Osmanlıda Minyatür Sanatı

Osmanlı minyatür sanatının başlangıcı Fatih Sultan Mehmed zamanına kadar iner. XVI. yy.da klasik eserlerini veren bu sanata Fatih devrinde sarayda çalışan İtalyan ressamlarının da etkisi oldu. Kanunî Sultan Süleyman devrinde imparatorluğun çeşitli bölgelerinden, özellikle Doğu’dan gelen sanatçılar, sarayda türk nakkaşlarının yanında çalıştırıldı.

 Bu dönemde, edebiyatı konu edinen yazmaların yanı sıra tarihi ilgilendiren konular da resimlendirilmeye başlandı; bu durum sanatçıların değişik kompozisyon denemelerine sebep oldu ve klasik üslûbun doğmasma yol açtı. 

Klasik üslûpta en değerli minyatürler Mahmud III zamanmda yapıldı. Bu dönemde padişahların savaşlarını, seferlerini, başanlarını, hünerlerini, sünnet düğünlerini anlatan yazmaların resimlendirilmesiyle öteki çevrelerin minyatür anlayışına benzemeyen, onlardan ayrılan gerçekçi bir üslûp meydana geldi. İran minyatürünün romantik peyzaj anlayışı sadeleştirildi ve peyzaj, bütünüyle fon olarak kullanıldı. İnsan figürleri, mimarî yapılar, yani konunun esas unsurları, minyatürde ön plana çıktı. Klasik türk minyatüründe çizgiler düz, renkler canlı, üslûp «hikâyeci»dir. Bu gerçekçi ve hikâyeci üslûp XVIII. yy.a kadar sürdü.

Soma, Osmanlı minyatür sanatı, avrupa resminin etkisiyle yüzeyci anlayıştan ayrıldı. Daha sonraları ise bu sanat, batı etkisiyle tamamen ortadan kalktı.

Osmanlı minyatür sanatının en önde gelen özelliği sağlam yapılı kahramanları, sadeliği, konuların gerçek hayattan seçilişi, renk anlayışıdır. En önemli niteliği ise hemen bütün osmanlı minyatürlerinin birer tarihî belge oluşudur.