Poşa (LOM) ve Poşalar Hakkında Bilgi
POŞA ( LOM )
Poşa sözcüğü ,Poşa halkından olmayanlar tarafından LOMLARa takılmıştır. Poşalar kendilerine LOM derler. Poşa sözcüğüne karşı çıkış ve kabullenmeme bundan kaynaklanmaktadır. Poşa sözcüğü LOMLARı küçük düşürme ve alaya alma amacıyla kullanıldığı için bu Poşa sözcüğü LOMLAR arasında rağbet bulmamıştır! Ama gün geçtikçe Poşalar, Poşa adlandırmasından rahatsızlık duymamaktadır... Poşaların yakın akrabaları başka kentlerede göç ederek, oralarda yaşıyorlar(işi dolayısıyla,görevi dolayısıyla,taşınmaz mülk edinme dolayısıyla,eğitim dolayısıyla,iş yeri açma dolayısıyla,başka kültürden insanlarla evlenme dolayısıyla...) :İstanbula,Ankaraya,İzmire,Bursaya,Mersine,Almanyaya...vb.
Lom kimdir? Lom ne demektir? Lom veya Lomlar; Kafkaslarda ve Türkiyenin bir çok yerinde yaşayan bir halktır ve halk topluluğudur.Lomun sözlük anlamı:Geçen,yolgeçen,zorluklara-güçlüklere dayanabilen,güçlü olan Kafkasların çeşitli yerlerinde yaşayan bir halk ve halk topluluğudur.Artvinde,Erzurumda,Bayburtta,Erzincanda,Gümüşhanede,Karsta, Vanda, Nevşehirde, Kırşehirde,Bursada, İstanbulda, Rizede,Trabzonda, Samsunda...ikamet edenler vardır.
Ortak yaşam alanına Poşalar saygı duyarlar.
Poşa olmak veya Poşa olmamak insana bir avantaj sağlamaz; insan olmak avantaj sağlar.
Lomlar konuksever insanlardır,bir lokma ekmeklerini herkesle paylaşırlar...
POŞALARIN ( LOMLARIN ) TARİHİ
Poşaların geçmiş tarihi; bölgedeki,Kafkaslardaki halkların tarihi ile aynıdır; Anadoludaki tarihide yine diğer halkların tarihi kadar eskidir.Aslında Perslerin(Arapların) istilasından beri Poşalar Kafkaslarda vardır,Türkiyede vardır.Poşalar üçbin-dörtbin-beşbin yıldır bu topraklardadırlar ama Kızılderililerin durumuna düşmüşlerdir kendi bölgelerinde.Yok Türkiyeye şuradan geldiler,yok Türkiyeye buradan geldiler gibi bir sürü görüşler var:Bir kısmı Acaradan,bir kısmı Dağıstandan,bir kısmı Ahıskadan,bir kısmı Ermenistan ve Nahcivan üzerinden,bir kısmı İran-Irak-Suriye üzerinden,bir kısmı Trakya üzerinden Türkiye topraklarına geldiler...Peygamberler döneminde de Anadolu toprağında,Türkiye toprağında da Poşalar yaşamlarını sürdürmüştürler.Poşaların ataları Adem Peygamberin oğullarından biridir,büyük atalarıda Adem Aleyhisselamdır,aksini inkar etmek dinsel inancın inkarıdır.Poşalar Habilin oğullarıdır,Habilin töreğidir. Allahın toprağına çit çevrilmesine karşı çıktığı için,Allahın toprağını işgal eden Kabil tarafından öldürülmüştür.Rusyada Lenin 1917 Ekim Devrimini gerçekleştirdikten sonra bir grup Poşa daha:-Dini baskı göreceğiz,dinimiz elden gidiyor! Kaygısıyla Türkiyeye gönüllü göç etmişlerdir.
Tek parti döneminde zorunlu yol çalışmalarına ya bilfiil katılacaktılar yada çalışma tutarı kadar para yatıracaklardı.Niyazi Yelkenci, yol parasını yatırıyor.Ancak parayı alan görevli dip koçana bir şekilde işlememiş.Çuğazelere jandarmalar geliyor.Parayı yatırmadığını söylüyorlar ve tüfeğin dipçikleriyle dövmeye başlıyorlar.Çocukları ağlaşıyor.Anası,Gülseher Nene, jandarmalara yalvar yakar ediyor.Jandarma süngüyü sallayıp nineyi uzaklaştırmak isterken süngü ninenin karnına ve barsaklarına saplanıyor. Nine orada ölüyor.
Kore Gazisi olmuş ve gazi madalyası almış Poşalarda var:Nazim Eremciler,Sıddık Gezen...Korede şehit olmuş Poşalarda var.
Rabatta(Köprülü Köyü) ,Tavzette(Okurlar Mahallesi) 1915 ve öncesinde Poşalarla Ermeniler birlikte ikamet ediyorlarmış.Cevri Yıldız dediki:-Ermeniler,Poşalara Müslüman kardeş diye hitap ederlerdi...
POŞALARDA ( LOMLARDA ) KÜLTÜR
Poşa Kültürü bir okyanustur.Benim yazdıklarım bu okyanusun içinde bir damladır.
Türkiyede egemen kültürle,Poşaların kültürü bir bütünlük içindedir; Poşaların kültürü, egemen kültürden farklı değildir(folklorik oyunlar,dinsel inanışlar,Türkçe Dil, milli gelenek ve görenekler, hoşgörü...) .Poşalar, egemen kültürle bütünlük içinde oldukları için, o kültürün içinden geldikleri için uyum sorununda fazla sorun yaşanmaz.Elbette her insan,her halk kendi olmak kendi gibi yaşamak ister. Ama Poşaların ayrı yaşayacak bir şeyleri yok! Cenaze törenleri,dini bayram törenleri, milli bayramlara katılma arzuları hep aynı, değişen bir şey yok! Türkiye neyse Poşalar odur.Herkesin yararlandığı, katıldığı, zevk aldığı kültürel etkinliklerden Poşalarda yararlanıyor,katılıyor,zevk alıyor.Genel kültürün haricinde Poşalara özgü farklı bir kültürleri yoktur.Belli bir kültürel etkinliği gerçekleştirmek için sadece Poşalar bir araya gelmez, kültürel etkinlikleri herkesle ortaktır.Poşalar kültürlerini yaşamakta sorun yaşamıyorlar.Değişen yaşam koşulları, Poşalarında kültürlerinde değişikliğe neden oluyor.Poşaların kültürü, Türkiye kültürüdür.Poşalar, yeni nesillere aktaracağı kültürü Türkiye kültürüdür.Poşaların kendilerine özgü kutladıkları özel bir günleri yoktur.
Poşalar ari bir kültüre mensup değildir, melez bir kültüre mensupturlar.Diğer kültüre mensup olanlardan kız almışlardır, kız vermişlerdir.Poşalar farklı kültürlere karşı özel davranış geliştirmemişlerdir. Farklı kültürlerde Poşalara karşı özel bir davranış geliştirmemişlerdir.Poşalar,kendi grubunun ve kültürünün dışındaki gruplarlada, kültürlerlede bir arada yaşarlar,sorun yaşamazlar.Her dönemde bu evlilik olayları devam etmiştir, devam ediyor.Poşalar,farklı kültürden olan insanlarla her zaman dost olur,arkadaş olur.İnsanları yadırgamazlar.
Poşalar hem grubunun hemde kültürünün dışındaki kültürlerlede bir arada yaşarlar.
Poşalar kendi kültürlerine ait olmaktan güven duydukları gibi başka kültürlerin varlığındanda güven duyuyorlar.Diğer kültürlerden insanlarıda aynı ailenin bireylerinden biri gibi kabul ederler.
Yaşadığı yerde Poşalarda diğer kültürlerden etkileniyorlar, diğer kültürlerde Poşalardan etkileniyorlar,her şeyin bir birini etkilediği gibi.
Poşalar, yaşam tarzını değiştirip farklı bir kültüre üye olanları hoşgörüyle karşılarlar.Poşalar, kendi kültürlerini tanıtma çabası içinde olmamışlardır çünkü Poşaların kültürü Türkiyede yaşanan ortak kültürden farklı değildir.Çünkü Poşaların kültürünü Türkiyenin ortak kültüründen ayırt eden kendine özgü bir özelliği yoktur.
Poşalarında dertleri,üzüntüleri, sevinçleri...vardır.
POŞALARDA KABİLECİLİK
Poşalarda kabilecilik vardı:
1-Kabile adını en yaşlısından alırdı(bu kadın, erkek farketmezdi) :
A) Kemaller Kabilesi(adını kabile büyüğü Kemal Ağadan almıştır) .
Kemal ince kemalince
Bir kılı kırk yarsan
Yine Kemal ince
B) Şöhretler Kabilesi(adını Şöhret Nineden almıştır) .
C) Rağupoğuları Kabilesi(adını Rağuf Ağadan almıştır) .
Ç) Serdarlar Kabilesi(adını aile büyüğü Serdar Dededen almıştır almıştır) .
D) Şehveletler Kabilesi(adını aile büyüğü Şehvelet Dededen almıştır) .
E) Hünkerler Kabilesi(adını aile büyüğü Hünker Neneden almıştır) .
F) Mahiriler Kabilesi(adını aile büyüğü Mahiri Dededen almıştır) .
G) Şahbazlar Kabilesi(adını aile büyüğü Şahbaz Dededen almıştır) .
Ğ) İbolar Kabilesi(adını aile büyüğü İbrahim Dededen almıştır) .
2-Kabile adını ikamet ettiği mahalleden veya yerden almıştır:
A) Roklar Kabilesi(Şavşatın Çiçvet-Cicçvet Köyü/Roklar Mahallesinden adını almıştır) .
3-Kabile adını bir sebzeden almıştır:
A) Çitiler Kabilesi(çiçmat bitkisinden bozulma bir sözcük) .
4) Kabile adını kavgacılığından,gücünden almıştır:
A) Yedibelalar Kabilesi.
Hüseyin GEZER |
