Sen Dili ve Ben Dili Hakkında Bilgi
İnsanlarla, özellikle aile içinde eşimiz ve çocuklarımızla konuşurken duygu ve düşüncelerimizi iletirken söylediğimiz sözler iki türlü söyleniyor.
Bu söyleyiş ya sen, ya da ben diyerek başlar. Sonuçta biriyle kaş düzeltilir. Diğeri ile farkında olmadan göz çıkarılır.
Sözel iletişimde sen dili yerine ben dilini kullanmak etkili iletişim açısından önemli bir yer tutar.
Bireyin kabul edilemeyen davranışları karşısında, suçlayıcı, yargılayıcı, değerlendirici, eleştirici mesajları içeren dile “Sen Dili” denir.
Ben dili, karşımızdaki kişinin kabul edilmeyen davranışı karşısında yaşadığımız duyguları dile getiren, suçlayıcı ve değerlendirici olmayan ben mesajlarını içeren dile “Ben Dili” denir.
ü Ben dili paylaşımcı, iletişimci ve insanların hoşuna giden bir dildir.
ü Bu dil güven verir ve özgüveni artırır.
ü Bireyleri cesaretlendirir, motive eder ve istendik davranışları yapmaya teşvik eder.
ü Ben dili direnç ve başkaldırmayı daha az ortaya çıkarır ve davranışın değişmesinde karşı tarafa sorumluluk verir.
ü Ben dili kişinin o anda karşılaştığı durum veya davranışının karşısında kişisel tepkisini, duygu ve düşüncesini açıklayan bir ifade tarzıdır.
ü Ben dili başkaları hakkında değerlendirme ve yorumlamayı değil, bizim duygu ve yaşantımızı açıklar.
“Odanı toplamadığın zaman üzülüyorum”,
“Gerçekten hayal kırıklığına uğradım”,
“Eve geç kaldığın zaman çok merak ediyorum.”,
“Seninle birlikteyken mutluyum” gibi ifadeler ben diline örnektir.
“Ne saygısız çocuksun!”. Anneyle bu şekilde konuşulur mu?” gibi bir sen dili yerine
“Bu şekilde cevap verdiğin için üzülüyorum. Üstelik bana saygı duymadığını düşünüyorum”. Şeklindeki ben dili duygu ve düşüncelerimizi açıkladığı gibi sen dilinin içerdiği saldırıyı da ortadan kaldırmaktadır.
Sözü bilen kişinin,
Yüzünü ak ede bir söz
Sözü pişirip diyenin
İşini sağ ede bir söz (Yunus Emre)
Genellikle insanlar “sen” iletilerini duymaktan hoşlanmazlar. Çünkü bu dil insanlara kendilerini suçlu hissettirir, suçlama, aşağılama, eleştiri gibi algılanabilir ve karşınızdaki kişiye saygınız olmadığını iletebilir.
Sen dili ile olumsuz duyguları dile getirmek, eleştirmek ve hoşnutsuzluğu belirtmek, karşı tarafa olumsuz duygular ve sonuçlar doğurur. Kişinin direnmesine, karşı gelmesine, kızmasına ve dolayısıyla söz dinlememesine neden olur. Çoğunlukla tepkisel ve öç alıcı davranışları ortaya çıkarır ve benlik saygısına zarar verir.
Değişmeye açık olmanın tersine direnmeye neden olur, kişiyi kırar, küstürür ve çoğunlukla cezalandırıldıklarını düşündürür. Kişinin savunmacı bir tutum geliştirmesine yol açar.
“Ne kadar yaramazsın!”, “Hep huzursuzluk çıkarıyorsun”, “Sen zaten hep böylesin” , “Çok düşüncesizce davranıyorsun” “ Bu saate kadar neredesin?”, “Çocuklara bakmasını bilmiyorsun”, “neden derse hep geç geliyorsun?” gibi ifadeler sen diline örnektir.
Söz ola kese savaşı,
Söz ola kestire başı
Söz ola ağulu (zehirli) aşı,
Yağ ile bal ede bir söz (Yunus Emre)
"Ben ve Sen Dili" ne demektir?
Ben dili, bireyin karşılaştığı davranış ve durum karşısında bireysel tepkisini, kendi duygu ve düşüncelerini açıklayan ifade şeklindir.
Kendimizi "ben"li cümlelerle anlattığımız zaman karşımızdakini incitmemiş, fakat kendi mesajlarımızı da vermiş oluruz.
"Sen" dili suçlama içerir ve karşımızdaki kişi doğal bir savunmaya geçer. Dolayısıyla sonuç anlaşılamama, tartışma, kavgaya kadar gidebilir.
Sen ve ben diline örnek vermek gerekirse;
Sen dili: Ör. Sen hatalısın! Çok yanlış davranıyorsun!
Ben dili: Ör. Senin bu davranışın beni incitti, üzüldüm!
Kişi bile söz demini,
Demeye sözün kemini
Bu cihan cehennemini,
Sekiz cennet ede bir söz (Yunus Emre)
"Ben" Mesajı Hangi Anlamlara Gelir?
"Ben" dili, kişinin o anda karsılaştığı durum veya davranış karsısında, kişisel tepkisini duygu ve düşüncelerle açıklayan bir ifade tarzıdır. Duygu ve düşüncelerimizi içtenlikle ifade etmemizdir.
Başkalarıyla ilgili değerlendirme ve yorumlarımızı değil, kendi duygu ve yaşantılarımızı açıklarlar.
"Ben" mesajını duyan kişi, karsısındakine ne hissettirdiğini öğrenir ve eğer bu olumsuz bir duyguysa, kendi isteğiyle davranışını değiştirir ya da değiştirmez. Yani davranışının sorumluluğu tümüyle kendine aittir.
Suçlama olmadığı için "ben" mesajı ile gönderilen iletiler, genellikle gönüllü bir farklı davranma çabasına zemin hazırlayabilir.
"Ben" dilinin en önemli yararı ise, karsımızdaki kişiye "ben böyle hissediyorum ama bu davranışın herkese böyle hissettirmeyebilir" anlamını içeren bir ileti gönderildiğinden, onun suçlanmadan kendini gözden geçirmesine olanak tanımasıdır.
Çünkü kesinlik içeren yargılamalar karsısında özellikle çocuklar, ne yapacaklarını bilemezler.
ÖRNEKLER:
"Sen" mesajı yerine...
— Baba: Çok kabasın! Her zaman sözümü kesiyorsun!
"Ben" mesajı verin...
— Baba: Bir şey söylemeye başlayıp ta bir türlü sonunu getiremediğim zaman çok rahatsız oluyorum.
************
"Sen" mesajı yerine...
— Anne: Kes şunu! Çekiştirip durma kolumu!
"Ben" mesajı verin...
- Anne: Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum.
************
"Sen" mesajı yerine...
— Baba: Her aksam ayni şey, tutturuyorsun oyun oynayalım diye! Benim yorgun olabileceğim hiç aklına gelmiyor değil mi? Yaramaz ve şımarık bir çocuk gibi davranıyorsun!
"Ben" mesajı verin...
— Baba: Bu aksam çok yorgun hissediyorum canım. İstersen oyun oynamayı başka bir akşama erteleyelim.
************
Yunus şimdi söz yatından,
Söyle sözü gayetinden
Pek sakın o sah katından,
Seni ırak ede bir söz (Yunus Emre)
"Sen ve Ben" Mesajları Hangi Anlamlara Gelir?
Senmesajı iletişimi engeller.
Sen mesajı, sen dilidir ve genellikle kızgınlık ifadesi için kullanılır. Sen mesajları, bizim hakkımızda bir ileti göndermez, odak hep karsımızdaki kişidir.
Ben mesajı gönderen kişi, kendi hakkında yaptığı değerlendirmeyi karsısındaki kişiyle paylaşmak isteğindedir.
Ben mesajları karsımızdaki kişiyi suçlayıcı ifadelerden arînmiş ve tümüyle kendi duygu ve düşüncelerimizi içerdiğinden, iletişimin olumlu sürmesine yardımcı olabilirler.
Kızgınlık hissettiğimiz durumlarda, bunu ben mesajı ile iletmemiz, karsımızdakinin savunmaya geçmesini, öfkeyle karşılık vermesini, kendini kıstırılmış hissetmesini, suçlanmasını ve konuşmaktan kaçınmasını engelleyebilir.
Size sözle saldırılmadığı sürece, rahatsızlığını ve kızgınlığını dile getiren biriyle anlaşmak mümkündür. Ne dersiniz?
Söz ola yaka ateşi
Söz ola yanmaya kişi
Söz ola kavim kardeşi
Bile hem-bağ ede bir söz (B. Nuri Demircan)
ÖZETLEYECEK OLURSAK;
Sen Dili:
1. Suçlayıcıdır.
2. Davranıştan çok kişiliğe yöneliktir.
3. Kişiye anlaşılmadığını hissettirir.
4. Yeniden konuşma isteğini engelleyicidir.
5. Neye kızıldığının anlaşılmamasına neden olur.
6. Kişiyi incitir, kırar.
7. Kişinin direnmesine, yani savunucu iletişime neden olur. Savunucu iletişim ise iletişimin içerik düzeyinden ilişki düzeyine geçmesine, ilişkinin bir savaş, bir kazanma sorununa dönüşmesine neden olacağı için öğretimin asıl amacına ulaşmasını engelleyecektir.
Örnekler:
“Yeterince açık konuşmuyorsun.”
“Derse hep geç giriyorsun.”
“Çok fazla gürültü ediyorsun.”
“Dikkatini derse vermiyorsun.”
“Arkadaşlarına haksızlık ediyorsun.”
1.Savunmaya itmez.
2. Suçluluk hissettirmez.
3.Duygunun nedeni anlaşıldığı için iletişim sağlıklı olur.
4. Ben iletisi alan kişi başkalarını düşünmeyi de öğrenir.
5.Yakınlaşmayı sağlar.
6. Anlaşmazlıkları azaltır.
7. Konuşan kişiyi rahatlatır.
İnsanlarla, özellikle aile içinde eşimiz ve çocuklarımızla konuşurken duygu ve düşüncelerimizi iletirken söylediğimiz sözler iki türlü söyleniyor.
Bu söyleyiş ya sen, ya da ben diyerek başlar. Sonuçta biriyle kaş düzeltilir. Diğeri ile farkında olmadan göz çıkarılır.
Sözel iletişimde sen dili yerine ben dilini kullanmak etkili iletişim açısından önemli bir yer tutar.
Bireyin kabul edilemeyen davranışları karşısında, suçlayıcı, yargılayıcı, değerlendirici, eleştirici mesajları içeren dile “Sen Dili” denir.
Ben dili, karşımızdaki kişinin kabul edilmeyen davranışı karşısında yaşadığımız duyguları dile getiren, suçlayıcı ve değerlendirici olmayan ben mesajlarını içeren dile “Ben Dili” denir.
ü Ben dili paylaşımcı, iletişimci ve insanların hoşuna giden bir dildir.
ü Bu dil güven verir ve özgüveni artırır.
ü Bireyleri cesaretlendirir, motive eder ve istendik davranışları yapmaya teşvik eder.
ü Ben dili direnç ve başkaldırmayı daha az ortaya çıkarır ve davranışın değişmesinde karşı tarafa sorumluluk verir.
ü Ben dili kişinin o anda karşılaştığı durum veya davranışının karşısında kişisel tepkisini, duygu ve düşüncesini açıklayan bir ifade tarzıdır.
ü Ben dili başkaları hakkında değerlendirme ve yorumlamayı değil, bizim duygu ve yaşantımızı açıklar.
“Odanı toplamadığın zaman üzülüyorum”,
“Gerçekten hayal kırıklığına uğradım”,
“Eve geç kaldığın zaman çok merak ediyorum.”,
“Seninle birlikteyken mutluyum” gibi ifadeler ben diline örnektir.
“Ne saygısız çocuksun!”. Anneyle bu şekilde konuşulur mu?” gibi bir sen dili yerine
“Bu şekilde cevap verdiğin için üzülüyorum. Üstelik bana saygı duymadığını düşünüyorum”. Şeklindeki ben dili duygu ve düşüncelerimizi açıkladığı gibi sen dilinin içerdiği saldırıyı da ortadan kaldırmaktadır.
Sözü bilen kişinin,
Yüzünü ak ede bir söz
Sözü pişirip diyenin
İşini sağ ede bir söz (Yunus Emre)
Genellikle insanlar “sen” iletilerini duymaktan hoşlanmazlar. Çünkü bu dil insanlara kendilerini suçlu hissettirir, suçlama, aşağılama, eleştiri gibi algılanabilir ve karşınızdaki kişiye saygınız olmadığını iletebilir.
Sen dili ile olumsuz duyguları dile getirmek, eleştirmek ve hoşnutsuzluğu belirtmek, karşı tarafa olumsuz duygular ve sonuçlar doğurur. Kişinin direnmesine, karşı gelmesine, kızmasına ve dolayısıyla söz dinlememesine neden olur. Çoğunlukla tepkisel ve öç alıcı davranışları ortaya çıkarır ve benlik saygısına zarar verir.
Değişmeye açık olmanın tersine direnmeye neden olur, kişiyi kırar, küstürür ve çoğunlukla cezalandırıldıklarını düşündürür. Kişinin savunmacı bir tutum geliştirmesine yol açar.
“Ne kadar yaramazsın!”, “Hep huzursuzluk çıkarıyorsun”, “Sen zaten hep böylesin” , “Çok düşüncesizce davranıyorsun” “ Bu saate kadar neredesin?”, “Çocuklara bakmasını bilmiyorsun”, “neden derse hep geç geliyorsun?” gibi ifadeler sen diline örnektir.
Söz ola kese savaşı,
Söz ola kestire başı
Söz ola ağulu (zehirli) aşı,
Yağ ile bal ede bir söz (Yunus Emre)
"Ben ve Sen Dili" ne demektir?
Ben dili, bireyin karşılaştığı davranış ve durum karşısında bireysel tepkisini, kendi duygu ve düşüncelerini açıklayan ifade şeklindir.
Kendimizi "ben"li cümlelerle anlattığımız zaman karşımızdakini incitmemiş, fakat kendi mesajlarımızı da vermiş oluruz.
"Sen" dili suçlama içerir ve karşımızdaki kişi doğal bir savunmaya geçer. Dolayısıyla sonuç anlaşılamama, tartışma, kavgaya kadar gidebilir.
Sen ve ben diline örnek vermek gerekirse;
Sen dili: Ör. Sen hatalısın! Çok yanlış davranıyorsun!
Ben dili: Ör. Senin bu davranışın beni incitti, üzüldüm!
Kişi bile söz demini,
Demeye sözün kemini
Bu cihan cehennemini,
Sekiz cennet ede bir söz (Yunus Emre)
"Ben" Mesajı Hangi Anlamlara Gelir?
"Ben" dili, kişinin o anda karsılaştığı durum veya davranış karsısında, kişisel tepkisini duygu ve düşüncelerle açıklayan bir ifade tarzıdır. Duygu ve düşüncelerimizi içtenlikle ifade etmemizdir.
Başkalarıyla ilgili değerlendirme ve yorumlarımızı değil, kendi duygu ve yaşantılarımızı açıklarlar.
"Ben" mesajını duyan kişi, karsısındakine ne hissettirdiğini öğrenir ve eğer bu olumsuz bir duyguysa, kendi isteğiyle davranışını değiştirir ya da değiştirmez. Yani davranışının sorumluluğu tümüyle kendine aittir.
Suçlama olmadığı için "ben" mesajı ile gönderilen iletiler, genellikle gönüllü bir farklı davranma çabasına zemin hazırlayabilir.
"Ben" dilinin en önemli yararı ise, karsımızdaki kişiye "ben böyle hissediyorum ama bu davranışın herkese böyle hissettirmeyebilir" anlamını içeren bir ileti gönderildiğinden, onun suçlanmadan kendini gözden geçirmesine olanak tanımasıdır.
Çünkü kesinlik içeren yargılamalar karsısında özellikle çocuklar, ne yapacaklarını bilemezler.
ÖRNEKLER:
"Sen" mesajı yerine...
— Baba: Çok kabasın! Her zaman sözümü kesiyorsun!
"Ben" mesajı verin...
— Baba: Bir şey söylemeye başlayıp ta bir türlü sonunu getiremediğim zaman çok rahatsız oluyorum.
************
"Sen" mesajı yerine...
— Anne: Kes şunu! Çekiştirip durma kolumu!
"Ben" mesajı verin...
- Anne: Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum.
************
"Sen" mesajı yerine...
— Baba: Her aksam ayni şey, tutturuyorsun oyun oynayalım diye! Benim yorgun olabileceğim hiç aklına gelmiyor değil mi? Yaramaz ve şımarık bir çocuk gibi davranıyorsun!
"Ben" mesajı verin...
— Baba: Bu aksam çok yorgun hissediyorum canım. İstersen oyun oynamayı başka bir akşama erteleyelim.
************
Yunus şimdi söz yatından,
Söyle sözü gayetinden
Pek sakın o sah katından,
Seni ırak ede bir söz (Yunus Emre)
"Sen ve Ben" Mesajları Hangi Anlamlara Gelir?
Senmesajı iletişimi engeller.
Sen mesajı, sen dilidir ve genellikle kızgınlık ifadesi için kullanılır. Sen mesajları, bizim hakkımızda bir ileti göndermez, odak hep karsımızdaki kişidir.
Ben mesajı gönderen kişi, kendi hakkında yaptığı değerlendirmeyi karsısındaki kişiyle paylaşmak isteğindedir.
Ben mesajları karsımızdaki kişiyi suçlayıcı ifadelerden arînmiş ve tümüyle kendi duygu ve düşüncelerimizi içerdiğinden, iletişimin olumlu sürmesine yardımcı olabilirler.
Kızgınlık hissettiğimiz durumlarda, bunu ben mesajı ile iletmemiz, karsımızdakinin savunmaya geçmesini, öfkeyle karşılık vermesini, kendini kıstırılmış hissetmesini, suçlanmasını ve konuşmaktan kaçınmasını engelleyebilir.
Size sözle saldırılmadığı sürece, rahatsızlığını ve kızgınlığını dile getiren biriyle anlaşmak mümkündür. Ne dersiniz?
Söz ola yaka ateşi
Söz ola yanmaya kişi
Söz ola kavim kardeşi
Bile hem-bağ ede bir söz (B. Nuri Demircan)
ÖZETLEYECEK OLURSAK;
Sen Dili:
1. Suçlayıcıdır.
2. Davranıştan çok kişiliğe yöneliktir.
3. Kişiye anlaşılmadığını hissettirir.
4. Yeniden konuşma isteğini engelleyicidir.
5. Neye kızıldığının anlaşılmamasına neden olur.
6. Kişiyi incitir, kırar.
7. Kişinin direnmesine, yani savunucu iletişime neden olur. Savunucu iletişim ise iletişimin içerik düzeyinden ilişki düzeyine geçmesine, ilişkinin bir savaş, bir kazanma sorununa dönüşmesine neden olacağı için öğretimin asıl amacına ulaşmasını engelleyecektir.
Örnekler:
“Yeterince açık konuşmuyorsun.”
“Derse hep geç giriyorsun.”
“Çok fazla gürültü ediyorsun.”
“Dikkatini derse vermiyorsun.”
“Arkadaşlarına haksızlık ediyorsun.”
1.Savunmaya itmez.
2. Suçluluk hissettirmez.
3.Duygunun nedeni anlaşıldığı için iletişim sağlıklı olur.
4. Ben iletisi alan kişi başkalarını düşünmeyi de öğrenir.
5.Yakınlaşmayı sağlar.
6. Anlaşmazlıkları azaltır.
7. Konuşan kişiyi rahatlatır.
| 