- Proforma Fatura

Anlaşma safhasında ihracatçı tarafından malın birim fiyatının, özelliklerinin ve satış şartlarının yer aldığı, bilgi verme amacını güden bir teklifname niteliğindeki fatura olmaktadır.

- Orjinal Fatura

* Satış işleminin gerçekleşmesinden sonra düzenlenen bir faturadır.

* Orjinal fatura satış sözleşmesini belgeleyen veya satış sözleşmesinin var olduğuna dair kesin karine oluşturan bir belge olmaktadır.

* İthalat veya ihracatta, gümrük işlemlerinin yapılması ve vergilerin hesaplanması için orjinal fatura gerekmektedir.

* Orjinal fatura ihracatçı tarafından banka aracılığı ile ithalatçıya gönderilmektedir.

- Navlun Faturası

CF veya CIF satışta, navlun satıcı tarafından ödenmektedir. Mal ile ilgili satış faturasında, navlun tutarı mal bedeline dahil olarak veya ayrı olarak gösterilebilmektedir. Bu faturaya Navlun Faturası denmektedir.

Akreditif, mal bedeli ile birlikte navlun bedelini de içeriyorsa, konişmento ve diğer sevk belgesi üzerinde "Navlunu ödenmiştir" kaydının bulunması gerekmektedir.

Diğer Belgeler

Yukarıda belirtilen belgelerden başka ülke mevzuatına, malın özelliğine ve satış sözleşmesine göre başka belgeler de zorunlu olabilmektedir. Bunlar;

- Menşe Şehadetnamesi

İhracatçının bağlı bulunduğu Ticaret Odası tarafından tasdik edilen ve ihraç konusu malın menşeini, yani imal edildiği veya üretildiği ülkeyi gösteren belgedir. (Bu belge Harçlar Kanunu'na ekli 8 sayılı tarifeye göre harca tabidir.)

Genelleştirilmiş Preferanslar Sisteminin sağladığı tavizli gümrük oranlarından yararlanılması için preferans tanıyan ülkelere yapılacak ihracatta özel bir menşe şehadetnamesi (Form-A) düzenlenmesi gerekmektedir.

- Çeki Listesi

Çeki Listesi, hangi taşıta ne kadar mal yüklendiğini, her birim, paket, çuval, vs. ağırlığı içermektedir. Gümrük idarelince ve hasar halinde sigorta şirketlerince istenebilmektedir.

- ATR  Dolaşım Belgeleri

Avrupa Topluluğu ülkelerine yapılan ihracatta düzenlenen belgelerdir. İhracatçı ülkenin gümrük idaresi tarafından düzenlenmektedir ve ithalatçıya gümrük indiriminden yararlanma hakkını vermektedir.

A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye'den Topluluğa veya Topluluktan Türkiye'ye doğrudan nakledilen eşya için düzenlenir.

Bu belgeler ihracatçının bağlı bulunduğu Ticaret Odası tarafından tasdik edilmektedir.

-EUR.1. Dolaşım Sertifikası

Türkiye ile EFTA Ülkeleri arasında mevcut olan Serbest Ticaret Anlaşması gereği,

EUR.1. Belgeleri, EFTA Üyesi Ülkelere (İsviçre, Norveç, İzlanda ve Liechtenstein) yapılan ihracatta aranan belgedir.

Bu belge, TOBB- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'ne bağlı ihracatçının üyesi olduğu Oda'larca tasdiklenmektedir.

Bu belgenin temininde başvuru ve onay mercii ihracatçının bğlı bulunduğu Oda'dır. Önce EUR.1. formu temin edilerek doldurulur ve buna dilekçe, gerçek fatura (Maliye Bakanlığı'ndan onaylı kontrol makbuzu veya noter tasdikli ticari fatura) ve talepname eklenerek Oda'ya müracaat edilir.

- Sağlık Sertifikası

İhraç konusu malın sağlık koşullarına uygun olup olmadığını gösteren belge niteliğindedir. Tarım, Orman ve Köyişleri Bakanlığı yada Üniversitelerin ilgili bölümlerinden alınmaktadır.

- Analiz Raporu

Tahlili gerektiren, özellikle gıda ve kimyasal maddelerde gerekli olabilmektedir. Genelde üniversitelerin ilgili bölümlerince hazırlanmaktadır.

- Koli Müfredat listesi

Koliye ait faturaya sığmayacak kadar kapsamlı bilgiler bu listeye dökülmektedir. Gümrüklerce ve hasar halinde sigorta şirketlerince talep edilmektedir.

MESLEK KURULUŞLARINCA TASDİK EDİLEN BELGELER

(İHRACATÇI BİRLİKLERİ, TİCARET ve SANAYİ ODALARI, TİCARET ODALARI, SANAYİ ODALARI, DENİZ TİCARET ODALARI)

A) A-TR I

B) A-TR3

C) MENŞE ŞEHADETNAMESİ

D) GSP'YE GÖRE MENŞE ŞEHADETNAMESİ (Form A)

E) EUR.1 BELGESİ

Eğer kotaya tabi olan mallar İhracatçı Birliklerinin çalışma kapsamındaki mallar ise sözkonusu Birlikler, diğer durumda ise Odalar yetkili onay mercii durumundadırlar.

ATR.1 DOLAŞIM BELGESİ VERİLEN ÜLKELER

ALMANYA 
AVUSTURYA 
BELÇİKA 
DANİMARKA 
FİNLANDİYA 
FRANSA 
HOLLANDA 
İNGİLTERE 
İRLANDA 
İSPANYA 
İSVEÇ 
İTALYA 
LÜKSEMBURG 
MONAKO 
PORTEKİZ 
YUNANİSTAN

EUR.1 VERİLEN EFTA ÜLKELERİ 

İSVİÇRE 
İZLANDA 
LIECHTENSTEIN 
NORVEÇ

ÖZEL MENŞE (FORMA) VERİLEN ÜLKELER 

Afganistan
Arjantin
Azerbaycan
Bangladeş
Belarus (Beyaz Rusya)
Birleşik Arap Emirlikleri
Bolivya
Brezilya
Çin Halk Cumhuriyeti
Dominik
Dominik Cumhuriyeti
Ekvador
Endonezya
Eritre
Etopya
Fas
Fiji
Filipinler
Gambia
Gine
Grenada
Grönland
Güney Afrika Cumhuriyeti
Gürcistan
Hindistan
İran İslam Cumhuriyeti
Katar
Kazakistan
Kırgızistan
Kolombiya
Kuveyt
Küba
Laos
Libya
Lübnan
Maldiv Adaları
Malezya
Mauritius
Meksika
Mısır
Moğolistan
Moldova
Özbekistan
Pakistan
Paraguay
Rusya Federasyonu
Samoa
Senegal
Seylan (Sri Lanka)
Seyşel Adaları
St.Kitts&Nevi
St.Vincent ve Grenadies
Suudi Arabistan
Svaziland
Şili
Tacikistan
Tayland
Tunus
Türkmenistan
Ukrayna
Umman
Uruguay
Ürdün
Vanuatu
Venezüella
Vietnam

İSRAİL'LE İLGİLİ BOYKOT TASDİKİ İSTEYEN ÜLKELER 

BAE 
DUBAI 
IRAK 
KATAR 
KUVEYT 
LİBYA 
SUDAN 
SUUDİ ARABİSTAN 
YEMEN

DİĞER

- ROMANYA , GAT MENŞE İSTİYOR. (ITO ONAYLI)

- PAKİSTAN VE HİNDİSTAN , EKO MENŞE İSTİYOR. (ITO ONAYLI)

- MEKSİKA , FİRMANIN HAZIRLADIĞI ÖZEL MENŞE İSTİYOR. (ITO ONAYLI)

Kaynak: mevzuat.net