DEMİR MADENİ HAKKINDA BİLGİ

Çok geniş bir kullanma alanı olan bir madendir. Endüstri bakımından değeri büyüktür. Yeryüzünde en çok A.B.D., Fransa, İngiltere, İsveç, İspanya, Belçika, Almanya ve Rusya’da elde edilir. Türkiye’de de birçok demir yatakları vardır. Bunların arasında Sivas’ta Divriği demir yatakları işletilmektedir. Burada bulunan filizlerdeki demir yüzdesi % 60-70 oranındadır. Bu filizler Karabük ve Ereğli demir – çelik fabrikalarında işlenir.

Demir doğada serbest olarak pek bulunmaz. Yalnız Grönland adasında ve yeryüzüne düşen göktaşlarında rastlanabilir. En çok bulunan bileşikleri (filizleri) hematit (kantaşı), limonit, magnetik demir oksit, siderit ve pirittir. Saf demir, demir oksidin hidrojen akımında indirgenmesi ya da demir sülfat eriyiğinin elektrolizi ile elde edilir. Saf demir külrengi-be-yazdır,  kolayca  işlenebilir.  İnce tel ve levha haline gelebilir. Isı ve elektriği iyi iletir. Normal sıcaklıkta kuru hava demire etki yapmaz. Ama nemli havada karbondioksitin etkisiyle yüzeyi oksitlenir, kırmızı demir-oksitle kaplanır. Buna demirin paslanması denir. Paslanmadan korumak için demir eşya yağlı boya ile boyanır ya da verniklenir. Bazen üzeri çinko kaplanır. Buna galvanize etmek denir. Ama çoğunlukla demir alaşımları kullanılır.

DEMİRİN ELDE EDİLMESİ

Oksit halinde olmayan filizler kavrularak oksit haline getirilir; eğer filiz zaten oksit halindeyse bu işleme lüzum kalmaz. Daha sonra indirgeme yoluyla demir elde edilir. İndirgeme, bir oksidin oksijenini alarak metali meydana çıkarıp serbest bırakma işidir. İndirgeme işi yüksek fırınlarda kok kömürü yardımıyla yapılır. Yüksek fırın 30-40 m yüksekliktedir. Kabaca koni biçiminde olur ve iki tabakadan meydana gelir. İçerisi 2 000° ısıya dayanıklı ateş tuğlasıyla örülüdür. Orta büyüklükte bir yüksek fırın, günde ortalama 2 000 ton demir cevheri işleyebilir. Bu suretle elde edilen demire «pik» denir. Beyaz ve gri olmak üzere iki çeşidi vardır. Bu demir çabuk kırılır, ancak döküm eşyası yapmaya veya çelik elde etmeye yarar.

TARİHTE DEMİR

Demir çok eskiden beri biliniyordu. İlk olarak M. Ö. 1400 yıllarında Asurlu-lar tarafından kullanılmıştır. Bazı tarihçiler Mısır’daki büyük piramidin yapımında demir kullanıldığını söylerler. Demir filizleri ilkel fırınlarda odun yakılarak önce ısıtılır, sonra da ağır çekiç ve örslerle vurularak şekil verilirdi. Bu şekilde çalışanlar demiri hiç bir zaman ergiterek kullanmayı düşünmediler. XIV. yüzyılda daha elverişli ocaklar yapılmaya başlandı. Ocaklarda da kömür yakıldı. Daha hünerli demirciler yetişti.

DEMİRİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ

Demirin  simgesi:  Fe;  yoğunluğu: 7,86; erime noktası:1536°C; atom sayısı: 26; atom ağırlığı 55,85′dir.

Kaynak: http://www.bilgiaski.com/demir-madeni-hakkinda-bilgi.html