Ahlak Felsefesi Hakkında Bilgi
Ahlak Felsefesi Nedir?
Ahlak, Arapçadan Türkçeye geçen ve Türkçede; bir toplum içinde kişilerin uymak zorunda oldukları davranış biçimleri ve kuralları anlamına gelen bir kavramdır. Genel anlamda ahlak ise toplum içinde oluşan geleneklerin, değerlerin ve kuralların oluşturduğu; herhangi bir bireyin, herhangi bir grubun ya da bütün toplumun doğru veya yanlış, iyi veya kötü davranışlarını belirleyen, yönlendiren ve şekillendiren sistemsel yapıya verilen addır.
Ahlak, tek bir yapıya bağlı kalmak zorunda değildir. Bu bağlamda; iş ve aile ortamında, siyaset arenasında ve hatta yaşamın bütün alanlarında ahlaktan söz edilebilir. İşte ahlak felsefesi, ahlaktan söz edilebilecek bütün alanlarda, ahlakı açıklamaya ve değerlendirmeye çalışan felsefi soruşturma dalıdır.
Ahlak felsefesi, insan yaşantısındaki değerler, kurallar, yargılar ve temel düşüncelerle ilgilenir. Yani ahlak felsefesi en genel anlamıyla, insan yaşantısının ahlaki boyutunu ele alır ve değerlendirir; insan davranışlarını ve bu davranışların doğru mu, yanlış mı; iyi mi, kötü mü olduğu sorularına cevaplar arar.
Ahlak Felsefesinin Konusu
1. Ahlak felsefesi, insan eylemlerini ve bu eylemlerin dayandığı ilkeleri konu alan felsefi disiplindir.
2. Ahlak felsefesi; ahlak alanında hakim olan ilkeleri, "iyi"nin ve "kötü"nün ne olduğunu, ahlaklılığın ne anlama geldiğini sorgular.
3. Ahlak felsefesi, ahlak hayatı üzerinde sistemli bir biçimde düşünme ve soruşturmadır.
4. Her bilgi dalının kendine özgü kavramları ve özel terimleri vardır. Ahlak felsefesinin de "iyi", "kötü", "özgürlük", "erdem", "sorumluluk", "vicdan", "ahlak yasası", "ahlaki karar", "ahlaki eylem" gibi kendine özgü kavramları vardır.
Genel Hatlarıyla Ahlak Felsefesi
| - Ahlak felsefesinin temel kavramları nelerdir? |
- Sokrates ve ahlak felsefesi |
|
| - Yargı, değer yargıları, ahlaki yargılar ve din yargıları |
- Platon ve ahlak felsefesi |
|
| - Erdem ile yaşamın ilişkisi |
- Farabi ve ahlak felsefesi |
|
| - Ahlak felsefesinin temel soruları nelerdir? |
- Spinoza ve ahlak felsefesi |
|
| - Bazı filozofların ahlak anlayışları |
- Ahlak felsefesinin temel kavramları |
|
| - Immanuel Kant ve ödev ahlakı |
- Ahlaka dair felsefi yaklaşımlar |
|
| - Immanuel Kant'ın ahlak felsefesi |
|
|
Özetle Ahlak Felsefesi
Ahlak (moral), birey ve toplum tarafından benimsenmiş, insan yaşamına yön veren kurallar topluluğudur. Bunların bir toplumsal olgu olarak yaşanmasına ahlaklılık (moralite) denir. Ahlak kuralları, bir kişi, grup ya da toplum için belirli bir zamanda ve yerde geçerli olan değer yargılarıdır. Ahlak kuralları öznel ve görecelidir.
Ahlak ve ahlak felsefesi (etik) birbirinden farklı kavramlardır. Etik, ahlakı felsefi açıdan inceleyen ve açıklayan felsefi disiplindir. Ahlakın ne olduğunu, ahlakı davranışın nasıl oluştuğunu, iyi ve kötü davranışların nedenini inceler. Yani etik, insan davranışlarının ahlaki özünü ve yapısını inceler.
Ahlak olgusal ve tarihsel olarak yaşanan bir şeyken etik, bu olguya yönelen felsefi disiplinin adıdır. Yani ahlak iyi ve kötü davranışların pratikteki değeri, etik ise iyi ve kötü davranışın teorisi şeklinde tanımlanır.
Etiğin görevi, herhangi bir türde ahlak geliştirmek ve bu ahlaka uyulmasını öğütlemek değil; tersine, ahlaki olgular hakkında genel bir görüş elde etmektir.
Hazırlayan: Sosyolog Ömer YILDIRIM
kaynak: felsefe.gen.tr |
