GÜNEŞ TUTULMASI VE MAKET MODEL YAPIMI
Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girerek ışığı engellemesi sonucunda meydana gelen doğa olayıdır.
Ay, Güneş ile Dünya arasına girdiği zaman Ay, Güneş ışınlarının Dünya'ya gelmesini engeller. Bunun sonucunda Güneş tutulması gerçekleşir. Tutulma her yerde görülemez. Çünkü Ay küçüktür. Güneş tutulması küçük bir alanı kapsar. Tutulma süresi bir saatten az olur. Güneş tutulması da Ay tutulması gibi on ya da onbir ayda bir gerçekleşir.
Tutulma Türleri
Tam Güneş Tutulması:
 Ay'ın Güneş'in Dünya'dan disk halinde görünen ışıkyuvarını tümüyle örtmesi ile oluşur. Güneş'in çok parlak olan ışıkyuvarı Ay'ın karanlık gölgesi ile örtülür ve Güneş'in ışıkyuvarından çok daha soluk olan Güneş tacı çıplak gözle görülebilir hale gelir. Tutulmaya ancak tam tutulma zamanında güvenli olarak çıplak gözle bakılabilir. Bu sırada hava, parlak yıldızlar ve gezegenler gözle görülebilecek kadar kararır. Tam tutulma, Dünya yüzeyindeki dar bir koridorda gözlenebilir. Halkalı Güneş Tutulması: Ay'ın, Güneş'in önünden tam kavuşumlu geçişinde Güneş'i tam örtmediği zaman gözlemlenir. Ay'ın çapı, Güneş'in ışık yuvarının çapının yaklaşık 400'de biridir. Ancak Ay'ın Dünya'ya uzaklığı, Güneş'in uzaklığının yine yaklaşık 400'de biridir. Bu yüzden Ay'ın Dünya'dan görünür büyüklüğü Güneş ile yaklaşık olarak aynıdır. Ancak gerek Dünya'nın Güneş çevresindeki, gerekse Ay'ın Dünya çevresindeki yörüngeleri tam daire olmadığından, Ay her tam kavuşumlu geçişte Güneş'i tam olarak örtmez. Bu durumda, Güneş diskinin Ay tarafından örtülmeyen kısmı, Dünya'dan halka şeklinde gözlemlenir. Hibrit Güneş Tutulması: Tutulmanın Dünya yüzeyinin bazı bölgelerinde tam, bazı bölgelerinde halkalı olarak gözlenmesi demektir. Hibrit tutulmalar ender olarak görülür.
Parçalı Güneş Tutulması:
Ay'ın Güneş'i kısmen örtmesi sonucunda oluşur. Her tam ve halkalı tutulma, parçalı tutulma olarak başlar ve tam kavuşumdan sonra yine parçalı tutulma halinde devam eder ve biter. Tam tutulma sırasında, tutulmanın tam olarak gözlenebildiği Dünya yüzeyindeki dar koridorun dışındaki geniş alanlarda, tutulma parçalı tutulma olarak görülür.
Güneş Tutulması Maket Modeli Yapımı
Güneş tutulması ve ay tutulması ile ilgili bir model yapmak için farklı materyaller kullanılabilir. Model oluşturabilmek için öncelikle güneş, ay ve dünyayı temsil edecek nesnelerin kullanılması gerekiyor. Bunun için kartondan malzemeler yapılabileceği gibi, hamur da kullanılabilir.
Malzemeler:
- Karton (Çizimler için)
- Hamur ya da karton (Güneş, ay ve dünya modelleri için)
Güneş Tutulması Modeli 1
- Güneş Tutulması Modeli hazırlamak için Dünya, Güneş ve Ay modelleri yapın.
- Güneş, Dünya ve Ay’dan daha büyük olduğu için, Güneş’in boyutunu daha büyük olacak şekilde ayarlayın.
- Sarı renkli bir hamur kullanarak ya da sarı renkli bir kartonu top haline getirip bantlayarak, Güneş modeli oluşturabilirsiniz.
- Dünya modelinin boyutu da, Ay’dan büyük olmalıdır. Dünya için mavi; Ay için ise beyaz renkte hamur ya da karton kullanabilirsiniz.
- Modeli tarif edebilmek için bir karton üzerinde; Güneş, Dünya ve Ay modellerini yan yana dizin.
- Şekildeki gibi; Ay, Güneş ile Dünya arasında kaldığında, Güneş Tutulması gerçekleşir. Dünyanın tutulmadan etkilenen alanları ise karanlık bölgede kalır.
Güneş Tutulması Modeli 2
|
