T.C. VİYANA BÜYÜKELÇİLİĞİ

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK MÜŞAVİRLİĞİ 

VİZE VE İKAMET  İZİNLERİ  HAKKINDA BİLGİLER 

Yabancıların Avusturya’ya girişleri ve ikametleri Avusturya Yerleşme ve İkamet Kanunu (Niederlassungs - und Aufenthaltsgesetz), Yabancılar Polis Kanunu (Fremdenpolizeigesetz), Yabancıların İstihdamı Hakkında Kanun (Auslaenderbeschaeftigungsgesetz) ile düzenlenmektedir. Söz konusu Yabancılar Mevzuatı çerçevesinde yabancıların ülkeye giriş ve ikametleri izne tabidir. Bu bağlamda ülkeye giriş ve kısa süreli ikamete dair vize uygulaması ile uzun süreli ikamete dair ikamet izinleri uygulamasında önemli olduğu düşünülen hususlara ilişkin bilgiler  özet halinde  aşağıda belirtilmiştir:

VİZE

Vize, Avusturya'da kısa süreli ikamet için düzenlenmektedir. Bazı ülke  vatandaşları (örneğin Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşları) vizeden muaf tutulmuş olup, bunlar 3 aya kadar vize almaksızın  Avusturya’da ikamet edebilmektedirler.

Avusturya 5 tür vize vermektedir:

• A Vizesi

Havayolu ile ülkeden transit geçişler için düzenlenmektedir.

• B  Vizesi

Ülkeden 5 gün içersinde bir veya birden fazla transit geçişler için düzenlenmektedir.

• C Vizesi (Turist vizesi)

      Bu vize, 6 ay  içersinde 3 aya kadarki bir süre için ülkeye girme ve  ülkede   ikamet etme

      imkanı   vermektedir.   C Vizesi, tüm  " Schengen  ülkeleri - Avusturya, Almanya, İtalya,

      Fransa, Lüksemburg, Belçika, Hollanda, Danimarka, İsveç,   Norveç, Finlandiya, İzlanda,

      İspanya,  Portekiz,  Yunanistan - ) için geçerlidir.  Schengen  Vizesi'nin, verildiği sürenin

      hitamında uzatılması mümkün değildir.

• D Vizesi

Söz konusu vize, Avusturya’da bulunan akrabalarının yanına gelmek isteyen Avrupa Ekonomik Bölgesi (Europaeischer Wirtschaftsraum) üyesi ülke vatandaşları ile İsviçre vatandaşları için 6 aya kadarki bir ikamet süresi için düzenlenmekte olup, sadece Avusturya’daki ikamet  için geçerlidir.

• D  ve C Vizesi

      İkamet   ve   seyahat   vizesi olarak da   adlandırılan   bu vize,  Avusturya'da 6 aya kadarki

      ikametler   için düzenlenmektedir.   Diğer vizelerin aksine bu vize, belirli kişiler (örneğin;

      sezon işçileri, hasat işçileri, sanatçılar)   kısa  süreli   çalışmaya imkan   vermektedir.

İKAMET  İZNİ  (AUFENTHALTSTİTEL)

1. Genel

Avrupa Ekonomik Bölgesi üyesi ülke vatandaşları ile İsviçre vatandaşları dışındaki yabancıların Avusturya'da 6 aydan fazla ikamet edecek olmaları halinde ikamet izni almaları gerekmektedir.

İkamet izni verilebilmesi için Yerleşme ve İkamet Kanunu’nun 11. maddesinin  1. fıkrasına göre, iznin verilmesine engel teşkil eden nedenlerin mevcut olmaması ve anılan maddenin 2. fıkrasında yer alan  genel koşulların yerine getirilmiş olması gerekmektedir. 

Bununla birlikte ikamet izni, iznin verilmesine ilişkin engel bir nedenin mevcut olmasına veya  iznin verilmesi için yerine getirilmesi gereken koşullardan birinin mevcut olmamasına rağmen, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (Europaeische Menschenrechtskonvention) 8. maddesi anlamında özel hayatın ve aile yaşamının korunması için gerekli olması halinde de verilebilmektedir. Özel hayatın ve aile yaşamının korunması ile ilgili olarak özellikle

• o tarihe kadarki ikametin türü ve süresi ile ikametin yasal olup olmadığı,
• aile yaşamının gerçekten mevcut olup olmadığı,
• özel hayatın korunabilirliliği,
• uyumda sağlanmış olan ilerleme,
• ana-vatan ile mevcut bağlar,
• ceza hukuku anlamında iyi hal,
• kamu düzeni ve  özellikle de siyasi sığınma, yabancılar polisi ve göç mevzuatının ihlal edilip edilmediği

gibi hususlar dikkate alınarak değerlendirme yapılmaktadır.

İkamet Amacı

İkamet izni belirli bir amaç için verilmektedir; ikamet amacının talep dilekçesinde belirtilmesi gerekmektedir.

İlk İkamet İzni Talep Dilekçesi

İlk ikamet izni talep dilekçesinin Avusturya'ya girmeden önce bulunulan ülkedeki Avusturya Büyükelçiliği'ne / Konsolosluğuna verilmesi ve ikamet izni verildiğine ilişkin bildirimin alınmasından sonra Avusturya'ya giriş yapılması gerekmektedir.

Yeni Doğan Çocuklar İçin İlk  İkamet İzni Talep Dilekçesi

Avusturya’da yasal olarak ikamet eden üçüncü ülke vatandaşı yabancıların yeni doğan çocukları, doğumdan itibaren 6 ay boyunca vize yükümlülüğünden muaftır.

İlk ikamet izni talep dilekçesinin doğumdan itibaren 6 ay içersinde verilmesi gerekmektedir.

Doğumdan itibaren 6 ay içersinde talep dilekçesi verilmez ise, bu takdirde dilekçenin yurtdışından ve kotaya tabi olarak verilmesi gerekmektedir.

Çocuğun ikamet izninin türü ve süresi, esas itibarıyla annesinin ikamet izninin türü ve süresine bağlıdır.

2. İkamet İzni verilmesine İlişkin Genel Koşullar

2.1. Geçimin Sağlanması

İkamet izni verilmesi için  talep sahibinin ve bakmakla yükümlü oldugu aile fertlerinin geçimlerinin sağlandığının kanıtlanması gerekmektedir.Bunun için aranan ölçüt, talep sahibinin Genel Sosyal Sigorta Kanunu’nun 293. maddesinde düzenlenen dengeleme   zammına (Ausgleichzulage) esas teşkil eden   maktu   meblağ (Richtsatz)  (2010 yılında yalnız yaşayanlar için  783,99 Avro; evli olanlar için 1.175,45 Avro) tutarında bir gelire sahip olduğunu belgelemesidir.

2.2. Uygun Konut

Talep sahibinin, bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri ile birlikte mahalli koşullara uygun bir konutta oturacağını kira sözleşmesiyle kanıtlaması icap etmektedir.

2.3. Hastalık Sigortası Himayesi

Talep sahibinin, kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu aile fertlerinin hastalık sigortası himayesi bulunduğunu belgelemesi gerekmektedir.

2.4. Uyum Sözleşmesi (Integrationsvereinbarung) Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi

Yabancının, Avusturya'daki ikameti 1 yıldan daha fazla sürecek ise ikamet izni alması ve aldığı izni uzattırabilmesi için Uyum Sözleşmesi kapsamında öngörülen Almanca Dil Kursunu 5 yıl içersinde bitireceğini taahhüt etmesi gerekmektedir.

Almanca Dil Kursunu Bitirmiş Olarak Mütalala Edilenler

Yerleşme ve İkamet Kanunu’nun 14. maddesinin 5. fıkrasına göre

• Avusturya'da zorunlu temel eğitim ( veya eşdeğerde yurtdışındaki bir eğitim) sonunda Almanca dersinden "Geçer" not almış olanlar,
• mesleki eğitim yapmış olanlar veya üst okul olgunluğu (Matura) alarak bir okul bitirmiş olanlar,
• yeterli derecede Almanca bildiklerini lisan diploması veya Almanca dil kursu sertifikası ile kanıtlayabilenler,
• Kilit işgücü ( Schlüsselkraft) konumunda olanlar ile bunların aile fertleri

Almanca dil kursunu tamamlamış olarak mütalaa edilmektedir.

Almanca Dil Kursundan Muaf Tutulmuş  Olanlar

Söz konusu Kanun'un 14. maddesinin 4. fıkrasına göre

• küçük çocuklar,
• zorunlu temel eğitime devam eden çocuklar,
• yaşlılar,
• hasta olanlar ve
• Avrupa Ekonomik Bölgesi (Europäischer Wirtschaftsraum) üyesi ülkelerin vatandaşları

Almanca dil kursu yükümlülüğünden muaf tutulmuşlardır.

5 yıllık ikamet süresi içersinde Almanca dil kursu yükümlülüğünün yerine getirilmemiş olması halinde para cezası alınması ve ülkeden sınırdışı edilme tehlikesi ile karşılaşılması mümkündür.

2.5.Kamu Düzeni ve Kamu Güvenliği İçin Tehlike Oluşturmama

İkamet izni verilmesi koşullarından biri de, talep sahibinin ülkede bulunmasının kamu düzeni ve güvenliği için bir tehlike oluşturmamasıdır.

3. İkamet İzni Türleri

Yerleşme ve İkamet Kanunu’nun 8. Maddesine göre ikamet izni esas itibarıyla

• Yerleşme izni                            ( Niederlassungsbewilligung),

• AB daimi ikamet izni                ( Daueraufenthalt –EG),

• Aile ferdi ikamet izni                ( Aufenthaltstitel – Familienangehöriger,

                                                    - Avusturya ve Avrupa Ekonomik Bölgesi üyesi ülke

                                                   vatandaşlarının aile fertlerine verilmektedir.-),

• Aile ferdi daimi ikamet izni     ( Daueraufenthalt – Familienangehöriger

                                                   - Avusturya ve Avrupa Ekonomik Bölgesi üyesi ülke

                                                         Vatandaşlarının aile fertlerine verilmektedir.-),

• Oturma    izni                             ( Aufenthaltsbewilligung)

şeklinde verilmektedir.

3.1.Yerleşme İzni (Niederlassungsbewilligung)

Genel

Yerleşme izni, Avusturya'da belirli bir amaçla, münhasıran geçici olmayan süreli bir yerleşim için verilmekte olup, sonuçta AB daimi ikamet izni alma imkanı sağlamaktadır.

Söz konusu izin

• bağımlı bir işte çalışmak veya
• bağımsız bir işte çalışmak ya da
• aile birleşimi

amacıyla verilmektedir.

Yerleşme izni, ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları yerine getirmiş olanlara, ilk kez en fazla bir yıla kadarki bir süre için verilmekte; bilahare genel koşulların yerine getirilmiş olması kaydıyla en fazla 2 yıla kadarki bir süre için uzatılmaktadır.

Kota Uygulaması

Federal Hükümet, Federal İçişleri Bakanlığı’nın teklifi üzerine yabancılara verilecek yerleşme izinlerinin türlerine göre azami sayısı (kota) ile çalıştırma izinlerinin (Beschaeftigungsbewilligung)  azami sayısını her yıl bir kararname ile tespit etmekte ve söz konusu izinler  belirlenen kota dahilinde verilmektedir. Bununla birlikte bazı ülkelerin  vatandaşlarına  ve meslek grubu mensuplarına kotaya tabi olmaksızın yerleşme izni verilmektedir.

Yerleşme izinleri itibarıyla kota uygulamasından muaf tutulmuş olanlar:

• Avrupa Ekonomik Bölgesi üyesi ülke vatandaşları ve bunların aile fertleri,
• İsviçre vatandaşları,
• Yabancıların Avusturya’da doğmuş olan çocukları,
• sanatçılar,
• gazeteciler,
• Yabancıların İstihdamı Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde bağımlı bir işte çalışmak için çalıştırma izni (Beschaeftigungbewilligung) almaları öngörülmemiş olan din adamları, yüksek okullarda görevli konuk bilim adamları veya öğretim görevlileri 

3.1.1. Tahditli Yerleşme İzni ( Niederlassungsbewilligung – beschränkt )

Yabancıların İstihdamı Hakkındaki Kanun’a göre çalışma izninin  mevcut olduğu  bağımlı ya da bağımsız bir işte çalışılması ve süreli yerleşim için haksahipliği sağlayan tahditli yerleşme izni esas itibarıyla

a) ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları yerine getirmiş, münhal bir kota yeri

    mevcut olan  ve Yabancıların   İstihdamı  Hakkındaki Kanun’a göre çalıştırma izni alınan

    yabancılara,

b) kilit işgücü yerleşme izni hamili olarak son 18 ayda bağımsız bir işte çalışmış olup,  bu işe

    devam edecek olan  veya Yabancıların İstihdamı Hakkında Kanun hükümlerine göre

    çalışma  izni mevcut olan yabancılara, (ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları

    yerine  getirmeleri kaydıyla)  kotaya tabi olmaksızın,    

c) Avrupa Birliği Hukuku kapsamında yerleşme özgürlüğü (Niederlassungsfreiheit) hakkı

    kazanmış ve  ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları yerine getirmiş olan

    yabancılara bağımsız bir işin icrası için

verilmektedir.  

Tahditli yerleşme izni her keresinde bir yıllık bir süre işin verilmektedir.

3.1.2. Tahditsiz Yerleşme İzni (Niederlassungsbewilligung – unbeschränkt)

Yabancıların İstihdamı Hakkındaki Kanun’a göre   bağımlı ya da bağımsız her türlü  işte çalışma ve süreli bir yerleşim için haksahipliği sağlayan tahditsiz yerleşme izni, esas itibarıyla

a) 18 aylık bir süre içersinde en az 12 ay çalışmış olan kilit işgücüne,  

b) uyum sözleşmesi çerçevesinde Almanca uyum kursuna devam etmiş ve bunu başarıyla

    tamamlamış olan yabancılara,

c) henüz temel eğitim yükümlülüğüne tabi olmayan çocuklara; temel eğitim okullarına devam

    eden çocuklara; orta öğrenim okullarına devam eden ve bir önceki öğrenim yılında     

   „Almanca” dersinden  “geçer”  not almış çocuklara,

d) AB daimi ikamet izni, Avrupa Ekonomik Bölgesi dışında birbirini takip eden 12 aydan

    fazla ikamet etmiş olması nedeniyle geçerliliğini kaybetmiş olan yabancılara ( ikamet izni

    verilmesine ilişkin    genel koşulları yerine getirmeleri kaydıyla), kotaya tabi olmaksızın,

verilmektedir.

3.1.3. Kilit İşgücü Yerleşme İzni ( Niederlassungsbewilligung als Schlüsselkraft)

Kanun, kilit işgücünü

• sigorta primine esas üst kazancın (Höchstbeitragsgrundlage) % 60'ı tutarında brüt ücret alan ve
• üniversite mezunu  veya  teknik yüksek okul mezunu olan ya da özel olarak tanınan bir mesleki  eğitim yapmış olan veya
• istihdamı, çalışacağı bölge  veya iş piyasası için özel bir önem taşıyan veya istihdamıyla yeni işyerleri yaratacak veya mevcut işyerlerini güvence altına alacak  veya
• çalışacağı işyerinin/işletmenin yönetimine kayda değer etkisi olacak ya da istihdamı, uluslararası sermayenin Avusturya'ya gelmesini sağlayacak

bir işgücü olarak tanımlamaktadır.

İikamet izni verilmesine ilişkin koşulların yerine getirilmiş olması ve münhal bir kota yerinin mevcut olması halinde verilen kilit işgücü yerleşme izni, çalıştırma izni (Beschäftigungsbewilligung) olarak da geçerli olduğundan, söz konusu kişilerin Yabancıların İstihdamı Hakkında Kanun'agöre çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.

3.1.4. Çalışma İmkanı Vermeyen Yerleşme İzni ( Niederlassungsbewilligung –

           ausgenommen Erwerbstaetigkeit)

Söz konusu ikamet izni, çalışma amacı olmaksızın özel nedenlerle Avusturya’ya yerleşmek isteyen yabancılara, ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları yerine getirmeleri ve münhal bir kota yerinin mevcut olması halinde verilmektedir. 

3.2. AB - Daimi İkamet  İzni ( Daueraufenthalt –EG)

En güvenceli ikamet izni türü olan "AB- daimî ikamet izni -Daueraufenthalt EG-", Avusturya'da süresiz olarak ikamet etme ve ülkenin her yerinde çalışma imkanı ile sınırdışı edilmeye karşı güvence sağlamaktadır.

Ayrıca AB-daimi ikamet izni; Avrupa Birliği üyesi bir diğer  ülkeye yerleşme imkanı da sağlamaktadır. Ancak bu, her   şeyden önce söz konusu ülkenin   Avrupa Birliği Konseyi’nin, “  Uzun   Süreli   İkamet   Hakkı    Sahibi  Üçüncü   Ülke   Vatandaşlarının  Statüsüne   İlişkin

25.11.2003 tarihli ve 2003/109 EC sayılı Direktifi”ni uygulayıp uygulamadığına; Direktif hükümlerini uygulamaya koymuş ise nasıl bir uygulama yürüttüğüne ve bu bağlamda öngördüğü koşulların yerine getirilmesine bağlıdır.

AB-daimi ikamet izni, yabancının Avusturya'da 5 yıllık aralıksız ikametinden sonra, ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları yerine getirmiş ve Almanca uyum kursunu başarıyla tamamlamış olması halinde talebi üzerine verilmektedir. 

Önemli ( Aralıksız ikamet süresinin kesintiye uğraması) 

AB daimi ikamet izni verilmesi için gerekli olan 5 yıllık aralıksız ikamet süresi, yabancının bu süre içersinde toplam 10 aydan fazla  veya aralıksız 6 aydan fazla Avusturya dışında ikamet etmiş olması halinde  kesintiye uğramaktadır; bu durumda 5 yıllık ikamet süresi, Avusturya’ya yasal olarak son giriş tarihinden itibaren başlamaktadır.

Ciddi bir hastalığın mevcut olması, sosyal bir yükümlülüğün yerine getirilmesi ve askerlik hizmeti ile kıyaslanabilir bir hizmetin ifası gibi özellikle dikkate alınmaya değer nedenlerin söz konusu olması ve bunların ilgili daireye kanıtlarıyla birlikte bildirilmesi halinde,  aralıksız ikamet koşulu ihlal edilmeksizin 5 yıllık süre içersinde 24 aya kadar Avusturya dışında ikamet etmek mümkündür.

Diğer taraftan, yabancının mesleki faaliyetleri çerçevesinde özellikle sınır ötesi hizmet sunumu nedeniyle Avusturya dışında ikamet etmesi de 5 yıllık aralıksız ikamet süresini kesintiye uğratmamaktadır.

AB-Daimi İkamet İzni Kartının Geçerlilik Süresi

AB - daimi ikamet izni kartının geçerlilik süresi 5 yıldır. Kartın geçerlilik süresinin, aksatılmaksızın süresinin sonunda talepte bulunularak uzatılması gerekmektedir.

Önemli AB-Daimi İkamet İzninin Geçerliliğini Kaybetmesi

AB daimi ikamet izni,  yabancının aralıksız 12 aydan fazla  Avrupa Ekonomik Bölgesi dışında ikamet etmesi halinde geçerliliğini kaybetmektedir.

Ciddi bir hastalığın mevcut olması, sosyal bir yükümlülüğün yerine getirilmesi, askerlik hizmeti veya sivil hizmet ile kıyaslanabilir bir hizmetin ifası gibi özellikle dikkate alınmaya değer nedenlerin söz konusu olması ve bunların ilgili daireye önceden bildirilmesi halinde,  24 aya kadar Avrupa Ekonomik Bölgesi dışında ikamet edilmesi mümkündür.

4. Aile Birleşimi  Ve Aile Fertlerinin İkamet İzni

4.1.  Aile Birleşimi

Yerleşme ve İkamet Kanunu gereğince aile birleşimi için Avusturya'da bulunan ve ailesini birleştirmek isteyen yerleşme izni hamili yabancı ile eşinin 21. yaşlarının tamamlamaları gerekmekteolup, aile birleşimi kotaya tabidir (quotenpflicht).

Oturma izni (Aufenthaltsbewilligung) hamili olan yabancılar da, aile birliğinin önceden ülkelerinde mevcut olması veya Avusturya’ya gelmelerinden sonra çocuklarının doğmuş olması halinde aile birleşimi yapabilirler. Ancak, söz konusu oturma izninin verildiği kişiler arasında yer alan, merkezi Avusturya dışında bulunan işletmelerin görevlilerine, orta öğrenim öğrencilerine, bağımsız çalışanlara ve sosyal hizmet çalışanlarına aile birleşimi imkanı tanınmamaktadır.

 4.2.Üçüncü Ülke Vatandaşı Yabancıların Aile Fertlerinin İkamet İzni

Tahditli  Yerleşme İzni

Üçüncü ülke vatandaşı yabancıların aile fertlerine,

a)      ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları yerine getirmiş olmaları,

b)      münhal bir kota yerinin  mevcut olması ve

ailesini birleştiren yabancının

a)      AB daimi ikamet izni veya

b)      tahditsiz yerleşme izni veya

c)      bir işte çalışma imkanı vermeyen yerleşme izni dışında bir yerleşme izni hamili olması ve uyum sözleşmesi yükümlülüğünü yerine getirmiş olması  halinde

tahditli yerleşme izni verilmektedir.

Tahditsiz Yerleşme İzni

AB daimi ikamet izni veya tahditsiz yerleşme izni hamili olan yabancıların aile fertlerine, 12 aylık ikametlerini tamamladıklarında kotaya bağlı olmaksızın tahditsiz yerleşme izni verilmektedir.

4.3. Kilit Personel Aile Fertlerinin İkamet İzni

Tahditli Yerleşme İzni

Kilit personelin aile fertlerine

a)      ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulların yerine getirilmiş olması,

b)      münhal bir kota yerinin mevcut olması

halinde en fazla 18 aylık bir süre için tahditli yerleşme izni verilmektedir.

Tahditsiz Yerleşme İzni

Kilit personelin 12 aylık ikametlerini tamamlamış aile fertlerine, ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulların yerine getirilmiş olması ve ailesini birleştiren kilit personelin de tahditsiz yerleşme izni almış olması halinde kotaya bağlı olmaksızın tahditsiz yerleşme izni verilmektedir.

4.4. Avusturya Vatandaşlarının Üçüncü Ülke vatandaşı Aile Fertleri ve Aile  

       Mensuplarının  İkamet İzni

Kanun, Avusturya vatandaşlarının aile fertleri ve diğer aile mensupları için farklı ikamet izinleri öngörmektedir.

4.4.1. Aile Fertleri  İkamet İzni ( Aufenthaltstitel - Familienangehöriger)

Avusturya vatandaşlarının üçüncü ülke vatandaşı olan aile fertlerine ( eşler, evlat edinilmiş çocuklar ve üvey çocuklar  dahil evlenmemiş, reşit olmayan çocuklar) ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulların yerine getirilmiş olması kaydıyla aile ferdi ikamet izni verilmektedir. Söz konusu izin ilk kez 12 aylık bir süre için verilmekte, daha sonra ikamet izni verilmesine ilişkin  genel koşulların mevcut olması halinde her keresinde 24 aylık sürelerle uzatılmaktadır.

Aile Fertleri  Daimi İkamet İzni (Daueraufenthalt –Familienangehöriger)

Avusturya vatandaşlarının üçüncü ülke vatandaşı olan aile fertlerine

• 5 yıl aralıksız ikamet etmiş olmaları,
• ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları yerine getirmiş olmaları,
• uyum sözleşmesi yükümlülüğünü yerine getirmiş olmaları ve
• eşlerde ise, ülkeye gelen eşin en az iki yıldan beri aile birleşimini yapan eşle birlikte evlilik birliği içersinde yaşamış olması

halinde aile ferdi  daimi ikamet izni verilmektedir.

4.4.2. Aile Mensupları İkamet İzni ( Aufenthaltstitel – Angehöriger)

Avusturya vatandaşlarının aile mensuplarına (anne –baba, yetişkin çocuklar, kardeşler) ikamet

izni verilmesine ilişkin koşulları yerine getirmiş olmaları kaydıyla aile mensupları ikamet izni verilmektedir. Aile birleşimi yapan Avusturya vatandaşının, yanına getirdiği aile mensuplarının geçimlerini sağlayacağını kanıtlaması yeterli olmamakta, ayrıca buna ilişkin taahhüt belgesi de vermesi gerekmektedir.

Aile mensupları, ikamet izni verilmesine ilişkin koşulları yerine getirmiş olmaları, Yabancıların İstihdamı Hakkında Kanuna göre çalışma izinlerinin bulunması  ve münhal bir kota yerinin mevcut olması halinde  aile mensupları ikamet iznini,  tahditli yerleşme iznine dönüştürebilmektedirler.

4.5. Oturma İzni Hamili Yabancıların Aile Fertlerinin İkamet İzni

Oturma izni hamili yabancıların aile fertlerine  oturma izni verilmekte olup, bu iznin süresi, aile birleşimi yapan eşin / anne veya babanın oturma izninden daha fazla olamamaktadır. Aile birleşimi yapan kişinin oturma izninin sona ermesi halinde  aile fertlerinin oturma izni de sona ermektedir.

4.6. Çalışma İmkanı Vermeyen Yerleşme İzni Hamili Olanların Aile Fertlerinin

       İkamet İzni

Çalışma amacı olmaksızın özel nedenlerle Avusturya’ya yerleşmiş olanların aile fertlerine, ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları yerine getirmeleri ve münhal bir kota yerinin mevcut olması halinde yerleşme izni verilmektedir.

4.7.Yerleşme İzni Hamili Aile Fertlerinin Bağımsız Yerleşme Hakkı

     ( Niederlassungsrecht von Familienangehörigen mit Niederlassungsbewilligungen)

Yerleşme ve İkamet Kanunu’nun 27. maddesi, yerleşme izni hamili aile fertlerinin aile birleşimini yapan kişiden bağımsız olarak yerleşme hakları bulunduğuna ilişkin hüküm içermektedir. Buna göre, Kanunun 11. maddesinin 1. fıkrası  uyarınca ikamet izni verilmesine ilişkin bir engel-nedenin mevcut olmasına ve anılan maddenin 2. fıkrasında ikamet izni verilmesi için öngörülen koşullardan birinin yerine getirilmemiş olmasına rağmen bir aile ferdine,

• aile birleşimi yapan eşin / anne veya babanın ölümü,
• kusurun büyük kısmının aile birleşimi yapan eşe ait olması sonucu evliliğin boşanma ile sona ermesi veya
• özellikle dikkate alınmaya değer nedenlerin ( örneğin, aile ferdinin zorla evlilik mağduru olması,  şiddet mağduru olması veya aile birleşimi yapan kişinin Yabancılar Polis Kanunu hükümlerine göre uygulanan bir tedbir sonucu yerleşme iznini kaybetmesi) mevcudiyeti

halinde, o tarihe kadarki ikametin amacına uygun ikamet amaçlı yerleşme izni verilmektedir.

Bağımsız yerleşme hakkından yararlanılabilmesi için aile ferdinin, yukarıda belirtilen hallerde durumu ilgili daireye derhal, en geç ise bir ay içersinde bildirmesi gerekmektedir.

5. Oturma İzni (Aufenthaltsbewilligung)

Oturma izni, belirli bir amaca yönelik olarak Avusturya’da geçici, süreli ikametler için düzenlenmektedir. Üçüncü ülke vatandaşı yabancılar arasında oturma izni verilen en büyük grubu öğrenciler oluşturmaktadır.

5.1. Yüksek Öğrenim ve Orta Öğrenim Öğrencileri İçin Oturma İzni

       ( Aufenthaltsbewilligung für Schüler und Studierende)

Söz konusu oturma izni, Avusturya'da yüksek öğrenim yapmak ya da orta öğrenim kurumlarında öğrenim görmek isteyen üçüncü ülke vatandaşı yabancı öğrenciler için düzenlenmektedir. Avusturya’da yüksek öğrenim yapmak isteyen üçüncü ülke vatandaşı yabancıların öğrenime kabul edildiklerine, orta öğrenim kurumlarında öğrenim görmek isteyen yabancıların da  okula alındıklarına ilişkin belgeyi, oturma izni talebinde bulunduklarında ibraz etmeleri gerekmektedir.

Oturma izninin uzatılabilmesi için söz konusu öğrenciler, her yıl öğrenimde başarılı olduklarını belgelemek durumundadır.

Öğrencilerin öğrenimlerinin  yanısıra bağımlı bir işte çalışmak istemeleri halinde bunun için ilgili işverenin çalıştırma izni (Beschäftigungsbewilligung) alması gerekmektedir. Bu durumda öğrenim amacının kaybolmaması gerekmektedir. Tam sigortaya tabi olmayan ve aylık ücreti 366.33 Avro (2010 yılı için) tutarındaki işlerde bu durum söz konusu değildir. 

5.2. Oturma İzni Verilen Diğer Üçüncü Ülke Vatandaşı Yabancılar

Yerleşme ve İkamet Kanunu’nun 58 ilâ 67. maddeleri gereğince oturma izni, yüksek öğrenim ve orta öğrenim öğrencileri dışında, aranan koşulları yerine getirmeleri kaydıyla rotasyon-işgücüne, merkezi Avusturya dışında olan işletmelerin görevlilerine,  bağımsız çalışanlara, sosyal hizmet çalışanlarına, araştırmacılara ve sanatçılara da verilmektedir.

6.    İkamet Amacının Değiştirilmesi

Yerleşme ve İkamet Kanunu’nun 26. maddesine göre yabancı, ikametinin amacını değiştirmek istediğinde bunu ilgili daireye bildirmek durumundadır. İkametin amacının değişmesi, yabancının talep edeceği ikamet izni için öngörülen koşulları yerine getirmiş olması ve söz konusu ikamet izni için münhal kota yerininmevcut olmasıhalinde mümkündür. Bu koşullar yerine gelmişse yabancı bu yeni ikamet izni için yasal hak sahipliği kazanmaktadır.

Diğer taraftan, anılan Kanunun 41. maddesi 5. fıkrasında, yüksek öğrenim gören üçüncü ülke vatandaşı yabancılara, öğrenimlerini başarıyla tamamlamaları, ikamet izni verilmesine ilişkin genel koşulları yerine getirmeleri ve İş Piyasası Servisi (Arbeitsmarktservice) bölge müdürlüğünün Yabancıların İstihdamı Hakkında Kanunu’nun 12. maddesi 4. fıkrası veya 24. maddesi gereğince yazılı bildirimde bulunması veya İş Piyasası Servisi eyalet müdürlüğünün anılan madde hükümleri gereğince rapor vermesi halinde  ikamet amacını değiştirme işlemi (Zweckänderungsverfahren) çerçevesinde kilit personel yerleşme izni (Niederlassungsbewilligung –Schlüsselkraft) verilebileceği öngörülmüştür.

7. İkamet İzninin  Uzatılması

Süreli ikamet izinleri, Yerleşme ve İkamet Kanunu’nun 20. maddesine göre, düzenlendiği tarihten başlamak üzere kaideten 12 aylık bir süre için verilmektedir. Hak kaybına uğranılmaması için ikamet iznini uzatma dilekçesinin (Verlängerungsantrag), mevcut iznin sona eriş tarihinden önce ilgili daireye verilmesi gerekmektedir.

Önemli

Uzatma dilekçesinin, mevcut ikamet izninin sona erdiği tarihten 6 ay sonra verilmesi halinde, bu dilekçeler ilk ikamet izni talep dilekçesi olarak telakki edilmektedir. Bu da, ilk ikamet izni talep dilekçesinin yurtdışından verilmesi gerekliliği, iznin kotaya tabi olması, AB daimi ikamet izni haksahipliği için gerekli olan 5 yıllık aralıksız ikamet  süresinde kesintiye sebebiyet verilmesi gibi nedenlerle  hak kayıplarıyaratmaktadır.

Önemli

Mevcut  ikamet  izninin  sona erdiği tarihten sonra verilen uzatma dilekçesiyle talep sahibinin,

öngörülmeyen veya önlenmesi mümkün olmayan bir olay nedeniyle uzatma dilekçesini zamanında veremediğini, dolayısıyla bu gecikmede kendisinin bir kusuru olmadığını ilgili daireye karşı inanılır bir şekilde ortaya koyması ve uzatma dilekçesini söz konusu engel durumun ortadan kalkmasından itibaren 2 hafta içersinde vermesi halinde dilekçenin, uzatma dilekçesi olarak kabul edilmesi mümkündür.

8. İkamet İzninin  Sona Ermesi

8.1. Genel

Yerleşme ve İkamet Kanunu’nun 10. maddesine göre, bir yabancı hakkında uygulanması mümkün ya da kesinleşmiş bir ikamet yasağının (Aufenthaltsverbot) veya bir sınırdışı etme (Ausweisung) kararının mevcut olması halinde ikamet izni geçerliliğini yitirmekte ve yabancı ikamet hakkını kaybetmektedir.

Ayrıca ilgili dairenin, “AB- daimi ikamet izni“  ve  “ Aile fertleri daimi ikamet izni”   hamili olanlar dışında bir yabancının, artık Avusturya’da mukim olmadığını veya ikamet etmediğini bir kararla tespit etmesi halinde de ikamet izni geçerliliğini kaybetmektedir.

Anılan Kanun çerçevesinde sınırdışı etme ve ikamet yasağı uygulamalarına ilişkin bilgiler özet  halinde aşağıda  belirtilmiştir:

8.1.Sınırdışı Etme

Yabancılar Polis Kanunu’nun (Fremdenpolizeigesetz) 53. maddesi, Avusturya’da yasal olarak ikamet etmeyen yabancılar ile ikamet izni hamili olmayan veya vize muafiyetinden yararlanmayan yabancıların, ikamet yasağı konulmasına ilişkin koşulların  mevcut olmaması halinde  örneğin

• ülkeye girişlerinden itibaren 3 ay içersinde kasten bir suç işlemeleri veya
• ülkeye girişlerinden itibaren 3 ay içersinde  geçimlerini sağlayacak maddi kaynağa sahip olduklarını kanıtlayamamaları

gibi nedenlere dayanılarak  bir kararla sınırdışı edilebileceklerini öngörmektedir.

Anılan Kanun’un 54. maddesi,  bir ikamet iznine istinaden veya ikamet izninin uzatılması sürecinde  ülkede ikamet eden yabancıların örneğin

• ikamet izni verilmesine engel teşkil eden bir nedenin sonradan ortaya çıkması veya öğrenilmesi,
• yerleşme izni verilen tarihten itibaren ilk  yıl içersinde 4 aydan daha fazla bağımlı bir işte çalışmamış olmaları,
• uyum sözleşmesi yükümlülüğünü,  5 yıllık süre içersinde kendilerinden kaynaklanan nedenlerle    yerine getirmemiş olmaları ( bu durumda özel yaşamın ve aile yaşamının korunması dikkate alınmaktadır),
• yerleşme izni verilen tarihten itibaren bir yıldan daha fazla ve 5 yıldan daha az bir çerçeve süre  içersinde  bir yıl boyunca aralıksız olarak bağımlı ya da bağımsız bir işte çalışmamış olmaları

gibi nedenlere dayanılarak bir kararla sınırdışı edilebilecekleri hükmünü içermektedir.

Diğer taraftan anılan Kanun’un 55. ve 56. maddesi hükümlerine göre ikamet süresinin uzunluğu ve  “AB- daimi ikamet izni” hamili olunması sınırdışı edilmeye karşı önemli bir güvence sağlamaktadır.

Kanuna göre yabancının yasal ikameti ne kadar uzun süre devam etmiş ise ikamet statüsü de o denli güçlenmektedir. Güvenceli ikamet statüsünün ilk basamağı 5 yıllık ikametten, 2. basamağı 8 yıllık ikametten ve 3. basamağı da 10 yıllık ikametten sonra başlamaktadır ve bu koşulları yerine getiren yabancılar  sadece belirli hallerde ülkeden sınırdışı edilebilmektedirler.

Bu bağlamda

• Avusturya’da 5 yıldan fazla ve 8 yıldan az  bir süre aralıksız ve  yasal olarak ikamet etmiş olan yabancılar, geçimleri için yeterli maddi kaynağa sahip olmadıkları, yeterli hastalık sigortası himayeleri bulunmadığı, uygun bir konutlarının olmadığı veya ilgili kamu dairesine mali yük getirdikleri gerekçeleriyle sınırdışı edilemezler;
• Avusturya’da 8 yıl aralıksız ve yasal olarak ikamet etmiş olan yabancılar, sadece, işledikleri suç nedeniyle bir ulusal mahkemenin kesinleşmiş kararıyla  mahkum edilmişlerse ve ülkede ikametlerinin devam etmesi kamu düzeni ve kamu güvenliğini tehlikeye düşürecek ise sınırdışı edilebilirler;
• Avusturya’da  10  yıl   aralıksız   ve   yasal   olarak   ikamet etmiş olan yabancılar, örneğin

bir suç veya insan kaçakçılığı, haksız ikamet izni alınmasına katkıda bulunma veya ikamet izni alınması amacıyla sahte evlilik yapma  ya da böyle bir evlilik için aracılık etme, ikamet izni alınması amacıyla evlat edinme veya böyle bir işleme aracılık etme nedeniyle veya Uyuşturucu Maddeler Kanunu’na göre bir yıldan daha fazla hapis cezası ile cezalandırılan bir suç nedeniyle bir ulusal mahkemenin kesinleşmiş kararıyla mahkum edilmeleri dışında ikamet izni verilmesine engel teşkil eden bir nedenle sınırdışı edilebilirler;

• Küçüklüğünden beri Avusturya’da büyümüş ve yasal olarak ikamet etmiş yabancılar, işledikleri bir suç nedeniyle kesinleşmiş mahkeme kararıyla 2 yıldan daha fazla bir hapis cezasına mahkum edilmiş olmaları hali dışında sınırdışı edilemezler;
• AB daimi ikamet izni veya aile fertleri daimi ikamet izni hamili olanlar, sadece  ikametlerinin devam etmesinin kamu düzeni veya kamu güvenliği için ciddi bir tehlike teşkil etmesi halinde sınırdışı edilebilirler.

8.2. İkamet Yasağı Konulması

Yabancılar Polis Kanunu’nun 60. maddesine göre, bir yabancının Avusturya’da ikametinin, belirli olgulara istinaden  kamu düzeni ve kamu güvenliğini tehlikeye düşüreceği veya Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8.maddesi 2. fıkrasında belirtilen diğer kamu çıkarlarına aykırı olacağı sanısının haklı görülmesi halinde söz konusu yabancı için ikamet yasağı konulabilmektedir.

Madde hükmünde belirli olgular kavramıyla ilgili olarak; yabancının

• kesinleşmiş  bir ulusal mahkeme kararıyla 3 aydan fazla bir hapis cezasına mahkum edilmiş olması,
• Trafik Nizamnamesinin 20. maddesi 2.fıkrasının, Ehliyet Kanunu’nun 26. maddesi 3.fıkrasının, Küçük Sanatlar Nizamnamesinin (Gewerbeordnung) 366.maddesi 1.fıkrasının ihlali nedeniyle bir kereden fazla veya Yabancılar Polis Kanunu’nun,   Yerleşme ve İkamet Kanunu’nun, Sınır Kontrol Kanunu’nun, İkamet Bildirim Kanunu’nun ve Yabancıların İstihdamı Hakkında Kanun’un ciddi şekilde ihlali nedeniyle bir kereden fazla kesinleşmiş ceza almış olması,
• ülke içersinde mali suç işlemiş olması veya döviz mevzuatı hükümlerine aykırı hareket etmiş olması nedeniyle kesinleşmiş ceza almış olması,
• Hayat kadınları ile ilgili düzenlemeleri ciddi şekilde ihlal etmesi nedeniyle kesinleşmiş ceza almış olması,
• insan kaçakçılığı yapmış veya böyle bir suça iştirak etmiş olması,
• ülkeye girebilmek ve ikamet izni alabilmek için  şahsı, şahsi ilişkileri, ikametinin amacı ve süresi hakkında resmi makamlara karşı yalan beyanda bulunmuş olması,
• geçimini sağlamak için maddi kaynağa sahip olduğunu kanıtlayamaması,
• Yabancıların İstihdamı Hakkında Kanuna göre çalışmasına izin verilmeyen bir işe girmiş olması,
• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 8. maddesi anlamında eşiyle müşterek bir aile yaşamı sürdürmemesine rağmen Avusturya İş Piyasası’na girebilmek amacıyla ikamet izni alabilmek veya ikamet iznini devam ettirebilmek ya da Avusturya vatandaşlığı alabilmek için evlenmiş olması,
• belirli olgulara istinaden bir suç örgütünün veya bir terörist örgütün üyesi olduğu veya daha önce böyle bir örgüte üye olduğu sanısını haklı çıkarması,
• belirli olgulara istinaden, davranışıyla özellikle şiddet olaylarına alenen katıldığı, alenen şiddet çağrısında bulunduğu veya kışkırtıcı talep ve tahrikleriyle ulusal güvenliği tehlikeye düşürdüğü sanısını haklı çıkarması,
• alenen bir toplantıda veya yazılı materyal dağıtmak suretiyle barışa karşı bir suçu, bir savaş suçunu, insanlığa karşı bir suçu veya aynı ağırlıktaki terörist eylemleri tasvip etmesi veya bunların propagandasını yapması 

halleri olarak tadat edilmiştir.

Anılan Kanunun 63. maddesine göre ikamet yasağı

• kamu düzeni ve güvenliğinin tehdit edilmesi,
• insan kaçakçılığı yapılmış veya böyle bir suça iştirak edilmiş olması,
• bir suç örgütünün veya bir terörist örgütün üyesi olunması,
• şiddet olaylarına alenen katılınması, alenen şiddet çağrısında bulunulması veya kışkırtıcı talep ve tahriklerle ulusal güvenliğin tehlikeye düşürülmesi,
• alenen bir toplantıda veya yazılı materyal dağıtmak suretiyle barışa karşı bir suçun, bir savaş suçunun, insanlığa karşı bir suçun veya aynı ağırlıktaki terörist eylemlerin tasvip edilmesi veya bunların propagandasının yapılması

halleri için  süresiz; diğer haller için azami 10 yıllık bir süre için konulmaktadır.

Vize ve ikamet izinleri hakkında daha ayrıntılı bilgi yetkili yabancılar dairesinden alınabilir.

Konuya ilişkin soruları ve sorunları bulunanların her zaman Müşavirliğimize başvurabileceklerine işaretle durum vatandaşlarımızın bilgilerine sunulur.

T.C. VİYANA BÜYÜKELÇİLİĞİ

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK MÜŞAVİRLİĞİ