İtikaf Nedir? Şartları Nelerdir? Kadınlar İtikafa Girebilir mi?

Ramazan ayının son on gününde, gece gündüz bir camide kapanıp ibadet etmeye, itikâf denir. Ramazan-ı şerifte itikâf, müekked sünnettir. Ancak itikâf, sünnet-i kifâye olduğu için bir mahallede birkaç kişi itikâfa girerse, diğerlerinin bu sünneti yapması gerekmez. İmkânı olanlar itikâfa girmeli. İtikâf eden, camide yiyip içer, yatar. Abdest için dışarı çıkabilir.

İtikafla ilgili birkaç hadis-i şerif:

(İtikâfta olan, günahlardan uzaklaşır, her iyiliği işlemiş gibi sevaba kavuşur.) [İbni Mace]

(Bir devenin iki sağımı kadar itikâf eden, bir köle azat etmiş gibi sevab kazanır.) [Tenvir]

(Ramazanda on gün itikâf eden, iki defa [nafile] hac yapmış gibi sevab kazanır.) [Beyhekî]

(Allah rızası için bir gün itikâf, insanı Cehennemden çok uzaklaştırır.) [Taberanî]

Kadınlar camide itikâf yapmaz. Evdeyse şarta bağlıdır. Eğer mescid olarak kullandıkları bir oda varsa, o odada itikâfa girebilirler. Yemek yapmak, temizlik gibi ev işlerinin hiçbiri yapılmaz. Sadece ibadetle uğraşılır. Abdest gibi zaruri işleri yapmanın mahzuru olmaz. Ramazanın son on gününde olanı sünnet-i kifâyedir. Az itikâf da yapılabilir. Bir gün veya birkaç saat gibi... İtikâfa girenin oruçlu olması şarttır. Sadece Şâfiî’de oruçlu olma şartı yoktur. Diğer üç mezhepte oruçlu olmak şarttır. İmkânı olan kadınların evde itikâfa girmeleri, unutulmuş bu sünneti ihya etmeleri ve sünneti ihya etme sevabına kavuşmaları çok iyi olur.

İtikafın şartları nelerdir?

İtikafa niyet edilmelidir

İtikafın sahih olması için niyet şarttır. Bu, Hanefilerle Hanbelîlere göre şarttır. Malikilerle Şafiler bu görüşe muhalefet etmişlerdir. (Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı)

İtikafta ergenlik çağına gelmiş olmak şart değildir

İtikafta ergenlik çağına gelmiş olmak şart değildir. Bu nedenle mümeyyiz (iyi ve kötüyü ayıran) bir çocuğun itikafı da geçerlidir. (İslam İlmihali-M.Asım Köksal)

İtikafa giren bir Müslüman temiz olmalıdır

İtikaf yapan Müslüman, âkil (akıllı) ve temiz olmalıdır. Onun için Müslüman olmayanın, delinin, cünübün, hayız ile nifastan temiz bulunmayanın itikafı olmaz. 
Gayr-i müslim ibadete, mecnun da niyete ehil değildir. Temiz olmayanların da mescitlere girmesi yasaktır. 
İtikafın sahih olması için cünüplükten, hayız ve nifas halinden temiz bulunmalıdır. Bu şart Şafiîlerle Hanbelîlere göredir. Malikîlerle Hanefîler buna muhaliftirler. (Büyük İslam İlmihali)

İtikaf yapan oruçlu olmalıdır

Vâcip olan bir itikafta, itikaf yapan oruçlu bulunmalıdır. Bu halde orucun yanılarak bozulması itikafa zarar vermez. Diğer itikaflar için oruç şart değildir. Çünkü onlar için bir müddet yoktur. Öyle ki camiden bir iki saat içinde çıkıncaya kadar itikafa niyet edilmesi de sahihtir. (Şafiîlere göre, vacip bir itikafta da oruç şart değildir.) (Büyük İslam İlmihali)

Kadın kocasının izni olmadan itikaf yapamaz

İtikaf için buluğ, erkeklik, hürriyet şart değildir. Buna göre akıllı olan çocuğun, kadının, kölenin itikafları sahihtir. Şu kadar var ki, kadının itikafı kocasının ve kölenin itikafı da efendisinin iznine bağlıdır. İsterse bunlar itikafı nezretmiş (adak adamak) olsunlar, hüküm aynıdır. İzin bulunmayınca kadın, nezretmiş olduğu itikafı kocasından ayrıldıktan sonra, köle de azad edildikten sonra kaza eder. (Büyük İslam İlmihali)

Zevcesine itikaf için izin veren bir kimse sözünden dönemez

Bir kimse, itikaf için zevcesine izin verse bundan dönemez, artık engellenmesi doğru olmaz. Efendi ise, kölesine verdiği izinden dönebilir. 
Mükâteb (sözleşmeli) bir köle ise, efendisinin izni olmasa da, itikafta bulunabilir. Çünkü kısmen hürriyetine sahiptir. (Büyük İslam İlmihali)

İtikafta dışarı çıkmamak gerektir

Hz. Aişe der ki: 
“İtikaf yapan kişiye sünnet olan şey hasta ziyaretine gitmemesi, cenazeye katılmaması, kadına dokunmaması, kadınla ilişkiye geçmemesi ve çok önemli bir ihtiyaç dışında hiç dışarı çıkmamasıdır. İtikaf ancak oruçla olur. Ayrıca cemaatle namaz kılınan mescitte itikaf yapabilir.” (Ebu Davud-Cem'ul Fevaid)

Resulullah (asm) zorunlu olmadıkça mescitten ayrılmazdı

“Resulullah (asm) eve zorunlu bir ihtiyaç dışında gitmezdi.” (Müslim)