Kompost Hakkında Bilgi ve Kompost Hazırlama Aşamaları

Kompost Nedir?

Bahçe atıklarının doğal yolla çürütülerek  organik maddece zengin bir ürüne dönüştürülmesine KOMPOST yapma ve bu ürüne de KOMPOST denir.

Neden Kompost?

Bahçenizde Kompost kullanarak

• Daha az kimsayal gübre kullanırsınız,
• Toprağınızın yapısını  bedava olarak iyileştirirsiniz, böylece daha yumuşak ve su tutan gevşek bünyeli toprağa kavuşursunuz üstelik bedava olarak.
• Bahçe atıklarını parayla attırmaktan  kurtulursunuz.
• Kompost yaparak, doğayı ve yaşadığınız çevreyi kendi atıklarınız ile kirletmemiş olursunuz. Atıklarınızı değerlendirmiş olursunuz.
• Kompost kullandığınızda Çiftlik gübresi kullanmanıza ciddi azalma sağlarsınız.

Kompost Nasıl Yapılır?

Sihirli Formül:

Kahverengiler + Yeşiller + Rutubet + Hava + Hacim = Kompost

"Kahverengiler" kuru materyaldir ve karbon kaynağı olarak nitelenir.

• Kuru yapraklar
• Odun talaşı ve yongası
• Saman
• Kağıt karton atıkları
• Budama atıkları

"Yeşiller" taze materyaldir ve azot kaynağı olarak nitelenirler.

• Kesilmiş taze çim
• Sökülmüş hastalıksız yeşil aksamlı bahçe bitkileri
• Yumurta kabukları
• Kahve çay atıkları
• Mutfaktan çıkan sebze meyve atıkları

Not: Azot kaynakları her zaman yeşil renkli olmak zorunda değildir.

Burada önemli olan çürümenin hızlı olması için bu materyalin boyutlarının küçük olması gereklidir. Çim biçildiği için zaten küçüktür ancak budama atıkları, kuru dalların yonga haline getirilmesi gerekir bunun için bir dal öğütücüsüne ihtiyacınız vardır, makaslanmış yeşil aksamlı bitkileriniz için makas ile doğramanız gereklidir. Şimdi bu kahverengiler ile yeşilleri  ne kadar kullanalım ki bunlar kompostlaşsınlar. Burada pratik olarak 2 kısım yeşil 1 kısım kahverengi iyi bir kompost yapar.

"Rutubet" Bu yeşil ve kahverengiler kompostlaşırken nem isterler bu nemi vermemiz gerekir, bunun için   fıskiyeli hortum veya süzgeçli kova yardımı ile üzerlerini ıslatırız.

"Hava" kompostlaşma havalı ortamda olur bunun için ara sıra hazırladığımız yıını havalandırmamız gerekir, böylece çürüme hızlı olur.

"Hacim" İyi bir Kompostlaştırma için 1 x 1 m boyutundaki hacim iyi sonuç verir.

Şimdi bu bilgilerimizle kompost yapmaya başlıyabiliriz;

Önce kompost hacmimizi yapalım bunun için en ucuz materyal tahtadır, Bunun için;

4 adet 8 x 8 x 100 cm

32 adet 2,5 x 10 x 100 cm boyutlarında keresete alınır ve kompost sandığı hazırlanır. Bu sandığı kendiniz kolayca yapabilirsiniz.

Kompost sandığı içine 2 kısım yeşil ki ben bunun için kesilmiş taze çimi öneririm, 1 kısım kuru yaprak veya yonga haline getirilmiş dal parçalarını karıştırıp sandığa doldururuz. sandığın tümünü aynı anda doldurmak kompostlaştırmada gereklidir, böylece atıklar kısa zamanda kızışır ve kompostlaşma süreci başlatılır, ilk 15 günde sıcaklık 60 celsius'e ulaşır bu arada kompost yığını nemli tutulmalıdır, yığın ne çok ıslak ne de kuru olmalısıdır,  bunu yığını elleyerek ıslaklığını kontrol edebililirsiniz. 15 gün sonra kızışma sonucu kompost hacminin küçüldüğünü fark edeceksiniz, bu anda yığın bir kerre dışarı alınıp karıştırılmalıdır karıştırma iyi bir havalandırmanın sağlanması için gereklidir. yığın tekrar sandığa yerleştirilir. Eksilen hacim için tekrar yükleme yapabilirsiniz.böyllece 2-3 ay içinde kompost unuz hazırlanmış olur bunu bahçenize serebilir ve toprağınızın yapısını iyileştirmiş ve daha verimli bir yapıya kavuşturmuş olursunuz.

Aşağıda yetersiz sıcaklık nedeni ile olgunlaşması tamamlanmamış kompost yığınını göremektesiniz ama panığe kapılmayın eğer ortama yeşil örnek  yeni kesilmiş çim ilave ederseniz kompostlaştırma sürecini tekrar başlatabilirsiniz.

Burada ise başarılı bir şekilde oluşmuş kompost yığını görülmektedir.

Kompost Hazırlama Adımları:

1)    Bahçeniz ve mutfağınızın yerlerini dikkate alarak düz bir alan seçin.
2)    Yeterince ısınması için toprak hacminin 1m3 olması gerekmektedir. Taban alanının 1m2 olmasında fayda vardır.
3)    Taban kısmı hazırlanırken iç kısımlara hava akımını sağlamak için toprağın üzerine kuru yaprak, saman ya da ince çalılarla taban hazırlanmalıdır.
4)    Kompostu oluşturan iki temel unsur; yeşil bahçe çöpleri ve kuru yapraklardır. Yeşil mutfak atıkları azot bakımından zengindir. Kurumuş ot ve yapraklar, kağıt ve karton atıkları da karbon bakımından zengindir. Aşırı yeşil artığın eklenmesi kompostun kötü kokmasına neden olur. Hayvan atıkları, et, yağ, hastalıklı otlar veya ilaçlanmış otlar kesinlikle komposta karıştırılmamalıdır.
5)    Kompostun hızla olgunlaşmasını sağlamak için 1 parça yeşil malzemeye karşın 2 parça kahverengi malzeme karıştırılmalıdır. 1 m3 elde edene kadar 1’ e 2 oranında birlikte koyulmalıdır. Sulama yapılmalıdır. Karışımdan bir parça alıp ellerimizin arasında sıkıştırdığımızda bir damla suyun damladı-damlayacak şekilde toplanması gerekiyor. Bu şekilde kıvama geldiyse her şey tamamdır.(Yağmurdan korumak için üzeri branda ile kaplanmalıdır.)
6)    Kompostun oluşmasında doğru miktarda nem sağlanması önemlidir. Aşırı nem yığın içindeki sıcaklığın düşmesine ve dolayısıyla koku yapmasına neden olur. Nemin az olması ise parçalanmanın yavaşlamasına neden olur ve kompost içindeki sıcaklık artar. Haftada bir kez nemi kontrol edin. Nem az ise su verebilirsiniz, nem fazla ise kahverengi malzemelerden(yaprak, kağıt vb.) ekleyin.
7)    4 gün bekledikten sonra kompost’u dıştan içe doğru karıştırın. Bu işlemi her 2 günde bir tekrarlayın.
8)    Sonuç olarak yaklaşık 2-3 ay gibi bir süre sonrasında humusu bol ve güzel kokulu bir toprak ortaya çıkar. Mineral ve vitamin bakımından zengin olan toprağı evinizdeki saksılara ekleyebilirsiniz.