Ampermetre ve Voltmetre
AMPERMETRE
Analog veya dijital olarak iki ayrı türde kullanılabilen ölçü aletleridir. Yapım amaçlarna göre bir kaç Miliamper'tan yüzlerce Amper'e kadar ölçüm yapabilirler.Akım ölçerler.Bu ölçüm DC veya AC akım ölçümü olabilmektedir.
Gerilim ölçümünü de beraber yapan ölçü türüne de (dirençle beraber) wattmetre adı verilmektedir. AKIM ÖLÇER olarak da bilinir.
Üzerinde büyük akım değerleri ölçüleceğinde; düzenek içinden ölçülecek akımın bir bölümü geçirilir. Akımın geri kaln büyük bir bölümünü ise aygıta paralel olarak bağlanan bir şönt devresi taşır.
Çok küçük akım değerleri ölçülmek istendiğindeyse; galvonometre adı verilen küçük akım değerlerini ölçen (miliamper, mikroamper..) düzenekler kullanılır. Her koşulda da farklı düzenekler kullanıldığından günümüzde bu özellikleri tek çatı altında toplayan çok amaçlı ampermetreler geliştirilmiştir.
Ampermetrelerin Çalışma Prensipleri:
Çalışma prensipleri;en zayıf elektrik akımının iletken tel sarılı bir bobini bir mıknatısa dönüştürme özelliğine dayanır. Bu durumu döner bobinli ampermetrelerle açıklarsak; silindir biçimde demirden bir gövdeye tutturulmuş küçük bir bobinden bahsedebiliriz. Bobin at nalı biçiminde bir büyük ve güçlü bir mıknatısın arasına tutturulmuştur.
Çok duyarlı olmasına rağmen sadece doğru akım ölçmede kullanılır. Yeri gelmişken neden sadece doğru akım ya da neden sadece alternatif akım(AC) sorusunun cevabı kurulan düzeneklerde sadece tek yönlü akım dolaşmasına izin verilmesi olabilir.
Ampermetre Çeşitleri:
Ampermetrler çeşitliklerine göre farklı çalışma prensipleri ve duyarlılıklar gösterirler.Bu çeşitten bir olan D'Arsonval ampermetresi; doğru akımı 0.1-2 arası duyarlılıkta ölçmektedir.Aynı şekilde bir elektrodinamik ampermetre hem doğru hemde alternatif akımda kullanılır ve duyarlılık aralığı 0.1-0.25 arasındadır.
Haraketli parça taşımayan sayısal ampermetreler ; ölçülen anlog akımın sayısal devreye çevrirken temelde prensip olarak bir integratör devreyle bir ADC kullanırlar. Sayısal ampermetrelerin çoğunun duyarlılığı %1 'in üzerindedir.Özellikle alternatif akımları ölçmede kullanılan ısıl ampermetrede; ölçülen akım tarafından ısıtılan termokupl (termoelektrik çift) doğan çok ufak gerilim; bir milivoltmetreyle ölçülür.
VOLTMETRE
Voltmetre, devrenin herhangi iki noktası arasındaki potansiyel farkını (gerilimi) ölçmek için kullanılan araç.
Voltmetre, potansiyel farkı ölçülecek iki nokta arasına paralel bağlanır. Voltmetrenin dirençleri büyük yapıldığından üzerinden geçen akım çok küçük olur. Böylece akımın tamamına yakınının potansiyel farkı ölçülecek devre parçasından geçmesi sağlanır. Potansiyel fark "V" sembolüyle gösterilir ve birimi volttur. Voltmetrelerin analog ve sayısal göstergeli türleri vardır. |