Büyük Selçuklu Hükümdarlarından Alp Arslan Hakkında Bilgi
Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucularından Horasan Valisi Çağrı Beyin oğlu ve Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey´in yeğeni olan Alparslan, bu devletin kuruluş dönemindeki güç koşullarda yetişti. Tarih yazarlarının çok yiğit bir savaşçı olarak tanımladıkları hükümdar çok küçük yaşta ata binip ok atmayı öğrendi. İlk gençlik yıllarında arkadaşlarından oluşan kendi birliğiyle katıldığı Dandanakan vb. savaşlardaki başarısıyla dikkati çekti ve babasının ölümünden sonra Horasan valiliğini üstlendi.
Tuğrul Bey’in ölümüyle vasiyeti üzerine en büyük yeğeni, Süleyman tahta geçmiş ve bunu kabul etmeyen Alparslaniçin o zamandan sonra taht kavgaları başlamıştır. Fakat Türk beyleri buna itirazda bulundular ve Alparslan’ı hükümdar tanıdılar. Alparslan 27 Nisan 1064’te büyük bir törenle tahta çıktı.
Saltanatının ilk yıllarında ayaklanmalarla uğraştı. İçeride düzeni sağladıktan sonra batıya yürüyüp Gürcistan, Kars ve Ani’yi ele geçirdi. Oğulları Arslanşah ve Melik şah’a Karahanlılardan kız alarak sağladığı akrabalıkla bu devleti Selçuklulara dost yaptı. Melikşah’ı veliaht atayıp ülke topraklarının yönetimini hanedan üyeleri arasında paylaştırdıktan sonra Anadolu üzerine yürüdü. Gümüştekin, Afşin, Ahmet Şah gibi komutan ve emirler Anadolu akınlarında büyük başarılar kazandılar. Bu akınları bir türlü durduramayan Bizans İmparatoru Romanos Diogenes, geniş hazırlıklar ve büyük bir orduyla Doğu Anadolu’ya yürüdü.
O sırada Mısır seferinde olan Alparslan da bunu haber alıpça dönüp Ahlât’a geldi, Malazgirt yakınlarında Rahva Ovası’nda ordugâh kurdu (24 Ağustos 1071). Önce Romanos Diogenes’e barış önerdiyse de imparator bunu kabul etmedi. Bunun üzerine Malazgirt Savaşı yapıldı (26 Ağustos 1071). Bizans Ordusu dağıtıldı, Romanos Diogenes ve generalleri tutsak edildi. Ertesi yıl çıktığı Maveraünnehir seferinde Barzam Kalesi Muhafızı Yusuf Harezmi adlı bir Batıni gönüllüsü Alparslan’ı öldürdü.
Alparslan, Malazgirt zaferiyle Anadolu’yu Türklere açtı. Nizamiye medreselerini kurdu. Devlet yönetiminde adaletli karar ve eylemleriyle tanındı. Ölümünden sonra yerine oğlu Melikşah geçti. |