Çay Hakkında Bilgi

Çay: Kamelyagillerden bir bitki ve bu bitkinin kurutulmuş yapraklarından haşlanarak elde edilen renkli ve kokulu sıvı.

Genellikle sıcak, bazen de buzlu ve limonlu içilen çay, günümüzde pek çok ülkede kullanılan bir içecektir. Avrupa’ya, XVII. yy.da girmiştir. Anayurdu Asya’da, Çin’dir. Çay bitkisinden kopartılan küçücük kıvrık yaprakların, kurutulduktan sonra kaynatılmasıyla elde edilir.

Doğal haliyle, boyu 10 metreye kadar varan bir ağaç olan bu bitki yetiştirilmesi kolay olsun diye budan-dığından, 1,20-1,50 metreyi geçmez. Beyaz çiçekler açar, küçük, esmer meyveler verir ve kenarları tırtıklı yaprakları da, tıpkı kafein gibi, tein adında bir uyarıcı maddeyi içerir.

Çay toplayıcılar köke en uzak yaprakları bir bir koparır, sepetlere istif ederler. Bu sepetler kurutma yerlerine gönderilir. Yapraklar özel yerlerde bir süre kurutulur. Sonra ya elle ya makineyle yuvarlanarak bükülür ve kıvrılan çay yapraklan serin bir yerde mayalanmaya bırakılır. Bir süre açıkhavada durduktan sonra tavalara konarak hafif kavrulur, istenilen büyüklükte kıyılır ve kutulara doldurulur. Yeşil çay bu işlemlerin tümünden geçmediği için haşlandığı zaman suyu açık renk olur, tadı çok buruktur. Siyah çay, demlenince rengi tavşan kanı dır, burukluğu az, içimi hoştur. Akkuyruk fidanın en tepesindeki tek yaprağın çayıdır, en makbul çay budur. Bir de, yine tepe yapraklarından elde edilen sarı renkli çay vardır: Altınbaş. Belli başlı çay üreten ülkeler, Çin, Hindistan, Japonya, Sri Lanka (Seylan) ve İndonezya’dır. Türkiye’de Karadeniz Bölgesi (Rize, Trabzon, Artvin, Giresun, Ordu) çay bölgesidir.

Çay Kurumu (Çay-Kur)

Çay Kurumu 1971′de kurulmuş özerk bir iktisadî devlet-kuruluşudur. Merkezi Rize’dedir. Gümrük ve Tekel Bakanlığı’na bağlıdır. Sermayesi 1 milyar liradır. Kurumun amacı çay tarımını geliştirmek, çay kalitesini düzeltmektir. Çay Kurumu’nun günde 2 700 ton yaprak kurutabilecek kapasitede 23 çay fabrikası ve 14 çay atelyesi vardır.

Çay Bahçeleri

Çay ağaçlarının üretim için topluca yetiştirildiği alanlara çay bahçeleri denir. Mevsimi gelince çay yaprakları büyük bir titizlikle toplanır, çünkü bunlar, yaşlarına göre ayrı kalitede çay verecektir. Uzakdoğu’da çay içmenin mutlaka uyulması gereken bazı kuralları, töreleri vardır.,Çay kitabının (Çayname) yazarı, Japon Okakura Kakuso’ya göre, bu amber rengindeki sıvı, insanların, Asya’nın en büyük bilgeleriyle bağlantı kurmasını sağlarmış, çünkü içinde «Konfüçyüs’ün nefis ağırbaşlılığı, Lao-Dzı’nın hafif acılığı ve Sakyamuni’nin uçucu kokusu bulunurmuş.