YANSIMA ve YANSIMA KANUNLARI
Bir yüzeye düşen ışığın aynı ortam içinde yolunu değiştirmesine yansıma denir.
Gözümüze gelen ışık, ister doğrudan isterse dolaylı aydınlatılmış cisimlerden yansıyarak gelsin, görme sinirlerini uyararak görmemizi sağlar. Bundan dolayı ışık olaylarını incelerken ışık kaynaklarını ve aydınlatılmış cisimleri birbirinden ayırt etmek zordur. Işık kaynağından çıkan ışınlar doğrudan gözümüze gelirse ışık kaynağını görürüz. Işık kaynağından çıkan ışınlar cisimlere çarpar ve cisimlere çarpıp gözümüze gelirse cismi görürüz.
Işığın yansıması yüzeyin rengine ve cinsine bağlıdır.Açık renk olan yüzeylerden ışık çok yansır.Koyu renk yüzeylerden az yansır.
Düzgün Yansıma: Düzgün ve parlak bir yüzeye çarpan ışık ışınları birbirine paralel olarak yansır.Buna düzgün yansıma denir.Ayna metal yüzeyler durgun ve temiz sular ışığı düzgün yansıtır.
Dağınık Yansıma: Işık ışınları mat ve pürüzlü bir yüzeye çarptığında her tarafa doğru yansır.Paralellik görülmez.Bu yansımaya dağınık yansıma denir.Duvar pürüzlü tahtalar kumaş ışığı dağınık yansıtır.
Gözümüz parlak yüzeylere uzun süre bakamaz.Yolların asfalt kaplanması rengin ışığı yutması için pürüzlü olması da kaymayı önlemek içindir.
YANSIMA KANUNLARI:
1. Gelen ışın yansıyan ışın ve yüzeyin normali aynı düzlem içindedir.
2. Gelme açısı yansıma açısına eşittir.
3. Normal doğrultusunda gelen ışınlar(ışın yüzeye dik gelirse) geldiği doğrultu üzerinde geri döner.
UYARI: Işığı düzgün yansıtan cisimler parlak görünür Işığı dağınık yansıtan cisimler mat görünür.
AYNALAR ve KULLANIM ALANLARI
Düz Aynalar:
İlk düz aynalar metal yüzeylerin parlatılmasıyla elde edilmiştir.Daha sonra cam levhaların arkaları civa amalgamları sürülerek yapılmıştır.Günümüzdeki aynalar ise cam levhaların bir yüzüne ince bir gümüş tabakası ile sırlanarak yapılır.
Evlerimizde kullandığımız aynalar düz aynadır.Denizaltı gemilerinde su yüzeyini görmek için kullanılan periskoplarda da düz ayna kullanılır.
Düz aynaya gelen ışınlar yansıma kurallarına göre yansır.
Düz Aynalarda Görüntü Oluşumu:
1. Nokta Şeklindeki Cisimlerin Görüntüsü:
- Bir noktanın aynaya olan dik uzaklığı görüntüsünün aynaya olan dik uzaklığına eşittir.
- Nokta aynanın önünde görüntü aynanın arkasındadır.
- Nokta ile görüntüsü aynı doğru üzerindedir.
2. Noktasal Olmayan Cisimlerin Görüntüsü:
Düz Aynaların Kullanım Alanları:
* Makyaj aynalarında
* Periskoplarda
* Otomobillerde arka ve yan aynalarda
* Tepegözlerde KULLANILIR.
5Periskoplar denizaltılarda ve tanklarda kullanılır.Gözlemcinin çevreyi farklı yönlerde görmesini sağlayan bir araçtır.
Hasta taşıyan araçların önünde AMBULANS yazısı ters olarak yazılır.Önde giden sürücüler bu yazıyı araçlarının aynalarından düzgün yazılmış biçimde görür.
Küresel Aynalar:
Düz aynaların dışında başka aynalar da vardır.Yansıtıcı yüzeyi küre şeklinde olan aynalara küresel aynalar denir.İki çeşit küresel ayna vardır.
1. Çukur aynalar
2. Tümsek aynalar
F: Odak Noktası ( Ayna yarıçapının orta noktası )
M: Merkez ( Aynanın kesildiği kürenin merkezi )
T: Tepe noktası ( Asal eksenin aynayı kestiği nokta )
Asal Eksen: Aynanın tam ortasından geçen doğru parçasıdır.
Gerçek Görüntü: Bir ekran üzerine alınabilen görüntüdür. Gerçek görüntüler ters olarak oluşur.
Zahiri (sanal) Görüntü: Bir ekran üzerine alınamayan görüntüdür.Görüntü yansıyan ışınların uzantısından oluşur.Zahiri görüntü sanal görüntü görünen görüntü gibi adlarla anılır.
1. ÇUKUR AYNALAR:Yansıtıcı yüzeyi çukur olan aynalardır.Konkav ayna da denir.Çukur aynaya paralel olarak gelen bir ışık demeti bir noktada toplanacak şekilde yansır.
Çukur Aynada Görüntü Özellikleri
1. Cisim merkezin dışında ise:
2. Cisim merkezde ise:
3. Cisim merkezle odak arasında ise:
4. Cisim odakla ayna arasında ise:
5. Cisim odakta ise:
Aynada görüntü aynanın önünde oluşuyorsa gerçek aynanın arkasında oluşuyorsa zahiri(sanal) olarak adlandırılır.
Çukur aynalarda görüntünün özellikleri cismin aynaya olan uzaklığına bağlıdır.
Çukur Aynaların Kullanım Alanları:
*Araba farlarında
*Dişçi ve makyaj aynalarında
*El fenerlerinde
*Teleskoplarda (gökyüzünü gözlemek için)
2. TÜMSEK AYNALAR:Yansıtıcı yüzeyi tümsek olan aynalardır.
Tümsek aynalarda asal eksene paralel gelen ışınların uzantıları odaktan geçer.(Aşağıdaki şekilde olduğu gibi)
Tümsek aynaların kendine gelen ışınları dağıtma özelliği vardır.
Tümsek aynaya odak doğrultusunda gelen ışınlar asal eksene paralel yansır.
(Aşağıdaki şekildeki gibi)
Tümsek Aynada Görüntü Özellikleri:
Cisim aynaya yaklaştıkça görüntü de aynaya yaklaşır ve görüntünün boyu uzar.
Tümsek Aynaların Kullanım Alanları:
*Otomobillerdeki dikiz aynaları
*Yollardaki kavşaklarda görüşü genişletmek için
*Büyük alışveriş merkezlerinde
Işığı günlük hayatta pek çok yerde kullanırız.Ama fazla ve gereksiz ışıklandırma yaparak görüntü kirliliğinden kaçınmamız gerekir.Mekanları aydınlatırkenışığı doğru kullanmalıyız.
Kaynak: cerezforum.com | 
