YARI DEPLASMAN VE DEPLASMAN TEKNELERÝ
Özellikle motor yatlar da son zamanlarda yapýlan yatlar 30 metrelerin üzerine çýkmýþ ve en hafif malzeme ile yapýlsa bile 100-120 ton aðýrlýklarý geçmiþ bulunmaktadýr bu sebeple denizdeki þartlar göz önünde bulundurularak en iyi ve saðlam malzemeler kullanýlsa bile yapýlan sürat ve aðýrlýðýn denizle yüzleþmesi, eðer kullanýmda da tecrübesizlik söz konusu ise daima malzemenin tahribatýna ve hasarlara sebep olmaktadýr .
Özellikle planing tipi yani az deplasmanlý sürtünme katsayýsýný azaltarak sürat yapmak için hazýrlanan yatlara daima büyük motorlar yerleþtirilir ve süratli olmalarý saðlanýr, ve buda elbette baþarýlýr ama iþin açýk deniz tarafý her zaman planlanan gibi gitmez.
Mesela yatýnýzý Akdenizin herhangi bir köþesine kullanmak için götürmek isterseniz zaten liman sayýlan yerlerde sürat hakký vermez size kanunlar. ama açýk denize çýktýðýnýzda da gerçeði o zaman anlarsýnýz o binlerce beygirlik makinalarýnýzý, o süratle ve o aðýrlýkla, denize karþý dövüþmek için kullanamazsýnýz. kaptanýnýz yatýnýzýn süratini düþürerek dalgalara uyan bir ritimle hýrpalamadan kullanmaya çalýþýr.
Yani büyük beygirli makineler yatýnýzý en fazla ancak 12 yada 14 millik bir süratle götürmeye çalýþýr ama bu sürat için gerekenin çok üstünde olan makineniz boþtan yere mazot yakar baþka bir deyimle yatýnýzý stabil þartlarda götürmeniz gereken sürati çok daha az beygir gücü ile yürütebilmeniz mümkün iken boþtan yere hem büyük makinelere çok büyük paralar verirsiniz hem de saat baþýna yaktýðý mazot ile aþýrý maliyetlerle karþýlaþýrsýnýz.
Yatýnýz planinge kalkmadýðý için yani su üstüne çýkmadýðý ve alt yapýsý da buna müsait olmadýðý için 14 mil sürat için yaktýðý ile 24 mil süratte yaktýðý arasýnda çokta fazla bir ekonomi olmaz yani deniz þartlarýndan süratli gidemediði için gitmesi gereken süratle aþýrý yakýt tüketir. bosuna masraf ettiðiniz gibi range yani sürekli gidiþ mesafenizde düþer.
Ýþte bu yüzden klasik tekneler yani deplasmanlý yada yarý deplasmanlý yatlar çok daha stabil çok daha rahat ve istenen süratte sahip olduklarý yeterli makineleri ile daha ekonomik olarak seyir etmektedirler hatta 14 yada 16 mil yapabilen makineleri çok büyük olmayan pek çok deplasman yatý bulunmaktadýr yukarýda bahsettiðimiz aðýr deniz þartlarýnda yapýlabilecek en fazla 12 yada 14 millik sürat yatýnýzý o aðýr denizlerde en dengeli þekilde yönetebileceðiniz sürattir dalga ile oluþan baþ kýç salýnýmlarýn da sürat için hazýrlanmýþ yatlara göre sudan daha az kesilir ve dalgayla daha az dövüþürler alt yapýlarý daha dengeli ve derin olduklarý için fazla sürat düþünülmediðinden makineler yeteri kadar ve ekonomiktir, zaten baþlangýçta gereksiz büyüklükte alýnmadýðý için hem ekonomi yapýlýr hem de makine dairenizde dönecek kadar yeriniz kalýr . kýsaca kullanamayacaðýnýz kadar boþuna makine almamýþ ve o büyüklükteki gereksiz makinenin yakýt tüketiminden de kurtulmuþ olursunuz
Ayrýca yatýnýzýn altýna rahatlýkla stabilizer koyar ve yatýnýzý en kötü þartlarda bile sallanmadan kýrýp dökmeden emniyetli ve korkusuzca kullanýrsýnýz, yakýt tanklarýna daha fazla yeriniz olur menziliniz artar yakýtý ucuz bulduðunuz yerden alýr her 300- 500 milde rotanýzýn üstündeki her yerden mazot aramazsýnýz menzilinizde yatýnýza göre 3000 – 5000 mil yada daha fazla artar çok fazla yakýt sýkýntýsý yaþamazsýnýz.
Yarý deplasman ve deplasman yatlarý ekonomisi, iç hacminin büyüklüðü, denizdeki dayanýklýlýðý ve stabilizesi yani dengesi ile tavsiye edilen yatlardýr. Günümüzde daha çok tercih sebebi olmaya baþlamýþlardýr.
kaynak: kaptan.net | 