Pers Hakimiyetinde Troas Bölgesine Yapılan Göçler
Reyhan KÖRPE & Mehmet Fatih YAVUZ
Günümüzde büyük ölçüde Çanakkale il sınırları içinde kalan Troas, kabaca Gönen çayından Edremit körfezine inen hattın batısında kalan bölgedir. Troas, Anadolu’nun diğer pek çok antik bölgesinin aksine ismini burada yaşayan tek bir etnik topluluktan değil, Troia kentinden alır. Çağlar boyunca Asya’dan Avrupa’ya, yada Avrupa’dan Asya’ya geçişlerde bir köprü olmuş olan bölgede bu nedenle aynı andapek çok etnik grup bir arada yaşamıştır.
Tunç çağlardan itibaren bölgenin en önemli kenti Troia’dır. M.Ö. III. binyılın başlarında kurulmuş olan kent, bölgede kendine özgü bir kültür yaratmış ve bu kültür Batı Anadolu’da çok geniş alanları etkisi altına almıştır. Yazılı kaynaklar ilk defa M.Ö. II. bin ortalarından itibaren Anadolu’nun kuzeybatı köşesi için Wilusa adını kullanmaya başlarlar. Hititler, Troia kentiyle birlikte bölgeyi ve bölgede yaşayan insanlarıda Wilusa adıyla andıkları düşünülmektedir.1 Bölgenin M.Ö. II. bin sonlarındaki demografik yapısı ve siyasi yapılanması ile ilgili bilgilerimiz daha sonraki Yunan kaynaklarından gelmektedir. Söylencelere göre Troas, Troia Kralı Priamos yönetiminde dokuz dynestes arasında bölüşülmüş durumdaydı (Strabon: 13. 1.7.). Bu topraklarda Priamos, Troia tahtında kral olarak otururken, oğulları ve torunları Troia’nın yakın çevresindeki kentlerin ve bölgelerin yöneticileriydiler. Bölge içindeki daha uzak topraklarda ve komşu bölgelerde ise Priamos’un müttefiki olan diğer halklar yaşamaktaydı. Bu halkların kim olduklarını da gene ilk defa Homeros’un Troia’ya yardıma gelen müttefik listelerinden öğreniyoruz. Buna göre Tunç Çağı’nın sonunda Troas’da
ikamet eden halklar ve yaşadıkları bölgeler şöyleydi: Troia, Abydos, Sestos ve Perkote civarında Troialılar; Güney Troas’ta Pedasos (Assos) civarında Lelegler (Strabon: 13. 1. 49-51; Homeros: İliada, 21. 86; Munro 1934: 110; Herodotos: 7. 42); Troia ve Abydos arasında, Dardanos civarında ve doğusunda Dardenler (Homeros: İliada, 2.819;
Strabon: 13.25; Stephanos Byzantios: s.v. “Dardanos”; Apollonios: 13.12.1)2; Aesepos kıyısında, Zeleia civarında Lykialılar; Thebe ovasında Kilikialılar; Batı Troas’ta Ege denizi kıyısında Kolonai ve Tenedos’da Kral Kyknos ve Kukkunni’ler (Skhol. ad Pind. Ol. 2.147; Tzetz. ad Lycoph. 233);3 Hellespontos’un güneyi ile Skamandros ırmağı
arasındaki bölgede Gergithler;4 Kolonai ile Assos arasında ve Larissa ile Hellespontos arasındaki bölgede Pelagslar yaşamaktaydı (Aeskh., Supplices 1, sqq; Sophokles, Inachus, fr. 2.56; Homeros: İliada, 2.840-843).5 Ayrıca, kuzeyde Granikos’un Marmara denizine döküldüğü bölgede Adrestos, Hellespontos kıyılarında, Perkote’de Merops, Arisbe’de Asios hüküm sürmekteydi.
|
