Adli Entomoloji Hakkında Bilgi
Adli entomoloji diye anılan ve böceklerin kanıt olarak kullanıldığı dal, son yıllarda ilginç ve büyük gelişmeler gösterdi. Adli Entomoloji veya mediko kriminal entomoloji, bir suçla ilgili adli araştırmalarda böceklerin kanıt olarak kullanıldığı bilim dalıdır.
Dünyada böcekler 250 milyon yıldır, insanlar ise 300 bin yıldır varlar. Yeryüzünde 700 bin tane değişik tür böcek belirlenmiştir. 10 milyondan fazla değişik tür olduğu da tahmin ediliyor. Adli entomolog tarafından toplanan, saklanan ve analiz edilen böcekler, ölüm zamanı ve yeri için delil olarak kullanılır. Böcekbilimciler, adli tıbbi araştırma takımının üyeleridir.
Pek çok yıldır göz, burun ve diğer deliklerde ve ceset üzerindeki yaraların olduğu yerlerde bulunan kurtçuklar, ölünün tiksinidirici öğesi olarak düşünülürdü. Cesetler, genellikle yıkandıktan sonra otopsi masasına konulurdu. Adli bilimlerde balistik, ateşli silah muayenesi, ısınk izleri, barut tozu kalıntısı, sıçramış kan analizi ve suç biliminin diğer elemanları üzerine çalışırlar. Ayrıca ölüm yeri ile birlikte böcekler de ihmal edilirdi. Zamanla bazı bilim adamları, adli entomolojiyi araştırdılar; bu alanda araştırma yapmanın gizli ve büyüleyici olduğunu düşündüler. Adli entomoloji, adli sistemde, suç araştırmalarında, hem yaşayan (katil) hem de öleni incelemek için kullanılmakla beraber, sivil yanı da olan bir bilim dalıdır. Depolanan yiyeceklerde kontaminasyonları (bulaşma) da araştırır.
Adli entomolojinin, çocukların kötüye kullanımı (istismarı), yaşlılara kötü muamele ve ihmal gibi kullanıldığı pek çok başka alanı da vardır. Yayımlanan olgularda, bazı ailelerin eşekarısı, balarısı gibi böceklere çocuklarını sokturdukları saptanmıştır. Eşekarısı veya balarısı sokmaları, otomobil kazalarına da sebep olabilmektedir. Uçak kazalarında da böceklerden şüphelenilebilir; benzin hattı gibi temel yapıları tıkayarak kazalara sebep olabilirler. Bu nedenlerle, adli entomolog, kriminal araştırmalarda ölen kişinin ağız, boğaz ve burun deliklerini, otomobilin radyatör ve fanını araştırmalıdır.
Cesedin yanından veya etrafından böceklerin toplanması, ayrımı, muayenesi ve tanımlanması, adli entomolojinin işidir. Cesetteki kolonizasyon durumu, bölgesel böcekler ya da cesedin yanında, içinde ya da üzerinde biriken necrophilous (ölü yiyen) böceklerin gelişimine bakılarak adli kararlar verilebilir. Pek çok olguda, erişkin evredeki örneklere ihtiyaç vardır. Böceğin evresinden cesedin kaç gün önceye ait olduğu tahmin edilebilmektedir. Profesyonel bir entomolog, böcek biyolojisinin yanı sıra, böceklerin jeolojik dağılımını da bilmelidir. Bu, özellikle ölümün hangi yerde meydana geldiğini saptamak için kullanılabilir.
Kaynak: Prof. Dr. Hamit HANCI
|
