Altyapı - Kentsel Dönüşüm ve Riskli Binaların Tespiti

Altyapı: bir yapı, kent ve ülke için gerekli olan yol, su, elektrik, gaz, kanalizasyon, peyzaj, çevre ve ulaşım gibi donanımların tümü. Herhangi bir ilişkisel sisteminfiziksel bileşenleri de altyapı olarak tanımlanmaktadır.

Altyapı, malların üretim sürecinden pazara ulaşmasını sağlamakta; okul ve hastane gibi toplumsal hizmetlerle bir ülkedeki temel yaşam gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olmaktadır.

Kentsel Dönüşüm : Kentsel gelişmenin toplumsal ekonomik ve mekansal olarak yeniden ele alındığı ve kentteki sorunlu alanların sağlıklı ve yaşanabilir hale getirilmesi için yıkıp yeniden yapma, canlandırma, sağlıklaştırma veya yeniden yapılandırma için proje üretilmesi ve uygulama yapılmasıdır. Özetle kentsel dönüşüm bir kentin dokusun bozan sorunların giderilmesi anlamına geliyor. Gecekondu dönüşüm/kentsel yenileme projelerinde “kent içinde kaçak yapılaşma alanları ile ekonomik ömrünü doldurmuş bulunan çöküntü alanlarının gerekli tüm kentsel ve sosyal donatı hizmetleri getirilerek olası tüm doğal afet riskleri de bertaraf edilecek şekilde yeniden fenni ve sıhhi standartlara haiz bir şekilde yapılandırılması” amaçlanmaktadır. 

Riskli binalar nasıl tespit edilecek?

 Riskli binaların tespiti, maliklerin tapu ve kimlik fotokopisi ile yapacakları müracaat üzerine, Bakanlığımızca lisans verilen ve listesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının resmi internet sitesi ile www.kentseldonusum.gov.tr adresinde güncel olarak yayımlanan kurum veya kuruluşlarca yapılacaktır.

 Risk tespiti yaptırmak zorunlu mu? 

 Kanunda risk tespiti yaptırılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, Ülkemizde pek çok binanın; mühendislik hizmeti almadan yapıldığı, malzeme ve işçilik açısından teknik gerekliliklere uygun olmadığı, özellikle beton kalitesinin çok düşük olduğu ve deprem açısından risk taşıdığı belirlenmiştir. Bu yüzden, konutunda güven ve huzur içerisinde yaşamak isteyen, oturduğu binanın riskli olabileceğinden şüphelenen her vatandaşın risk tespiti yaptırması uygun olacaktır. 

 Eski ve yıpranmış durumda olan binalar için de risk tespit yapılacak mı?

 Kanun hükümlerinden faydalanılabilmesi için malikler tarafından Bakanlığımızca lisans verilen kurum veya kuruluşlara risk tespitinin yaptırılması şarttır. 

 Binanın risk tespitini yaptırabilmek için maliklerin 2/3 çoğunluğu gerekli midir?

 Binanın risk tespitini yaptırmak için maliklerin 2/3 çoğunluğu ile karar alınmasına gerek yoktur. Risk tespiti için maliklerden birinin müracaatı yeterlidir. 

 Risk tespiti yaptırmak isteyen bir malike diğer maliklerin engel olması halinde ne yapılacak? 

 Riskli binaların tespitini, tahliyesini ve yıktırılmasını engelleyenler hakkında Türk Ceza Kanunu'nun ilgili hükümleri uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır.

 Risk tespitinin maliyeti ne kadardır? 

 Bakanlığımız birimlerince yapılacak risk tespitinde kullanılacak fiyatlar aşağıda gösterilmiştir. 

 Bina Büyüklüğü    Sabit Fiyatm2 birim fiyatı

500 m2’ye kadar-2.25 TL

500 ile 1.000 m2 arası1.125,00 TL1,75 TL

1.000 m2’den büyük2.000,00 TL1,00 TL

 Örnek 1: 400 m2 bir bina için:400x2.25=900,00 TL

Örnek 2: 750 m2 bir bina için:1.125,00 + (750-500) x 1.75= 1.562,50 TL

Örnek 3:1.500 m2 bir bina için:2.000,00+ (1500-1000) x 1,00=2.500,00 TL

 Riskli bina tespitine itiraz edebilir mi? 

Riskli olarak tespit edilen binalar tapu müdürlüğüne bildirilecek ve tapu kütüğüne işlenecektir. Malikler, tapu müdürlüğünce yapılacak tebligattan itibaren (15) gün içinde, İstanbul, İzmir, Bursa’da Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüklerine, diğer illerde ise, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri’ne verecekleri bir dilekçe ile riskli yapı tespitine itiraz edebilirler. 

 Riskli bina tespitine yapılan itirazları kim inceleyecek? 

Riskli bina tespitine yapılan itirazları, (4)’ü Üniversitelerce ve (3)’ü Bakanlıkça belirlenen ve (7) üyeden oluşan Teknik Heyet inceleyecektir. Teknik Heyetin, riskli bina raporunu uygun bulması halinde rapor kesinleşecek ve yıkım süreci başlayacaktır. İtiraz sonucunda binanın riskli olmadığına karar verilmesi halinde tapuya konulan şerh kaldırılacaktır. 

 Riskli yapılarda elektrik, su ve doğal gazın kesilmesi vatandaşı mağdur etmeyecek mi?

Kanuna göre, riskli alanlardaki yapılar ile riskli yapılara verilen elektrik, su ve doğal gaz hizmetleri durdurulabilecektir. Burada amaç, vatandaşı mağdur etmek değil, tam aksine can güvenliği bakımından, vatandaşın riskli olan bir binada oturmasına engel olmaktır. Yani, vatandaşın hayat hakkının gözetilmesi söz konusudur.