Otoimmün Tanımı - Otoimmün Bozukluklar ve Belirtileri
Otoimmün Nedir?
Özbağışıklık, otoimmünite veya kendine bağışıklık; bağışıklık sisteminin aşırı duyarlılığıyla oluşan tepkilere genel olarak verilen genel addır.
Özbağışıklıkta canlının kendi vücudunda bulunan öz dokuları "yabancı" olarak algılayıp, bunlara karşı antikor oluşturarak tanımaz ve dolayısıyla bağışıklık sistemi hücreleri vücudün kendi dokularına saldırır.
Otoimmün hastalıklar
Otoimmün hastalıklar sayıca fazla olmamakla birlikte tamama yakını idiopatiktir, yani sebepleri tam olarak ortaya koyulamamıştır. Ancak otoimmün hastalıkların tedavilerinde genel bir kural olarak kortikosteroidler kullanılır.
Yaygın bilinen bazı otoimmün hastalıklar:
- Sistemik lupus eritematozus (SLE)
- Sarkoidoz
- İdiopatik pulmoner fibrozis
- Behçet hastalığı
- Köpeklerin eozinofilik myositis'i (Myositis eosinophilica)
- Hipogamaglobulinemi
- Meniere sendromu
- Juvenil romatoid artritis
- Kawasaki hastalığı
- Wilson sendromu
- Multipl skleroz
- Ankilozan spondilit
Otoimmün Hastalıkların Genel Belirtileri
Burada olmayan herhangi bir göz semptomları söz olmaz. Bu bilgi için, bu bölümün alt kısmında listelenen web sitelerine bakın. Sjögren sendromu en göz ile ilgili hastalığa neden olan otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sistemi gözün yüzeyine yağlar gözyaşı filmi salgılayacak yok çünkü hastalar, çok ağır, kuru göz sendromu muzdarip.
(Çoklu skleroz (MS), lupus, romatoid artrit, ve Sjogren) yukarıda belirtilen otoimmün hastalıkların tüm optik sinir iltihabı (optik nevrit), göz, üveit vaskülit ve retinopati ile ilişkili olabilir. Aslında, MS ilk belirti genellikle bir gözde, sıklıkla geçici bulanıklık veya görme kaybıdır. Bu semptomlar bu hastalıkların neden olduğu inflamasyonun kaynaklanmaktadır.
Otoimmün Bozukluklar nelerdir? Otoimmün Bozukluklar Hakkında Bilgi
Otoimmün bozukluklar, vücudun kendi dokularına karşı uygun olmayan bağışıklık yanıtı oluşturmasına neden olan hastalıklardır. Bazen bağışıklık sistemi vücudun normal bileşenlerinin bir veya birden fazlasını artık "kendinden" saymayacak ve kendi hücreleri, dokuları ve/veya organlarına saldıran otoantikorlar oluşturacaktır. Bu süreç iltihaplanma ve hasarlara, sonunda otoimmün bozukluklara yol açacaktır.
Otoimmün hastalıkların nedeni bilinmemekle birlikte birçok olguda otoimmün hastalık geliştirmeye kalıtsal bir eğilimin mevcut olduğu görünmektedir. Birkaç otoimmün hastalık tipinde (örn: romatizmal ateş) bir bakteri veya virüs bağışıklık yanıtını tetiklemekte, antikorlar veya T hücreleri , bir bölümleri enfeksiyon bulaştıran mikroba benzediği için normal hücrelere saldırmaktadır.
Otoimmün bozukluklar , birçok organa zarar verenler (sistemik otoimmün hastalıklar) ve yalnızca bir organ veya dokunun otoimmün süreçle doğrudan hasarlandığı lokal bozukluklar olmak üzere iki genel tipe ayrılmaktadır. Ancak lokal otoimmün bozukluklar sıklıkla hedeflenen dokulardan başka diğer organ ve sistemleri de etkilediğinden ayrımlar giderek kesinliğini kaybetmektedir. .En sık görülen bazı otoimmün bozukluk tipleri:
Sistemik Otoimmün Hastalıklar
- Eklem romatizması (romatoid artrit (RA) ve Jüvenil RA (JRA) (eklemler, daha düşük sıklıkla akciğerler, deri)
- Lupus [sistemik Lupus Eritematozus] (deri, eklemler, böbrekler, kalp, beyin, kırmızı kan hücreleri, diğer)
- Skleroderma (deri, bağırsaklar, daha düşük sıklıkla akciğerler)
- Sjögren sendromu (tükrük bezleri, göz yaşı bezleri, eklemler)
- Goodpasture sendromu (akciğerler, böbrekler)
- Wegener granulomatozu (kan damarları, sinüsler, akciğerler, böbrekler))
- Polymyalgia rheumatica (geniş kas grupları)
- Guillain-Barre sendromu (sinir sistemi)
Local Otoimmün Hastalıklar
- Tip 1 Diabetes Mellitus (pankreas adacıkları)
- Hashimoto tiroiditi, Graves hastalığı (tiroit)
- Çölyak Hastalığı , Crohn hastalığı, Ülseratif kolit (Gastrointestinal yol)
- Multipl skleroz (MS'nin bir otoimmün hastalık olup olmadığı halen tartışmalıdır)
- Addison hastalığı (böbrek üstü bezi )
- Primer biliyer siroz, Sklerozan kolanjit, Otoimmün hepatit (karaciğer )
- Temporal Arterit / Dev Hücreli Arterit (baş ve boyun atardamarları)
Bazı olgularda kişide birden fazla sayıda otoimmün hastalık bulunabilmektedir. Örneğin, Addison hastalığı olanlarda sıklıkla tip 1 diyabet , sklerozan kolanjit olanlarda ise ülseratif kolit bulunmaktadır.
Bazı olgularda antikorlar spesifik doku veya organa yönlenmemiş olabilir. Örneğin, antifosfolipit antikorlar kandaki pıhtılaşma faktörleriyle reaksiyona girerek kan damarları içinde kan pıhtılarının oluşmasına (tromboz) yol açmaktadır.
Otoimmun bozuklukların tanısı otoantikor kan testleri, iltihaplanmayı ve organ fonksiyonlarını ölçen kan testleri , klinik tablo, görüntüleme gibi laboratuvar dışı incelemelerin kombinasyonları ile konur, değerlendirilir ve izlenir. Halen otoimmün bozuklukların tedavisi mevcut olmamakla birlikte nadiren kendiliklerinden kaybolabilmektedirler. Birçok kişi hastalık belirtilerinde alevlenmeler ve geçici iyileşmeler yaşarken, diğerlerinde belirtiler kronikleşebilir veya giderek daha fazla kötüleşebilir. Otoimmün bozuklukların tedavisi kişiye göre ayarlanır ve zamanla değişebilir. Hastalık belirtilerinin geçirilmesi, organ ve doku hasarının en alt düzeye indirilmesi ve organ fonksiyonlarının korunması hedeflenir. Yeni tedaviler ve otoimmün bozuklukların daha iyi anlaşılmasına yönelik araştırmalar sürmektedir. |
