Fuzuli
Mehmed oðlu Süleyman, Fuzûlî (d.Kerbela, 1480 - 90? - ö.Kerbela, Baðdat, 1556) Azeri asýllý Türk divan þairidir. Asýl adý Mehmet oðlu Süleyman'dýr.
Öðrenimi hakkýnda kesin bir bilgi olmayýp, eserlerinden islami bilimler ve dil alanýnda çok iyi bir eðitim aldýðý anlaþýlmaktadýr. Ayrýca Su Kasidesi'nin 2.beytinde "Âb-gûndur günbed-i devvâr rengi bilmezem Ya muhît olmuþ gözümden günbed-i devvâre su" diyerek astronomi bilgisininde iyi olduðunu ortaya koymuþtur.Ayrýca hamse sahibidir.
Türkçe divanýndaki þiirlerini Azeri lehçesinde yazmýþtýr. Ayný zamanda Arapça ve Farsça divanlarýndan bu dilleri de çok iyi bildiði anlaþýlmaktadýr. Eserlerinde kullandýðý dil dönemindeki divan þairlerine göre daha sade, anlaþýlýr bir Türkçedir. Halk deyiþlerinden bolca yararlanmýþtýr.
Bedensel zevklerden ziyade tasavvufi bir aþk, ehlibeyte duyulan özlem, ayrýlýk acýsý þiirlerinin konusunu teþkil etmiþtir. Duygu ve düþüncelerini çok içten ve lirik bir þekilde ifade etmeyi kolayca baþarmýþtýr. Bu açýdan bakýldýðýnda Türk þiirinde karþýlaþtýrýlabileceði tek þair Yunus Emre'dir. Leyla ve Mecnun mesnevisi ayný konuda yazýlmýþ (Arapça ve Farsça dahil) en iyi mesnevilerden biridir.
Ýran þiirinden Hafýz, Türk þiirinden ise Nesimi ve Nevai çizgisini en baþarýlý þekilde kemale erdirmiþtir. Kendisinden sonra gelen bütün divan þairlerini etkilemiþtir.
Kanuni'nin Baðdat'ý fethinden sonra (1534) padiþaha kasideler sunmuþtur. Padiþah tarafýndan beðenilen kasideler karþýlýðýnda 9 akçelik maaþla ödüllendirilmiþtir. Maaþýný alamayýnca Þikayetnãme'yi yazmýþtýr. Þikayetnãme Fuzuli'nin en önemli eserlerinden biridir. | 