31 Mart Olayı (13 Nisan 1909)

II. Meşrutiyet’in ilânı ve Mebusan Meclisi’nin açılması ülkede siyasi çatışmaları artırdı. İttihatçıların içinden çıkan muhalif grup “Ahrar” eleştirilerini artırmıştı. Meşrutiyetin getirdiği özgür ortamdan yararlanan bazı gazeteler, Meşrutiyet yönetimine karşı ağır eleştirilerde bulunmaya başlamışlardı.

Meşrutiyete karşı olanlar, 13 Nisan 1909 günü (Rumi takvime göre 31 Mart) isyan ettiler. Yenileşme ve ilerlemeye karşı yapılan bu isyan kısa sürede büyümeye başladı. Mebuslar Meclisi basıldı. Genç subaylar, gazeteciler ve meşrutiyet yanlılarından öldürülenler oldu.

İstanbul’daki bu olay, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin merkezi olan Selanik’te duyulunca, parti hemen çalışmalara başladı ve Hareket Ordusu adı verilen bir kuvveti İstanbul’a gönderdi. Ordunun Kumandanı Mahmut Şevket Paşa, Kurmay Başkanı ise Mustafa Kemal’di. İsyan kısa sürede bastırılırken, suçlular yargılanarak cezalandırıldı. Ayaklanmada rolü olduğu düşünülen II. Abdülhamit tahttan indirilerek V. Mehmet Reşat padişah ilan edildi.

İsyanın Nedenleri

1- İttihatçıların mevcut sorunları çözememesi.
2- Ahrar Fırkası’nın muhalefeti.
3- Şeriat yanlılarının ağır eleştirileri.
4- Jön Türkler arasındaki fikir ayrılıkları.
5- Yeni toprak kayıplarının engellenememesi.
6- Ülkenin bazı yerlerinde meydana gelen ayaklanmalar.

İsyanın Sonuçları

1- II. Abdülhamit tahttan indirilerek V. Mehmet Reşat tahta çıkarıldı.
2- İttihat ve Terakki Cemiyeti baskı yoluna gitti ve ülke yönetiminde tam olarak söz sahibi oldu.
3- İç politikada Türkçülüğe önem verildi.
4- Ülkedeki karışıklıklardan yararlanan Ermeniler bir çok yerde isyan çıkardı.