AMPERMETRE Alm. Amperemeter, (n), Fr. Ampéremétre (m), Ýng. Amperemeter.
Bir iletkenden geçen elektrik akýmýnýn þiddetini ölçen alet. Akým þiddeti birimi “Amper”dir. Akým þiddeti aletten doðrudan doðruya okunur. Kadran; amperin askatlarýna göre bölümlere ayrýlmýþ cetveldir. Düþük þiddetteki elektrik akýmýný ölçen alete de “Galvanometre” adý verilir. Bir ampermetrenin ölçebileceði akým sýnýrlýdýr. Daha büyük akýmlarý ölçebilmek için “þönt” ismi verilen muhtelif akým bölücü dirençler kullanýlýr. Þöntler cihaza dýþtan baðlanacak þekilde özel olarak manganlý metalden imal edilmiþtir. Ampermetreden okunan deðer ile þönt üzerinde yazýlý deðer çarpýlýrsa devreden geçen akým ölçülmüþ olur.
Kullanma sahasý farklý ve yapýlýþ esaslarýna göre isimlendirilmiþ deðiþik ampermetreler vardýr.
Döner çerçeveli ampermetre: Elektromagnetik bir ampermetredir. Çalýþma prensibi: Daimi bir mýknatýsla bu mýknatýsýn kutuplarý arasýnda uygun bir eksen etrafýnda dönen bobinden (çerçeve) meydana gelmiþtir. Akým geçtiði zaman bu akýmýn þiddetiyle orantýlý bir magnetik alan meydana gelir. Çerçeve arasýnda bulunduðu kutuplardan biri tarafýndan çekilirken, diðeri tarafýndan itilir ve akýmýn þiddetine göre döner. Yani akým ne kadar þiddetli ise çerçevenin dönme açýsý o kadar büyük olur. Bobine gelen akým kesildiðinde spiral bir yay, bobini eski durumuna getirir. Döner bobine tesbit edilen gösterge, kadrandan akým þiddetinin okunmasýný saðlar.
Yumuþak demirli ve sabit bobinli ampermetre: Genellikle düþük frenkanslý alternatif akýmlarýn ölçülmesinde kullanýlýr. Esas olarak yumuþak demirden yapýlmýþ silindir þeklindeki sabit bir bobinden meydana gelir. Yumuþak demir, bir göstergeye baðlý olup bobinden akým geçmeye baþlayýnca, hareket ederek göstergeyi akým þiddetini gösteren bölmeye getirir. Yapýlýþý basit olduðundan ekonomiktir ve yaygýn olarak kullanýlýr.
Termik ampermetreler: Bu tip ampermetreler, akýmýn iletkenden geçerken hasýl ettiði ýsý esasýna dayanýr. Uçlarý sabit bir tel, akýmýn hasýl ettiði ýsý ile uzar, bu uzama, telin uçlarý sabit olduðu için kývrýlma þeklinde olur. Bu telin ortasýnda bir telle baðlý olan makaranýn merkezinde bulunan bir gösterge vardýr. Telin akýmla ýsýnmasý ile makara çekilir ve gösterge kadran üzerinde hareket eder. Modern termoelektrik ampermetrelerde termo elektrik kulp tarafýndan verilen akým þiddeti bir galvanometre ile ölçülür. Bu tür ampermetreler radyo, TV ve elektronik aletlerdeki yüksek frekanslý akýmlarýn ölçülmesinde kullanýlýr.
"http://tr.wikipedia.org/wiki/Ampermetre" adresinden alýndý. | 