Ders Amaç ve Hedefleri Nasıl Yazılır?

1. 1.       Programın yeterliliği karşılayacağı varsayılan dersler belirlenir.

1. Derslerin amaç ve hedeflerini belirlenir.
   1. Amaç: Yeterliğe ulaşma isteği.
   2. Dersin Amaç ve Hedefleri ; Öğrenme sürecinde öğrencinin öğrenme çıktılarına dayalı öğreneceklerini ölçülebilir biçimde ifade eden geniş ve genel bildirimdir. Genellikle öğretenin bakış açısından dersin genel içeriğini ve yönünü belirtmek üzere yazılır.
   3. Hedef : Öğretme niyetinin özel bir ifadesidir ve öğretenin bir derste veya öğrenme bloğunda işleyeceği alanlardan bir tanesini gösterir. Bireylere kazandırmak istediğimiz ve eğitim yoluyla kazandırılabilir istendik   özellikler.
2. 3.       Derslerin öğrenme çıktıları oluşturulur.
   1. “Yetenek (bir işi yapabilmek)…uygun nitelik (bir işi yapabilmek).”  “…bir etkinliği veya işlevi başarılı olarak gerçekleştirmek için gereken standart.”    “Bir mesleğe ilişkin etkinlikleri yapabilme becerisi”
   2. b.      Dersin Öğrenme Çıktıları/Kazanımları,  bir öğrencinin öğrenme sürecini tamamladıktan sonra, başarılı olmuş bir öğrencinin, neleri bilmesi, anlaması ve/veya yapabilmesi gerektiğini açıklayan ifadelerdir. Öğrenme çıktıları bize eğitimin hedeflerini verir.
3. 4.       Öğretme‐öğrenme süreçlerini ve değerlendirme yöntemlerini kararlaştırır.
4. 5.       Dersin iş yükü ve AKTS kredisini belirlenir.

Bir Ders Planında; Amaç + Hedef + Öğrenme Çıktıları

Dersin Amacı;

Dersin öğrenme çıktıları yazılmadan önce dersin amacı belirlenmelidir. Dersin amacı program çıktılarıyla uyumlu olmalıdır; ancak aynı anlama gelemeyecek biçimde yazılmalıdır.  Öğrenme Sürecinde öğrencinin öğrenme çıktılarına dayalı öğreneceklerini ölçülebilir biçimde ifade eden geniş ve genel beyandır.

Gözlenebilir ve ölçülebilir fiiller belirlemeliyiz,

“…çizebilme, …gösterebilme, …problem çözebilme, …açıklayabilme, …örnek verebilme, …hatırlayabilme, …tasarlayabilme, …uygulayabilme, …eleştirebilme, …karşılaştırabilme, …çalıştırabilme, listeleyebilme, …kullanabilme”

gibi.

- Bilmek, anlamak, öğrenmek, aşina olmak, maruz kalmak, haberdar olmak gibi belirsiz terimlerden kaçınılmalıdır.

bilimci yazarın düşüne akımının irdelendiğini, göz önüne alırsak, şöyle bir öğrenme çıktısı yazabiliriz:

“Yazarın siyasi düşüncelerine dayanarak bir makalesindeki görüşlerini belirleyebilme”

“analiz edebilme” fiilini seçip, iktisat dersine ait “Talep” konusunda da şöyle bir ders

çıktısı yazılabilir:

“Talebin serbest piyasada fiyat oluşumuna etkisini analiz edebilme”.

Öğrenme çıktılarını yazarken öğretim elemanının yapacakları değil, öğrencilerin ders sonunda neler kazandığı yazılmalıdır.

Öğrencilerin ders sonunda hangi yeterliliklere sahip olacağı belirtilmeli, ürünün ne olacağı tanımlanmalıdır.

Hedefler öğreticinin yapacaklarını değil, öğrenenlerin süreç sonunda kazanacaklarını ifade etmelidir.

Örnek 2:

Öğrencilerin sindirim sistemi hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olma (Yanlış)

Sindirim sisteminin nasıl çalıştığını kendi ifadeleriyle açıklama (Doğru)

Herhangi bir derse ait konu başlıkları öğrenme çıktısı olarak ifade edilemez.

Örnek 1:

Bilişim teknolojileri. (yanlış)

Bilişim teknolojilerini kendi alanında kullanabilme. (doğru)

Birbirine bağlı öğrenme çıktıları yazmaktan kaçınılmalıdır; çünkü öğrencilerin bu çıktıları kazanıp kazanmadıklarını ölçmek ve değerlendirmek zordur.

Örnek 2:

Hukukun temel kaynaklarını birbirleri ile ilişkilendirerek içtihatların hukuksal yapıdaki konumunu belirleyebilme. (Yanlış)

Hukukun temel kaynaklarını birbirleri ile ilişkilendirebilme.(Doğru)

İçtihatların hukuksal yapıdaki konumunu belirleyebilme. (Doğru)

İyi yazılmış öğrenme çıktıları süreç içinde yapılacakları değil, süreç sonunda kazanılacakları ifade ederler.

Örnek:

Sınıfta hücre bölünmesini gösteren bir film izleme (Yanlış)

Hücrelerin insan vücudundaki işlevlerini açıklama (Doğru)

Öğrenme çıktıları ölçülebilir (gözlenebilir) olmalıdır. Aksi halde, davranışın oluşup oluşmadığını belirlemek mümkün olmayacaktır.

Örnek:

Yaratıcı düşünme (Yanlış)

Orijinal bir endüstriyel ürün tasarlama (Doğru)

Öğrenme sürecinde öğrencinin öğrenme çıktılarına dayalı öğreneceklerini ölçülebilir biçimde ifade eden geniş ve genel bildirimdir.

Amaç : Genellikle öğretenin bakış açısından dersin genel içeriğini ve yönünü belirtmek üzere yazılır.

Programın eğitim amaçları; Eğitim süreci sonunda mezunlardan   gerçekleştirmeleri beklenen davranışları tanımlayan ifadelerdir.

Programın amacı, programın nasıl bir mezun profili istediğini ortaya koyan genel bir ifadedir.

Programın amacı, tek bir cümle ile ifade edilmelidir. Program çıktıları, mezun olacağı program sonunda öğrencinin hangi niteliklerle/yeterliliklerle donanmış olacağını tanımlar.

Diğer bir deyişle, program çıktıları nasıl bir mühendis, nasıl bir öğretmen, nasıl bir maliyeci, nasıl bir hemşire … istediğimizin göstergeleridir.

Program çıktılarıyla tutarlı olarak dersin amacını belirleyiniz.

Dersin amacını bir cümleyle ifade ediniz.

Konu Amacı Örneği

• Konu: Baş ağrısı
• Amaç: Bu ders sonunda katılımcılar baş ağrısının birinci basamakta sık görülen nedenleri ve uygun yaklaşımlar hakkında bilgi sahibi olacaklardır.

Dersin Hedefleri;

Hedef : Öğretme niyetinin özel bir ifadesidir ve öğretenin bir derste veya öğrenme bloğunda işleyeceği alanlardan bir tanesini gösterir.

Hedef öğretmenin öğrencide öğretim süreci sonunda kazanmasını beklediği özelliktir.

Dersin Öğrenme Çıktıları/Kazanımları, Öğrenim sürecinin tamamlanmasından sonra başarılı olmuş bir öğrencinin,

1. Ne bileceğini
2. Ne anlayabileceğini
3. Ne yapabileceğini ifade eden yetkinlikler yer almalıdır.

Hedef Örneği

• Kim  Öğrenciler
• Ne (fiil)  Sayabilecek
• Ne kadar  En az 7 adet
• Neyi?   Baş ağrısının ayır. tanısını
• Ne kadar iyi (ölçüt)   Hatasız (%100)
• Ne zaman?   Bu dersin sonunda

Ders Çıktısı – Öğrenim Hedefi Farkı

• Çıktı: vital bulguları ölçebilir
• Öğrenim hedefleri:

–        Kan basıncını ölçebilir

–        Koltuk altı ateşini ölçebilir

–        Dakikadaki nabız sayısını ölçebilir

–        …

Dersin Öğrenme Çıktıları;

Öğrenenin ne öğrenmesi gerektiğinin beklentisidir.

Program Çıktıları (Program Yeterlilikleri):

Öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlayan ifadelerdir.

Program çıktıları tipik ya da ortalama bir öğrenci için yazılır. Program çıktıları mümkün olduğunca gerçekçi ve ulaşılabilir nitelikte olmalıdır.

Programın öğrenme çıktıları yazılırken, “Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi (TYYÇ)” dikkate alınmalı ve belirtilen yeterliliklere göre çıktılar iç ve dış paydaşlarla birlikte oluşturulmalıdır.

Öğrenme çıktıları;

1. Öğrencinin,

•  neleri bileceği, kavrayacağı.
• Neleri yapacağının
• Nelere yetkin olacağının açık, gözlenebilir, ölçülebilir tanımlarıdır.
• dersin süresine,
• öğrenci özelliklerine,
• çok ayrıntıya yer vererek çok fazla sayıda olmamasına ve
• dersin seviyesine (ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora) dikkat ediniz.

2. Öğrenme çıktıları bir dersle ilgili olarak yazılır.
3. Öğrenme çıktıları dersin sonunda öğrencilerin sergilemesi gereken özellikleri ifade eder.
4. Öğrenme çıktıları planlı, düzenli öğrenme-öğretme yaşantıları yoluyla bireylere kazandırılması düşünülen bilgiler, yetenekler, beceriler, tutumlar, ilgiler ve alışkanlıkların ifadesidir.
5. “Öğrencim, dersin sonunda hangi bilgi, beceri ya da tutumlara sahip olmalıdır?” sorusunun yanıtı çalışmalarınıza yön verecektir.
6. Öğrenme çıktılarının sonuna “bilgisi, becerisi, gücü, yeteneği, oluş, farkındalık” gibi sözcüklerden biri getirilmeli ya da program çıktısı “…-ebilme” ifadesi ile sonlandırılmalıdır.
7. Gözlenebilir ve ölçülebilir fiiller belirleyiniz, “…çizebilme, …gösterebilme, …problem çözebilme, …açıklayabilme, …örnek verebilme, …hatırlayabilme, …tasarlayabilme, …uygulayabilme, …eleştirebilme, …karşılaştırabilme, …çalıştırabilme, listeleyebilme, …kullanabilme” gibi
8. Öğrenme çıktılarını yazarken öğretim elemanının yapacakları değil, öğrencilerin ders sonunda neler kazandığı, hangi tutum ve davranışları sergiliyor olacağı yazılmalıdır.
9. Herhangi bir dersteki konuların başlıkları Öğrenme Çıktısı olarak ifade edilmemelidir.
10. Öğrenme çıktılarının bir öğrenme ürününü dile getirir biçimde yazılmasına özen gösterilmelidir.
11. Öğrenme çıktılarını yazarken

Öğrenme Sürecinde Öğrenme Çıktılarını /Kazanımları Kullanmamızın Yararı Nedir?

Program çıktıları; öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi ve becerileri tanımlayan ifadelerdir.

Program Çıktıları açık, gözlenebilir ve ölçülebilir  olarak ifade edilmelidir.

Öğrenme çıktılarının en önemli yararı öğrencinin neyi öğrenmesi gerektiği ve öğrendiği şeyi nasıl uygulayacağı konusunda net ifadeler sunmasıdır. Bu nedenle de öğrenme kazanımları hedeflerden daha belirgin ifadeleri içerir ve kolay bir şekilde hazırlanabilir.

Öğrenme çıktıları, modül ve programların hem yerel hem de uluslararası düzeyde daha şeffaf olmasını sağlayan bir tür “ortak para birimi” gibidir.

Öğrenme çıktıları dersi verecek öğretim elemanı tarafından hazırlanır.

Öğrenme Çıktılarını/Kazanımları oluşturmadan önce dersin amaç ve hedeflerini belirleyiniz.

Öğrenme Çıktılarını Yazarken Nelere Dikkat Edelim?

Program çıktıları açık, gözlenebilir ve ölçülebilir olarak ifade edilmelidir.

Program yeterliliklerini alan yeterliklerine dayalı olarak belirleriz.

Program yeterliliklerini bilgi, beceri ve yetkinlik başlıkları altında oluşturabiliriz.

Bir ders ya da modül için yaklaşık 5-8 tane olmalıdır.

Herkes için anlaşılır olmalıdır.

Eğer hedef uzun süreli ise (meslek yaşantısına kadar uzanacaksa ) belirtilmelidir (mesleki etik, yaşam boyu öğrenme vb.)

 Dersin seviyesine uygun olmalıdır.(Lisans- lisansüstü vb.)

Her bir çıktı için tek bir fiil kullanılmalıdır.

Bilmek, anlamak, öğrenmek, aşina olmak, maruz kalmak, haberdar olmak gibi belirsiz terimlerden kaçınılmalıdır. Bu terimler öğrenme kazanımlarından ziyade öğretme amaçlarına yöneliktir.

Öğrenme çıktıları gözlemlenebilir, ölçülebilir  ve değerlendirilebilir olmalıdır.

Çıktıların gerçekleştirileceği zaman çizelgesini göz önünde tutulmalıdır.

Mevcut olan kaynaklar ve zaman içerisinde tamamlanmasının mümkün olup olmayacağı dikkate alınmalıdır.

Çıktıların nasıl değerlendirileceği düşünülmelidir. Bir dersin öğrenme çıktıları çok geniş hazırlanırsa bunları etkili bir şekilde değerlendirmek zor olacaktır. Öğrenme çıktıları çok sınırlı yazılır ise bu kez öğrenme çıktıları listesi oldukça uzun ve detaylı olabilir.

Öğrenme çıktılarının son halini vermeden önce, çalışma arkadaşlarınıza ve eski öğrencilerinize, yazdığınız öğrenme çıktıları hakkında görüşlerini sorun.

Sizin dersinizin benzerinin verildiği yerli ve yabancı üniversitelerin öğrenme çıktılarını gözden geçirin

Ò  Öğrencilerin programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken bilgi ve becerileri tanımlayan ifadelerdir.

Ò  Öğrencinin mezun olduğunda neyi bilmesinin ve neyi yapabilmesinin beklendiği program çıktıları ile açıklanır.

Ò  Öğrencinin hangi yeterliliklere (bilgi, beceri ve yetkinliklere) sahip olması bekleniyor?

ÖĞRENME ÇIKTILARI YAZARKEN DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR / ÖĞRENME ÇIKTISI/KAZANIMI NASIL YAZILIR?

n  Her bir öğrenme çıktısına, programın/dersin içeriğini belirten bir ifade ile başlanılıp eylemin amacını bildirdikten sonra cümle, bir eylem fiili ile bitirilmelidir.

n  Her bir öğrenme çıktısı için tek bir fiil kullanılmalıdır.

n  Bilmek, anlamak, öğrenmek, aşina olmak, maruz kalmak, haberdar olmak gibi belirsiz terimlerden kaçınılmalıdır.

n  Karmaşık cümleler kurmaktan kaçınıılmalıdır. Anlaşılır olmak amacıyla gerektiğinde birden fazla cümle kullanılabilir.

n  İlgili programa/derse ilişkin öğrenme çıktılarının programın/dersin tüm sonuçlarıyla ilgili olmasına dikkat edilmelidir.

n  Öğrenci için kazanımın önemini vurgulamalıdır

n  Değerlendirilebilir olmalıdır

n  Eğer hedef uzun süreli ise (meslek yaşantısına uzanacaksa ) belirtilmelidir

n  Dersin seviyesine uygun olmalıdır

n   

Yazarken :

• Program ya da ders düzeyinde başlayabilirsiniz
• Farklı ve kişisel başlıklar kullanabilmeniz mümkün olmakla birlikte, öğrenme çıktıları ile ilgili ifadeleri “bilgi, anahtar beceriler, bilişsel ve kişiye özel becerilerle sınırlandırmanız gereklidir
•  “Öğrencim, bu sürecin sonunda hangi bilgi ya da becerilere sahip olmalıdır?” sorusunu kendinize sorun; cevabınız, çalışmalarınıza yön verecektir.
• Öğrencinin yapması gereken öğrenmeyi tanımlayan bir eylem  fiiliyle başlayın (uygun fiiller için bir kılavuz kullanın) Eylem fiilleri (örneğin ad verme) ve ders konusu (cümlede kullanılan dilbilgisi öğeleri) öğrenciden beklenenleri  gösterir.
• Eylem fiilinden sonra, ele alınacak konuyu tanımlayan ders konusunu ele alın;

1. Bir cümlede kullanılan dilbilgisi öğelerine ad verme
2. Bir video kayıt cihazını çalıştırma
3. Politik konularda ifade edilen görüşleri karşılaştırma

• Öğretme yöntemini seçin
• Değerlendirme yöntemini seçin
• Seçtiğiniz değerlendirme yönteminin hedeflenen öğrenme çıktısına ulaşıp ulaşılamadığını gösterdiğinden emin olun
• Değerlendirme stratejisinin seçiminde kılavuzdaki fiiller yardımcı olacaktır

ÖĞRENME ÇIKTISI ÖRNEKLERİ

Bu dersin sonunda öğrenci

• bilişim teknolojilerini tanır
• yazılım - donanım ve işletim sistemleri ile ilgili  temel kavramları açıklar
•  bilişim teknolojilerinin sosyal yapı üzerindeki etkilerini fark eder/ açıklar
•  bilişim sistemleri güvenliğini  ve ilgili etik kavramlarını  günlük yaşamında uygular

Ders Çıktısı Örneği

• Ders: Aile Hekimliğinin Temelleri
• Bu ders sonunda örenciler aile hekimliğinde sık görülen sağlık sorunlarının birinci basamaktaki sevk ölçütlerini tartışabilir

Ders Çıktısı – Öğrenim Hedefi Farkı

• Çıktı: vital bulguları ölçebilir
• Öğrenim hedefleri:

–        Kan basıncını ölçebilir

–        Koltuk altı ateşini ölçebilir

–        Dakikadaki nabız sayısını ölçebilir

–        …

n  ÖĞRENME ÇIKTILARININ İFADESİNDE KULLANILABİLECEK VE KAÇINILMASI GEREKEN FİİLLER

Dersin öğrenme çıktıları, bir öğrencinin bir dersi geçebilmesi için sahip olması gereken asgari standartlardır; bir öğrenme sürecinin sonunda, öğrencinin bilmesi, yapması ve uygulaması gereken bilgi, beceri yada tutumlardır; diğer bir ifadeyle dersin sonunda öğrencilerin sergilemesi gereken özellikleri, kazanımları ifade eder.   Bu nedenle öğrenim çıktısı sayısı çok olmamalıdır. Ulaşılabilir ve genel olmalıdır. Spesifik olmamalıdır; aksi takdirde öğrenme çıktılarının sayısı artacaktır.

Öğrenme çıktıları planlı, düzenli öğrenme-öğretme yaşantıları yoluyla bireylere kazandırılması düşünülen bilgiler, yetenekler, beceriler, tutumlar, ilgiler ve alışkanlıkların ifadesidir.

Öğrenme çıktıları, öğrencinin süreçte ne bileceği, ne anlayacağı, ne yapabileceğini ifade eden bilgi ve beceriler bütünüdür. Böylece öğrenme ortamı, öğrenci merkezli olacak şekilde tasarlanmış olur;  yani  süreç öğretim elemanı  merkezli  olmaktan çıkarak tamamen  ürüne yönelik bir süreç özelliği kazanır. Bir anlamda, süreçte öğrenciden ne beklenildiği konusunda öğrenciye ipuçları verir.

Diğer bir anlatımla öğrenme çıktıları, öğrenme ortamının öğrenci merkezli olmasını sağlayarak öğretim elemanının ne öğreteceğinden çok öğrencilerin neler (bilgi, beceri, tutum, değer vb.) kazanacaklarını düşünmeye yöneltmektedir. Öğrenme çıktıları, öğretim elemanını konu merkezli olmaktan çıkarmakta ve ürün ağırlıklı davranmaya itmektedir.

Öğrenim çıktısı yazılırken kullanılacak olan fiiller, o dersin sınavlarında sorulabilecek olan  soruların  içeriği  ile  uygun  olmalı  (tanımla,  hesapla,  yorumla,  göster,  analiz  et, değerlendir, tartış vs. gibi)

Öğrenme çıktıları yazılırken; Basitten karmaşığa,

Kolaydan zora, Somuttan soyuta,

şeklinde bir yöntem uygulanır.

PROGRAM VE ÖĞRENME ÇIKTILARI İLİŞKİSİ /Öğrenme Çıktılarının Program Çıktıları ile İlişkilendirilmesi

Öğrenme çıktılarını yazdıktan sonra, her bir öğrenme çıktısının hangi program çıktısı/çıktılarıyla ilişkili olduğunu belirleyiniz.

Bu süreç, dersinizin programa nasıl katkıda bulunduğunu görmenize ya da dersinizin programa olan katkısını artırmak için dersin amacını ve öğrenme çıktılarını gözden geçirmenize yardımcı olacaktır. 

Eğitim planında yer alan bütün ders ve etkinliklerin öğrenme çıktıları hazırlandıktan sonra her bir dersin hangi program çıktılarını sağladığını gösteren bir matris hazırlanmalıdır. Böylece program çıktılarının ders öğrenme çıktıları ile karşılanıp karşılanmadığı kontrol edilmelidir.

Her bir öğrenme çıktısının hangi program çıktısı/çıktılarıyla ilişkili olduğu belirlenmelidir.

Böyle bir ilişkilendirme, dersin programa nasıl katkıda bulunduğunun görülmesine veya dersin programa olan katkısının arttırılması için dersin genel hedeflerinin ve öğrenme çıktılarının gözden geçirilmesine yardımcı olacaktır.

Aşağıdaki tablo kullanılarak öğrenme çıktılarının program çıktılarıyla ilişkilendirilmesi sağlanabilir:

Dersler ve Program Çıktıları

Eğitim planında yer alan bütün ders ve etkinliklerin öğrenme çıktıları hazırlandıktan sonra her bir dersin hangi program çıktılarını sağladığını gösteren bir matris hazırlanmalıdır. Böylece program çıktılarının ders öğrenme çıktıları ile karşılanıp karşılanmadığı kontrol edilmelidir. Boş kalan bir program çıktısı olursa derslerin içerikleri ve buna bağlı olarak öğrenme çıktıları tekrar yazılmalıdır.
Sadece işaretleme yerine 1-5 arası yapacağınız değerlendirme sonuçları da yerleştirilebilir.

1-Çok düşük, 2-Düşük, 3-Orta, 4-Yüksek, 5-Çok yüksek

Çıktı Temelli Öğrenme (Output Based Learning) / Çıktı merkezli yaklaşım

Eğitimdeki uluslar arası eğilimler, geleneksel öğretici merkezli yaklaşımdan öğrencinin merkez alındığı bir yaklaşıma kaymaktadır. Bu alternatif model, öğrencilerden modül ya da program sonunda ne yapabilmelerinin beklendiğine odaklanmaktadır. Bu yaklaşım genel kabul gördüğü şekliyle ‘Çıktı Merkezli Yaklaşım’ olarak ele alınmaktadır.

Bu yaklaşımda ifade edilen “Amaçlanan Öğrenim Çıktıları” (çoğunlukla Öğrenim Çıktıları olarak kısaltılır), öğrenme döneminin sonunda öğrencilerin neleri yapabilmesi gerektiği yönündeki beklentileri ifade etmek amacıyla kullanılır.

Öğrenim Çıktıları, öğrencilerin belirli bir öğrenme sürecini tamamladıktan sonra neyi bildiği, neyi anladığı ve/veya neyi gösterebildiğine yönelik beklentileri içeren ifadelerdir.  Öğrenme süreci bir ders, modül ya da program olabilir. Öğrenim Çıktıları; öğrenenin bir öğrenme etkinliğinin sonunda ortaya koyabildiklerine ağırlık vermektedir.

Amaçlar, Hedefler ve Öğrenim Çıktıları Arasındaki Farklar Nelerdir?

Bir modülün ya da programın amacı, öğretme niyetinin genel bir ifadesidir ve öğretenin bir öğrenme bloğunda işleyeceği içeriğe işaret eder. Amaçlar genellikle öğretmenin bakış açısından modülün genel içeriğini ve yönünü belirtmek üzere yazılır. Örneğin, bir dersin amacı “öğrencilere atomik yapının temel ilkelerini tanıtmak”, “20.yüzyıl İrlanda tarihine genel bir giriş sağlamak” veya “Türk modernleşme tarihinin temel dinamiklerini anlamak” olabilir.

Bir modülün ya da programın hedefi genellikle öğretme niyetinin özel bir ifadesidir ve öğretmenin bir öğrenme bloğunda işleyeceği alanlardan belirli bir tanesini gösterir. Örneğin bir modülün hedeflerinden birisi; “öğrenciler, davranışların ve yaşam biçimlerinin hem yerel hem küresel çevreler üzerindeki etkilerini ve sonuçlarını anlayacaklar” olabilir.

Dolayısıyla bir modülün amacı genel bir amaç ya da öğretme niyetinin genel bir ifadesi iken; hedefi modüldeki öğretme etkinliğinin ne başarmayı umduğudur.

Hedeflerin kullanılmasından dolayı ortaya çıkabilecek problemlerden bir tanesi hedeflerin bazı durumlarda öğretme niyetini ifade edecek şekilde yazılırken bazı durumlarda ise beklenen öğrenmeyi ifade edecek şekilde yazılmasıdır. Bu da hedeflerin öğretmen merkezli yaklaşıma mı öğrenci merkezli yaklaşıma mı ait olduğu konusunda karışıklık yaratmaktadır.

Öğrenim Çıktılarının en büyük avantajlarından bir tanesi; öğrenenin ne başarmasının beklendiği ve bu başarıyı nasıl ortaya koyacağı konusunda açık ifadeler olmalarıdır. Dolayısıyla Öğrenim Çıktıları hedeflerle karşılaştırıldığında daha kesin, oluşturulması daha kolay ve daha açık ifadelerdir.  Öğrenim Çıktıları modül ve programların yerel ve uluslararası seviyede daha şeffaf olmasına yardım eden ortak bir para birimi gibi düşünülebilir.

Öğrenim Çıktılarının yazılması açısından literatürde en çok kullanılan yöntem ‘Bloom Taksonomisi’dir.  Benjamin Bloom (1913-1999), bilmenin hiyerarşik olarak düzenlenmiş 6 birbirini izleyen (ardıl) düzeyden oluştuğunu öne sürmüştür.

Bloom Taksonomisi:

 Değerlendirme (6)

Sentez (5)

Analiz (4)

Uygulama (bilgiyi kullanma) (3)

Kavrama (2)

Bilgi (1)

Bu taksonomide düşünme; basit olarak bilginin anımsandığı en alt düzeyden, değerlendirmeye kadarki en üst düzeye kadar gittikçe artan karmaşıklıkta düzeylere bölünmüştür.

Bu hiyerarşik düzende, her düzey, öğrencinin o düzeydeki ya da o düzeyin altındaki düzeylerdeki yapabilme becerisine bağlıdır.

Örneğin bilgiyi uygulayan (3. aşama) bir öğrencinin, bu süreç için hem gerekli bilgiye (1. aşama) hem de bu bilgiyi kavramaya ihtiyacı bulunmaktadır.

Öğrenme bir süreçtir ve öğretici daha üst seviyeler olan sentez ve değerlendirme aşamalarına geçebilmek için öğrencilerin düşünme oluşumlarını ele almaya gayret göstermelidir. Bu ‘düşünme’ alanı genellikle ‘Kognitif’ (bilişsel) alan olarak ifade edilir.

Öğrenim Çıktılarının Yazılması

1. Kognitif (bilişsel) Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazılması
2. Duygu- Durumsal Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazılması
3. Pisikomotor Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazılması

Kognitif (bilişsel) alanda Öğrenim Çıktılarının yazılması

Öğrenim Çıktıları, öğrencilerin öğrenme etkinliği sonunda ne yapabildikleri ile ilişkili olduğundan, Öğrenim Çıktıları yazılırken kullanılacak fiiller aktif fiil olmalıdır.

Bilgi (1)

Bilgi, ille de anlama yada kavramaya gerek duymadan gerçeklerin anımsanması olarak ifade edilebilir.

Bilginin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller:

Sıralamak, listelemek, düzenlemek, toplamak, tanımlamak, tarif etmek, bulmak, ezberlemek, ad vermek, tekrarlamak,  sunmak, tanımak, alıntılamak, kopyalamak, söylemek, tespit etmek, ana hatlarıyla belirtmek, sınıflandırmak, hatırlamak, anımsamak kaydetmek, anlatmak, göstermek belirtmek, ifade etmek, çizelge haline getirmek…

Bilgiye ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenim Çıktıları örnekleri:

Genetik terminolojisini hatırlama…

•  Bilimsel araştırmaların etik unsurlarını tanımlama ve dikkate alma

•  Kanunların nasıl ve niçin değiştiğini ve bu değişikliklerin toplum üzerinde yarattığı sonuçları anlatma

•  Bir tüberküloz hastası ile ilgilenirken hangi kriterleri dikkate alacağını sıralama

Kavrama (2)

Kavrama, öğrenilen bilgiyi anlama ve yorumlama yeteneği olarak ifade edilebilir.

Kavramanın niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller:

ilişkilendirmek, değiştirmek, ayırt etmek, tartışmak, tahmin etmek, sınıflandırmak, açılık getirmek, ayırmak kurmak, savunmak, dönüştürmek, açıklama açık hale getirmek,  ayırmak, yerini belirlemek, farkına varmak, tartışmak, tahmin etmek, kestirmek, izah etmek, tarif etmek, genelleştirmek, yorumlamak, çözmek, örnekle açıklamak, teşhis etmek, çevirmek, sonuç çıkarmak, öngörmek,

açımlamak (tefsir etmek), yeniden şekillendirmek raporlandırmak, gözden geçirmek, seçmek…

Kavramaya ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenim Çıktıları örnekleri:

•  Kamu ve ceza hukukunu birbirinden ayırt etme

•  Elektronik ticaretinin gelişimindeki iştirakçileri ve amaçları tanımlama

•  Mayoz ve mitoza uğrayan hücrelerin genotipini tahmin etme

•  Birinci dünya savaşının savaş sonrası dünya üzerindeki ekonomik, sosyal ve politik etkilerini açıklama

•  Reaksiyonları ekzotermik ve endotermik olarak sınıflandırma

Uygulama (Bilgiyi kullanma) (3)

Uygulama, öğrenilen materyali yeni koşullarda kullanma yeteneğidir. (örneğin, problemleri çözmede işlerliği olan fikir ve kavramları ortaya koyma)

Uygulama, öğrenilenleri yeni durumlara uygulama veya fikirleri ve kavramları problem çözebilmek için işler hale getirme becerisi olarak da tanımlanabilir.

Uygulamanın niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller:

Uygulamak, takdir etmek, hesaplamak, değiştirmek, tercih etmek, karar vermek, tamamlamak, yapmak (tertip etmek), geliştirmek, ispat etmek, göstermek, ortaya çıkarmak, dramatize etmek, kullanmak, çalıştırmak, incelemek, denemek, bulmak, örneklerle açıklamak, maniple etmek (işlemek), uyarlamak, organize etmek, pratik yapmak, oluşturmak hazırlamak, üretmek, ilişkilendirmek, seçmek, öngörmek (tahmin etmek), programlamak, çözmek, aktarmak, taslak halinde çizmek…

Uygulamaya ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenim Çıktıları örnekleri:

•  19. yüzyılda Türkiye’de meydana gelen önemli olayların zaman çizelgesini oluşturmak

•  Hasta bakım ünitelerinin düzenli işleyişinde enfeksiyon kontrol bilgisinin uygulanması

•  Karmaşık endüstriyel süreçlerde enerji kullanım etkinliğinin analizi için gelişmiş tekniklerin seçimi ve uygulanması

•  Bir küçük üretim firmasının vaka çalışmasında, üretimin daha sıkı kalite kontrolünü sağlayacak şekilde temel unsurları modifiye etmek (uyarlamak)

•  Klinik tanıyı belirlemek için kanıta dayalı tıbbın ilkelerini uygulama

Analiz (4)

 Analiz; bilgiyi, onu oluşturan unsurlara ayırabilme yeteneğidir (örneğin; ara bağlantıları ve fikirleri aramak, organizasyon yapılarını anlamak)

Analiz; bilgiyi bileşenlerine ayırabilme, yani fikirleri ve aralarındaki ilişkileri arayabilme becerisi olarak da tanımlanabilir.

Analizin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller:

analiz etmek, karşılaştırmak, tartışmak, deney yapmak, ayırmak, bölmek, düzenlemek, değer biçmek, kategorize etmek, tasnif etmek, ortaya koymak ilişkilendirmek, parçalamak, belirtmek, aradaki farkı göstererek karşılaştırmak, eleştirmek (kritize etmek), ayırt etmek, tartışmak müzakere etmek, sonuç çıkarmak, belirlemek incelemek, teşhis etmek, anlam çıkarmak, örneklemek, örneklerle açıklamak, araştırmak, gözden geçirmek, denetlemek, sorgulamak, Ayrıştırmak, denemek, ilgi kurmak, ana hatlarıyla belirtmek, özetlemek…

Analize ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenim Çıktıları örnekleri:

•  Toplumun belirli davranışları neden suç olarak gördüğünü analiz etmek

•  Değişik elektronik ticari modelleri karşılaştırmak ve farklılıklarını ortaya koymak

•  Enerji dönüşüm işlemlerinin ekonomik ve çevresel etkileri tartışmak

•  Yeni bir öğretmen ile 20 yıllık tecrübesi olan bir öğretmeni sınıf uygulamaları açısından karşılaştırmak

•  m, km, % ve oran olarak haritadan eğimi hesaplamak

Sentez (5)

Sentez; parçaları birleştirebilme (bir araya getirebilme) yeteneği olarak tanımlanabilir.

Sentezin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller:

oluşturmak, yaratmak, özetlemek, yaratmak, yeniden yazmak, gözden geçirmek, genellemek, belirtmek, önermek, kurmak, organize etmek,  ilişkilendirmek, birleştirmek, sınıflandırmak, toplamak, derlemek, yapmak, tasarlamak, geliştirmek, planlamak, saptamak, tanıtmak, pekiştirmek, formüle etmek, açık ve kesin bir şekilde belirtmek, meydana getirmek, bütünleştirmek, uyarlamak, yönetmek, yeniden düzenlemek, hazırlamak, çıkarmak, yeniden yapmak, yeniden kurmak, bulgulardan sonuç çıkarmak, tayin etmek, düzeltmek…

Senteze ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenim Çıktıları örnekleri:

•  Enerji idaresine yönelik çözümlerle uyumlu problemleri açık ve kesin bir şekilde belirtme

•  Karmaşık enerji idaresi sorunlarına hem sözlü hem de yazılı olarak çözüm önerme

•  1917 Rus devrimimin neden ve sonuçlarını özetleme

•  Entalpi değişimi işaretlerini endotermik ve ekzotermik reaksiyonlarla ilişkilendirme

•  Hasta eğitimi programı organize etme

Değerlendirme (6)

Değerlendirme; belirli bir amaç için verilen materyalin önemi (değeri) hakkında yargıda bulunma yeteneği olarak tanımlanabilir.

Değerlendirmenin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller:

değerlendirmek, eleştirmek, yargıya varmak,

önermek, tahmin etmek, kesinleştirmek, tespit etmek, eleştirmek, tavsiye etmek,

sonuca varmak, sonuç çıkarmak, karşılaştırmak, karar vermek, inandırmak, ikna etmek,

savunmak, izah etmek, aydınlatmak, yorumlamak, tasnif etmek, ispatlamak, doğrulamak, ölçmek, tahmin etmek, öngörmek, oranlamak, sınıflandırmak, geçerli kılmak,geçerliliğini denetlemek, kararlaştırmak, çözmek, halletmek, ilişkilendirmek, değer biçmek, kıymetlendirmek, yargıda bulunmak…

Değerlendirmeye ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenim Çıktıları örnekleri:

•  Türkiye tarihinde değişiklik meydana getiren anahtar kişilerin önemine ilişkin yargıda bulunma

•  Değişik elektronik ticareti modelleri için pazarlama stratejilerini değerlendirme

•  Michael Fraday’ın elektromanyetik endüksiyon alanındaki temel katkılarını özetleme

•  Sıcaklık değişiminin denge durumu üzerine etkisini tahmin etme

•  Tecrübeli öğretmenlerin sanat bilgisine katkı sağlayacak temel alanların değerlendirilmesi

Bu belirtilen altı kategoride kullanılan filler, herhangi bir kategoriye özel değildir. Bazı filler birden çok kategoride yer alabilir.

Örneğin matematiksel hesaplama sadece verilen formülü uygulama kapsamına (uygulama – 3. aşama) girebilir ya da analiz (4. aşama) ve uygulama (5. aşamada) aşamalarını da içerebilir.

Duygu - Durumsal alanda Öğrenim Çıktılarının Yazılması

Bloom taksonomisinde en geniş kullanılan kognitif (bilişsel) alan olmasına rağmen, Bloom ve arkadaşları duygu-durumsal alanda da (görüşler, duygular, değerler) çalışma yürütmüşlerdir. Bu alan öğrenmenin duygusal bileşenleri ile ilgili konularla ilişkilidir ve bilgi almaya duyulan istekten, inançların, fikirlerin ve görüşlerin entegrasyonuna kadar uzanmaktadır.

Öğrenme ile ilgili unsurlarla nasıl ilgilendiğimizi tanımlamak için Bloom ve arkadaşları 5 ana kategori belirlemişlerdir.

Belirleme /Karakterize etme-(5)

Organize etme (4)

Değer biçme / Değer verme (3)

Yanıtlama /Tepkide bulunma (2)

Alma /Algılama (1)

1.  Alma /Algılama: Bilgi almaya yönelik istekle ilişkilidir (örneğin birey diğerlerini saygı ile dinler, sosyal problemlere hassasiyet gösterir, görevlere karşı sorumluluk ihtiyacını hisseder…)

2.  Yanıtlama/Tepki verme: Bireyin kendi öğrenmesine aktif olarak katılımı ile ilişkilidir (örneğin konuya ilgi gösterir, sunum yapmaya isteklidir, sınıf tartışmalarına katılır, başkalarına yardımcı olmaktan zevk alır….)

3.   Değer biçme /Değer verme: Bir değerin basit olarak kabulünden yükümlülük almaya kadar uzanabilir. (örneğin birey demokratik sürece olan inancını gösterir, günlük yaşantıda bilimin rolünü takdir eder, değerlerinin refahına ilgi gösterir, bireysel ve kültürel farklılıklar vs. karşı hassasiyet gösterir…)

4.  Organize etme: Bireylerin değişik değerleri bir araya getirmesi, bunlar arasındaki çelişkileri çözümlemesi ve değerleri içselleştirmeye başlamasına ilişkin süreçtir (örneğin bir demokraside özgürlük ve sorumluluk arasındaki denge gerekliliklerini tanımlar, kendi davranışının sorumluluğunu kabul eder, mesleki etik standartları kabul eder, bir değer sistemi için davranış benimser…)

5.  Belirleme / Karakterize etme: Bu seviyede birey, inançları, fikirleri ve görüşleri bakımından bir değer sistemine sahiptir.

Bu değer sistemi kendi davranışını uyumlu ve tahmin edilebilir bir şekilde kontrol eder. (örneğin, bağımsız çalışmada kendine güven gösterir, etik uygulamalarda mesleki yükümlülük gösterir, kişisel, sosyal ve duygusal olarak iyi düzenlemeler yapar…)

Duygu-Durumsal alanda Öğrenim Çıktıları yazılırken kullanılabilecek aktif fiiller:

Davranmak, bağlı kalmak, bağlı olmak, takdir etmek, sormak, cevaplamak,

karşı çıkmak, birleştirmek girişimde bulunmak, uymak teşebbüs etmek, riayet etmek işbirliği yapmak, tamamlamak, tanıtmak, göstermek,

ayırt etmek, tartışmak, itiraz etmek, benimsemek, başlamak, sunmak, takip etmek,

değer vermek, desteklemek, örgütlemek, katılmak,

kabul etmek, ilişkilendirmek, yargıya varmak, paylaşmak, doğrulamak, dinlemek, organize etmek, sorgulamak, İlişki kurmak, övmek, raporlamak, değer biçmek, sentezlemek, önem vermek sentez yaparak oluşturmak, kıymetlendirmek, çözümlemek İsteklilik göstermek,

İlişki kurmak, sorumluluk göstermek….

Duygu-Durumsal alanda Öğrenim Çıktılarına ilişkin bazı örnekler:

•  Mesleki etik standartları için gereklilikleri kabul etme

•  Profesyonel müşteri ilişkilerinde gizlilik için gereklilikleri takdir etme

•  Bağımsız çalışmaya karşı isteğe önem verme

•  Tüm kabiliyetlere sahip öğrencilerle sınıfta iyi ilişkiler kurma

•  Kamu sektöründe yüksek değişimlerle bütünleştirilmiş yönetim uygulamaları takdir etme

•  Hastalarla iyi ilişkiler kurmaya karşı isteklilik gösterme

•  Kişisel inançlar ve etik hususlar arasındaki tezat konuları çözümleme

Duygu-Durumsal alanda Öğrenim Çıktılarına ilişkin bazı örnekler

•  Öğretici ve arkadaşlarla sınıf tartışmalarına katılım

•  Bakıma muhtaç çocukların refahı için sorumluluk almayı benimsemek

•  Etik uygulamalarda mesleki yükümlülük gösterme

Pisikomotor Alanda Öğrenme Çıktılarının Yazılması

Pisikomotor alanı temel olarak beyin ve kaslarla ilgili aktiviteleri içeren fiziksel beceriler üzerinde durmaktadır. Pisikomotor alanı genellikle laboratuar bilimleri konuları, sağlık bilimleri, sanat, müzik, mühendislik, drama ve beden eğitiminde kullanılmaktadır.

Pisikomotor alanda Öğrenim Çıktılarının yazılması

Benimseme (Yerlileştirme) (5)

Eklemleme (artikülasyon) (4)

Doğruluk (hatasızlaştırma) (3)

Manipülasyon (işleme) (2)

İmitasyon (Taklit etme) (1)

1.  İmitasyon: Başka bir kişinin davranışını gözlemleme ve o davranışı kopyalamadır. Karmaşık beceri öğrenmedeki ilk aşamadır.

2.  Manipülasyon: Yönergeleri takip ederek ve becerileri uygulayarak belirli hareketleri gerçekleştirme becerisidir.

3.  Doğruluk : Bu seviyede öğrenci bir görevi az hatayla yürütebilir ve orijinal kaynak olmaksızın daha doğru (kusursuz) olabilir. Beceriye ulaşılmakta ve yeterlik düzgün ve doğru bir performansla gösterilmektedir.

4.  Artikülasyon: Bir dizi hareketi iki ya da daha fazla beceriyi kombine ederek koordine edebilme yeteneğidir. Şablonlar (örnekler), özel ihtiyaçlarla uyum sağlamak ya da problem çözmek amacıyla modifiye edilebilir.

5.  Benimseme: Doğal bir şekilde yüksek düzeyde performans sergilenir. Beceriler rahatlıkla kombine edilir, ard arda dizilir ve gerçekleştirilir.

Pisikomotor alanda Öğrenim Çıktıları yazılırken kullanılabilecek aktif fiiller:

uyarlamak, düzeltmek, ayarlamak, dengelemek, toplamak,

birleştirmek, kullanmak, tasarlamak, sunmak, ölçmek göstermek, kullanmak, yürütmek, incelemek,

teşhis etmek, karıştırmak, dokunarak ayırt etme, kurmak, yaratmak, taklit etmek,

uyarlama, kombine etme, tepki verme,

ölçme, kopyalama, işlem yapmak,

manipüle etmek, işlemek, gerçekleştirmek, düzeltmek, kaydetmek, tepki göstermek, ele almak, idare etmek

Pisikomotor alanda Öğrenim Çıktılarına ilişkin bazı örnekler:

•   En az 10 lokal anestezi gerçekleştirme ve performansını öğretim üyesi ile birlikte değerlendirme

•   En az 10 röntgen filmini reçete yazarak sürecini yönetmek ve bunları öğretim üyesi ile birlikte değerlendirme

•   Fizyolojik fonksiyonu ölçmek için bir dizi fizyoloji ekipmanı kullanma

•   Araştırma projesini özetleyen, iyi açıklanmış poster sunum tasarlamak

•   MS Word, Excel ve Powerpoint yazılımlarını etkin bir şekilde ve ustalıkla kullanmak

•   Aseptik tekniği kullanarak cerrahi pansuman yapmak

•   Araştırma projesinin metodolojisi ve bulgularını sözlü rapor ile sunmak

Pisikomotor alanda Öğrenim Çıktılarına ilişkin bazı örnekler:

•  Hastayı extra oral ve intra oral olarak muayene etmek

•  Modülde belirtilen araçları kimya laboratuarında güvenli ve etkin bir şekilde kullanmak

•  Pompa karakteristik eğrisi, boru hattı eğrisi ve pompa – boru hattı işletme noktasını taslak olarak çizerek, pratik biçimde her birinin nasıl değiştirildiğini göstermek

Öğrenim Çıktılarının yazımına ilişkin genel kurallar

•  Öğrencilerin modül ya da program sonunda ne yapmasının ya da ne göstermesinin beklendiğine odaklanılması

•  Öğrenim Çıktılarının öğrenciler, öğretim elemanları, işverenler ve dış gözlemciler tarafından açıkça anlaşılabilecek şekilde sade ve muğlak olmayan şekilde yazılması

Öğrenim Çıktılarının yazımına ilişkin genel kurallar

Öğrencilerin modül ya da program sonunda ne yapmasının ya da ne göstermesinin beklendiğine odaklanılması,

Öğrenim Çıktılarının öğrenciler, öğretim elemanları, işverenler ve dış gözlemciler tarafından açıkça anlaşılabilecek şekilde sade ve muğlak olmayan şekilde yazılması,

Genelde Öğrenim Çıktıları; bir modül için temel öğrenmeyi belirtmektedir. Bu nedenle, bir modül için Öğrenim Çıktıları yazılırken öğrencinin modülü geçmesini sağlayacak kabul edilebilir minimum standartların açıkça belirtilmesi gereklidir.

•  Geniş sayıda yüzeysel çıktıların yerine az sayıda önemli çıktıların yazılması tavsiye edilmektedir.

•  Genellikle bir modül için 8’den fazla öğrenme çıktısı yazılması çok olası değildir. Eğer 10’dan fazla öğrenme çıktısı yazılmışsa bunlar muhtemelen çok fazla müfredat detayı belirtiyordur ve değerlendirme sürecinde idaresi oldukça güç olacaktır.

Tabii ki Öğrenim Çıktılarının sayısı modülün büyüklüğü ile de alakalıdır. Akılda kalıcı ve anlamlı olacak şekilde az sayıda, önem düzeyi yüksek çıktıların yazılmasına gayret gösterilmelidir.

Öğrenim Çıktıları, öğrencilerin öğrenme aktivitesini tamamladıktan sonra ne yapmaya yatkın (yetenekli) olduğunu belirten basit bir ‘temenniler listesi’olmamalıdır.

Öğrenim Çıktıları; basit ve açık bir şekilde tanımlanmış olmalı ve geçerli bir şekilde değerlendirilmeye (ölçülmeye) müsait olması gerekmektedir.

ÖNEMLİ HUSUSLAR

Önemle üzerinde durulması gereken husus aktif fillerdir. Anahtar Sözcük ‘Yapmak’ (DO) dır. Öğrenim Çıktıları taslağının hazırlanmasındaki anahtar ihtiyaç da aktif fiillerin kullanılmasıdır.

Anlamak, bilmek, farkında olmak, takdir etmek gibi muğlak fiillerden olabildiğince kaçınılmalıdır. Bilmek ve anlamak yerine tanımak, teşhis etmek, tanımlamak, anlatmak göstermek gibi fillerin Tanımlamak, uygulamak, Analiz etmek gibi somut Fiiller aşina olmak, bilmek, anlamak gibi fillere nazaran değerlendirme açısından daha fazla yardımcı olmaktadır.

MUĞLAK İFADELER

Öğrenim çıktıları ile ilgili diğer bir genel hata, öğrenmenin betimlenmesi yerine öğrenmenin kendisini ile ilişkilendirilmesidir.

‘Modülün sonunda öğrencinin Laboratuar çalışmalarındaki Sağlık ve emniyet uygulamalarını bilmesi beklenmektedir’

Öğrencinin uygulamaları bilip bilmediğini ancak bilgisini gösterebildiği zaman söyleyebiliriz.  Bu amaçla öğrenciden rapor yazması, soruları cevaplaması, uygulamaları sözlü olarak anlatması….istenebilir. Bu İstenenler öğrenme çıktısı olarak yazılabilir.

Amaçlar ve Öğrenim Çıktıları için kullanılan sözcük dağarcıkları arasındaki farklara ilişkin bazı örnekler:

EĞİTİM AMAÇLARI İÇİN:

Bilmek Anlamak Belirlemek Kavramak Aşina olmak

ÖĞRENİM ÇIKTILARI İÇİN:

Farkı görmek (ayırt etmek) Seçmek (karar vermek) Düzenlemek (birleştirmek) Ayarlamak,

Teşhis etmek (tanımlama) Çözümleme, uygulama, listeleme

Öğrenim çıktıları için:

1. Basit
2. Normalde bir cümle ve bir fiil anlaşılması güç ifadelerden kaçının
3. Ara sıra daha fazla açıklık sağlamak için birden fazla cümle kullanılabilir

Öğrenim çıktıları ;

1. Modülün öğrenme çıktıları, programın Öğrenim Çıktıları ile ilişkili olmalıdır
2. Nihaileştirmeden önce meslektaşlarınız ve öğrencilerinizle anlamını değerlendirin
3. Her çıktıyı aktif bir fiil ile sonlandırın. İçeriği verecek nesne ve tümleçlerle bütünleştirin
4. Çok kaba yazılmış çıktıların etkin olarak değerlendirilmesi zor olabilir.
5. Çıktının nasıl değerlendirileceği (öğrencinin bahsedilen öğrenme çıktılarına ulaştığını nasıl bileceksiniz)
6. Gözlemlenebilir ve ölçülebilir olmalı
7. Bir çıktıda sadece bir aktif fiil
8. Komplike cümlelerden kaçının. Eğer gerekliyse sadece anlaşılırlığı sağlamak için birden fazla cümle kullanın.
9. Çıktıya ulaşılacak zaman cetveli unutulmamalıdır. Zamansal olarak yetişmeyecek aşırı hırslı ve zaman-kaynaklar açısından gerçekçi olmayanlardan kaçınılmalı
10. Bilmek, anlamak, öğrenmek, aşina olmak, haberdar olmak gibi muğlak ifadelerden kaçının. Bunlar Öğrenim Çıktılarından ziyade öğretim amaçları ile ilgili ifadelerdir.

KAYNAKLAR

[1]  YÖDEK Yönetmeliği (http://www.yodek.org.tr/download/yonetmelik_dl.pdf) [2]  MÜDEK Değerlendirme Ölçütleri (http://www.mudek.org.tr/doc/tr/MUDEK- Degerlendirme_Olcutleri_(2.0).pdf)