Sanatın Doğuşu ve Tarihi

Geçmişten Günümüze Sanat

Sanat, insanlık tarihi ile birlikte oluşmaya başlamış bir olgudur. İnsanlık tarihinin geçirdiği süreç gibi, sanat tarihi de bu süreci yaşamıştır. Geçirdiği bu süreç ile varlığını sürdürmeyi başarmıştır. Bilinen en eski sanat nesnesi 100.000 yıl yaşında, muhtemelen boya saklamak için yapılmış kaplarda bulunmuştur.

Sanat, insanlığın tarihi kadar eski bir kavramdır. Tarihsel süreç içerisinde her toplum kendine özgü sanat yapıtları oluşturmuştur.  Felsefi açıdan bakarsak eğer; sanatçının, yapıtında ruhunu yaşatmasıdır. Bu yaratıcı ruh, heykelde ve mimaride maddeye çok bağımlı iken, resimde maddeye tamamen hakimdir. Edebiyatta ve müzikte ise maddeden adeta kurtulmuş bir haldedir. (Fauwert 2006 Frenze Notlarından)

Dilin nasıl doğduğunu bilemediğimiz gibi sanatın da ne zaman doğduğunu tam olarak bilemeyiz. Sanat, tekdüze yaşantının körelttiği dünyayı, farklı açılarla yeniden görmemizi sağlar. Sanatın içinde bilim de vardır.

 “Gerçek sanatın ortaya çıkış nedeni, sanatın biriken duygularını dile getirmek için duyduğu içsel gereksinimdir. Tıpkı bir annenin gebeliğinin nedeninin sevgi olması gibi… Taklit sanatın nedeni ise, tıpkı fahişelerinki gibi maddi çıkardır.” Tolstoy

Genel olarak sanat, insanlığın doğa karşısındaki duygu ve düşüncelerini, çizgi, renk, biçim, ses, söz ve ritim gibi araçlarla güzel ve etkili bir biçimde ve kişisel bir üslupla ifade etme çabasından doğan ruhsal bir faaliyettir.

Sanat, insanın manevi yönünün içinde yaşayıp geliştirdiği ortamı, akla dönük olarak aydınlatan bir uğraşı alanı yaratmak için vardır.

Sanat, insanlar arasında iletişimin bir nedeni olarak vardır. İnsanın, ufkunu ve düşüncelerini aniden değiştirebilecek en önemli etkendir. Daha önemlisi de sanat, insanın kendi benliğini tanıması için vardır. İnsan doğaya bakmış, doğanın güzelliğinden etkilenmiş ve kendine bir rol biçmiştir. Onun rolü, var olan sanata yenisini eklemek, kendi gücünü göstermektir. Bir başka deyişle sanat, iç dünyadaki çalkantının dış dünyaya sunulmasıdır. Bu yönüyle belki de her insan bir sanatçıdır. Bu eleştirisel bir düşünce olsa da bu bir metafiziktir. Sanat imgeyle yaşar. Sanat için bilgi gereklidir. Bir zeka işidir. İnsanın ruhuna hitap eder.

Sanatın Gelişimi:

Doğuda, İslam sanatında ikonografinin yasak olması sebebiyle daha çok mimari, geometrik şekiller ve hat sanatına yoğunlaşılmıştır. Uzak doğuda bu dönemlerde, din sanata yönlendirmiştir. Hindistan ve Tibet renkli heykeller ve dansı ön plana çıkarırken bunun yanında dinsel resimlerle de ilgilenmiştir. Çin de ise kuyumculuk, bronz, resim, müzik, tiyatro ve şiir ön planda olmuştur. Batıda 18.yy aydınlanmayla birlikte evren anlayışını da getirmiştir.

Sanat, insanın iç dünyasındakini dışa vurmasıdır. Sanat, deha düzeyindeki zekanın var olana karşı tepkisinin, tutarlı bir bütünlük içerisinde somutlaştığı bir alandır. Sanatçı, zekası ve sezgileriyle çağının önünde giden insan olduğu için, gerçek sanatın anlayanı azdır. Onu anlamak için çaba gerekir. 21. yüzyıldaki sanatçılarda bu söylenenlerin çoğu malesef mevcut değildir.