Bacillus Cinsi Bakterilerin Antimikrobiyal Aktiviteleri, PHB Üretimleri ve Plazmid DNA'ları
Bacillus Cinsi Hakkında Genel Bilgi
Çubuk şeklinde düz ya da düze yakın hücrelerdir. Çoğu kötü şartlara dirençlidir. Genelde gram pozitiftirler. Peritrik flagellalı ve flagellaları hareketlidir. Aerobik ve fakültatif anaerobturlar. Çoğunda oksijen terminal elektron alıcısıdır. Endospor oluştururlar. Vejetatif hücreler 0.5X1.2 µm ile 2.5X10 µm çapındadır. Bacillus genusunun koloni morfolojisi çeşitlilik gösterir. Geneli beyaz veya krem renkli kolonilere sahiptir. Bazı türlerinde sarı, pembe, portakal rengi ve siyah renklerde pigmentli kolonilere de rastlanır. B. mycoides 'in kolonileri ise rizoid şekilde agarlı besiortamı üzerine yayılır. Bacillus 'ların termofilik, mezofilik ve psikrofilik türleri bulunur. Çok yüksek sıcaklık derecelerinde bile canlı kalırlar. Genellikle 35-37 ºC da ve pH 7 civarında ürerler. Bütün türleri Nutrient Agar, Trypticase Soy Agar, Brain Heart İnfusion ve Kanlı Agar gibi besiyerlerinde oldukça iyi ürerler. Karbon kaynağı olarak organik asit, şeker ve alkol içeren ; nitrojen kaynağı olarak da amonyum bulunduran sentetik ortamlarda çok iyi gelişirler.
Bacillus genusu uygun olmayan şartlarda spor oluşturma yeteneğindedir. Oluşturduğu endospor ise; silindirik, oval, yuvarlak veya böbrek şeklinde olabilir. Buna ilaveten sporlar hücre içerisinde sentral yada subterminal olarak yerleşebilir. Bacillus 'ların hücre duvarı, hücre yüzeyini tamamiyle örten yüzey katmanı parakristalin oluşturur. Bacillus 'lar genellikle karbonhidrat kapsülü bulundururlar. Tipik habitatları toprak olmasına rağmen doğada geniş olarak, süt ve süt ürünlerinden hava su ve yiyecek gibi birçok ortamdan elde edilebilirler.
Katalaz ve asit üretirler ama gaz oluşturmazlar. Bacillus 'ların bazı türleri yiyecekler için önemli olabilir. Bazı Basillus 'ların proteolitik enzimleri peynir yapımında kullanılabilir. Bazı türleri de böcek patojenidir. Bacillus ’ların birkaç türü polipeptit sınıfından antibiyotik üretir. Antibiyotikler kültürlerde sporulasyon aşaması olduğu zaman oluşmaya başladığı gözlenmiştir.
Turnbell and Kramer’ in yaptıkları bir araştırmaya göre Bacillus türlerinin teşhisi ve türler arasındaki farklılıkların tespiti için spor ve sporangiyum morfolojileri temel alınmıştır. Buna göre de Bacillus ’lar 3 grupta toplandırılmıştır. Birinci grup Bacillus ' larda kendi içlerinde A ve B olmak üzere ikiye ayrılır. Bu her iki grupta sporangia şişmemiştir. Sporlar elips veya silindirik şekilli, sentral veya terminal konumludur. Gram pozitiftirler. A grubu ve B grubu arasındaki fark ise A alt grubunda hücre genişliği 1µm den küçük, B alt grubunda ise 1µm den büyüktür. A alt grubuna örnek olarak B. megaterium ve B. cereus; B alt grubuna örnek olarak da B. licheniformis, B. subtilis, B. pumilus, B. firmus ve B. coagulans verilebilir. İkinci grupta yer alan Bacillus türlerinde sporangia şişmiştir. Sporları elips, sentral veya terminaldir. Bu grupta yer alan Bacillus türlerine örnek olarak B. polymyxa, B. macerans, B. circulans, B. stearothermophilus, B. alvei, B laterosporus ve B. brevis verilebilir (5). Üçüncü grupta yer alan Bacillus türlerinde de sporangia şişmiştir. Sporlar küresel, subterminal veya terminal konumludur. Örneğin B. sphaericus bu gruba örnek olarak verilebilir. Bu genus içindeki bakterilerin çoğu patojen değildir. İki adedi insan ve hayvanlarda hastalık oluşturan basillerdir. Bunlar da B. antracis ve B. cereus ' tur. Bacillus anthracis insan ve hayvanlarda antraks, şarbon, çoban çıbanı denilen hastalığın etkenidir. Hastalık B. anthracis sporlarının zedelenmiş deri, mukozalar ve seyrek olarak solunum yolu ile akciğerlerden organizmaya girmeleri sonucunda oluşur. B. anthracis 'ler bulundukları yerden lenfa yolu ile kana yayılma ve orada çoğalma eğilimindedirler.
B. anthracis giriş kapısına göre deri şarbonu, akciğer şarbonu, bağırsak şarbonu ve septisemiye sebep olur.
B. subtilis toz, toprak, gübre, bitki ve hayvanlar ile süt ve sularda bulunan bir bakteridir. Sütlü içeceklerin, ekmeğin, sebze ve meyvelerin bozulmasında etkendir.
B. subtilis 'in kültür süzüntülerinden elde subtilin adı verilen bu maddenin bazı bakterilere karşı inhibitör etki gösterdiği belirlenmiştir. Bakteri aslında saprofit olmakla birlikte doğrudan doğruya doku ve özellikle göz içerisine girmesi sonucunda panoftalmi, iridoksilit gibi göz yangıları meydana getirebilir. B. subtilis 'in besin zehirlenmesi yaptığından da şüphelenilmektedir.
Nitrojen kaynağı, karbon kaynağı, oksijen düzeyi, süt kompanentleri gibi etkenler sütte B. cereus 'un gelişimini etkiler. Aynı zamanda B. cereus 'un gelişimi sütün işlenmesi sırasındaki pH ve sıcaklığa da bağlıdır. Sporları pastörize sütte canlı olarak kaldıklarından, sütlerin oda sıcaklığında bozulmasına yol açar. B. cereus diyare, bulantı- kusma olmak üzere, iki türlü gıda zehirlenmesi yapar.
B. brevis, B. licheniformis, B. subtilis ve B. sphaericus' un besin zehirlenmesine sebep olduğu belirtilmiştir (Buchanan et al.1974).
B. licheniformis bacteraemia, septisemi, periton iltihabı, korneal ülser ve göz iltihabı enfeksiyonlarından sorumludur. Diyare ve kusma-bulantı şeklinde de besin zehirlenmesine sebep olur.
B. stearothermophilus ve B. coagulans konservelerde ekşimeye sebep olur. B. sphaericus bacteraemia, menenjit ve endokarditis olmak üzere 3 çeşit enfeksiyon etmenidir. Aynı zamanda böcek patojenidir. B. brevis ve B. megaterium besin zehirlenmesine sebep olabilir.
|
