Çok Kullanılan Atasözleri ve Anlamları
Acele işe şeytan karışır: Acele davranma gibi durumlarda bu atasözü kullanılır. Yaptığımız işlerde acele edersek hata riski ortaya çıkar ve aksilik çıkabilir. Anlamlarına gelmektedir.
Abanın kıymeti yağmurda bilinir: Hiç değerini bilmediğimiz veya unuttuğumuz eşyaların zamanı geldiğinde kıymetlendiği ifadeler için kullanılır.
Acemi katı kapı önünde yük indirir: İşi alan kişi profesyonel şekilde çalışma yapmaz. İşi yarıda bırakır. Üstüne birde işten sıyrılıp kaçar.
Acı patlıcanı kırağı çalmaz : Tecrübe denilen hayatın zorluklarını, yaşamış insanları kolay kolay ufak sıkıntılar sarsmaz ve bu sıkıntıları yaşamış insanlara zorluklar zarar veremez.
Ağaç yaprağıyla güzeldir: Olumlu ve mutluluk anlarında herkesle paylaşma isteği duyulur.
Ayranım ekşidir diyen olmaz : Hiç kimse kendine kötü demez. Herkes yaptığı işlerin kendine göre doğru olduğuna inanır.
Besle kargayı oysun gözünü : Bir insan kıymet bilmez, nankör karakterde ise ona ne kadar iyilik yapılırsa yapılsın ilk fırsatta kendine iyilik yapana ihanet etmekten çekinmez.
Boş çuval ayakta durmaz: Bir yere tutunamayan, bir işi beceremeyenler için bu atasözü kullanılır.
Baca eğri de olsa dumanı doğru çıkar: İyi bir karaktere sahip olan bireyler önlerine engel çıksa da kötülüklerle karşılaşsalar da her zaman iyilikle ve güzellikle olayları karşılar.
Büyük lokma ye büyük söz söyleme : İnsanların hatalarından dolayı onları kınamamak gerekir. Çünkü her insanın başına asla olmaz dediği şeyler gelebilir. Bu yüzden hiç kimseyi hatalarından dolayı ayıplamamak gerekir.
Bal demekle ağız tatlanmaz : Devamlı "yapacağım, edeceğim" gibi sözler söylemekle bir işi başaramayız. Başarılı olmak için o işin gerçekleşmesi için gerekli adımların atılması gerekir.
Cahilin dostluğundan alimin düşmanlığı yeğdir : Düşmanın akıllı isse ondan gelebilecek kötülükleri az çok tahmin edebilirsin. Ama cahil bir adamın ne zaman ne yapacağını bilemezsin. Cahil insan dostluk ediyorum derken büyük zararlar da verebilir.
Cami ne kadar büyük olsa imam bildiğini okur : Bir cemaatte ne kadar farklı fikirde olan olursa olsun karar verme yetkisini elinde bulunduran kişi yine kendi aklına yatanı yapar.
Can boğazdan gelir : İnsanın fikren, ruhen ve bedenen sağlıklı bir hayat sürebilmesi için vücut sağlığının yerinde olması gerekir. Vücut sağlığının yerinde olması da ancak iyi bir beslenme ile mümkündür.
Can çıkmayınca huy çıkmaz: Bir insanın huyu neyse o şekilde aynı kalır. Değiştirmeye kalkışsanız bile değişmez. Hep aynı kalır.
Canı acıyan eşek atı geçer : Bir adam ne kadar güçsüz de olsa başına bir sıkıntı geldiğinde kendinden beklenmeyen bir direnç gösterebilir. Hatta böylesi durumlarda kendinden çok güçlü görünen birisini bile alt edebilir.
Dağ ne kadar yüce olsa da yol üstünden geçer : Zorluklar ne kadar çözülemez kadar büyük görülse de o zorlukla baş edebilmek için gereken bir yol mutlaka vardır.
Damlaya damlaya göl olur: Birikim yapmak için az paraya sahip olabilirsiniz. Ancak azar azar biriktirince daha sonrasında çoğalır. Günümüzde oldukça yaygın kullanılan atasözleri ve anlamları olarak bilinir.
Denize düşen yılana sarılır: Hiç sevmediğimiz kişileri bile zor zaman arar oluruz. Bir işimiz düştüğünde aramızın iyi olmadığı kişiye bile başvururuz.
Dikensiz gül olmaz: İyi ve güzel olan şeylerin içinde illa ufak tefek sıkıntılarda olabilir.
El elin eşeğini türkü çağırarak arar : Başkasının başına gelen bir kötülük bizi ne kadar üzerse üzsün, sıkıntıyı yaşayan insanın yaşadığı üzüntüyü tam manası ile anlamamız mümkün değildir.
Elin ağzı torba değil ki büzesin : Bilip bilmeden, anlayıp dinlemeden bizim hakkımızda herkes aklına geleni söyleyebilir. İnsanların konuşmasını engellememiz mümkün değildir. Bu yüzden herkesin her söylediğini dikkate almamak gerekir.
Eşeğe altın semer vursalar eşek yine eşektir : Bir insanın karakteri bozuk olduktan sonra onu kılık kıyafet olarak ne kadar kusursuz hale getirseniz de bir faydası yoktur. Esas olan kişinin karakteridir.
Esirgenen göze çöp batar: Daha çok bir eşya alınırken söylenir. Üzerinde çok dururuz ve aman bir şey olmasın diye uğraşırız. Ancak ters teper ve bazen başına gelmeyen kalmaz.
Fare çıktığı deliği bilir: Bazı insalar yaptıkları işleri önceden hesaplar. Halk tarafından bir tepki geldiğinde ne diyeceklerini önceden saptar.
Gün doğmadan neler doğar : Hayatta hiçbir zaman umudu yitirmemek gerekir. Hiç beklemediğimiz bir anda kaybetmiş gibi gözükürken yeniden kazanabiliriz.
Gönül ferman dinlemez : Aşk, sevgi gibi kavramlar mantıkla açıklanamaz. Bu sebeple bir insanı sevdiğinden vazgeçirmek zorlamayla, emretmeyle olacak bir iş değildir.
Gönül kimi severse güzel odur : Güzellik kişiden kişiye değişir. Bir insan gönlünü birine kaptırdı ise onun için dünyanın en güzel insanı odur.
Görünen köy kılavuz istemez. Bazı şeyler vardır ki doğruluğu ya da yanlışlığı gün gibi ortadadır. Bu tür şeylerin ispatlanmaya ihtiyacı yoktur.
Gülme komşuna gelir başına : Başkalarını kınadığımız ya da ayıpladığımız bir şey her an bizim de başımıza gelebilir. Bu yüzden kimseyi ayıplamamak gerekir.
Gülü seven dikenine katlanır : Birini seviyorsak eğer onunla ilgili birtakım sıkıntılara katlanabilmemiz gerekir. Kusursuz, sıkıntısız bir sevgili olmaz.
Gönülsüz yenen aş yarın ağrıtır ya baş : Bir işi yapmak konusunda isteksizsek mutlaka o işle ilgilenirken bir sıkıntı ile karşılaşırız.
Hamama giren terler : Niyetlendiğimiz bir işe girdikten sonra o işin maddi külfeti çok olsa bile katlanmamız gerekir.
Hatasız kul olmaz : Her insanın mutlaka kusurları vardır. İnsanları bu kusurları ile kabul edebilmek gerekir.
Her işte bir hayır vardır : Bize kötü gibi görünen olayların sonunda bir de bakarız ki istediğimiz olsaymış başımıza kötü şeyler gelecekmiş. Bu yüzden kötü gibi görünen gelişmelerin sonunda lehimize sonuçlar çıkabilir.
Hazıra dağ dayanmaz: kenarda olan parayı harca harca eninde sonunda biter.
Huylu huyundan vazgeçmez: Kişinin taşıdığı bir huy ne ise aynı şekilde devam eder, değiştiremezsiniz.
İyilik eden iyilik bulur: İyilik eden kişiler onun karşılığında er ya da geç bir iyilik görür.
İki cambaz bir ipte oynamaz : Bir işte iki usta kişinin bir arada olması zordur. Çünkü ikisi de kendince en iyi olduğunu düşünür ve diğerinin emri altına girmeyi istemez.
İki karpuz bir koltuğa sığmaz : Aynı anda birden fazla iş yapmaya çalışan, maymun iştahlı insanlar iki iş yapayım derken iki işi de tam olarak yapamaz.
İnsan yedisinde ne ise yetmişinde de odur : Kişilik küçük yaşlarda kazanılır ve ömür boyu da değişmesi çok zordur. Bu sebeple bir insan küçük yaşlarda nasıl olursa ömrünün sonuna da kadar da öyle devam eder.
İşleyen demir pas tutmaz : Sürekli çalışan bir şeyler üretmek isteyen hayatı boyunca zinde olur ve bir kenara atılmaz.
İyilik yap denize at balık bilmezse Halik bilir : Hiçbir iyilik boşa gitmez. İyilik yapılan anlamasa bile Allah katında mükafatı vardır.
Kaçan balık büyük olur : Bir fırsat kaçtığında onu gözümüzde öyle büyütürüz ki olduğunun çok üstünde zannederiz.
Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez : Eğer sonucunda büyük kazanç elde edeceğimize inandığımız bir iş olursa ufak harcamalardan kaçınmayız.
Kendi düşen ağlamaz : Kişi bir işin sonucunu bile bile kendi iradesi ile yapar ve sonunda da hüsrana uğrarsa başkalarına sızlanmasının bir faydası olmaz.
Komşu komşunun külüne muhtaçtır : İnsanların en yakınlarında komşuları bulunur ve mutlaka bir şeye ihtiyaç duyar. Komşular arasında benim kimseye ihtiyacım olmaz diye düşünenler hata eder.
Körle yatan şaşı kalkar : İnsanlar dostluk ettiklerinin huylarını alırlar. İyilerle dostluk eden iyi, kötülerle dostluk eden kötü huylar kazanır.
Lafla peynir gemisi yürümez : Sürekli ben yaparım, ben ederim demenin bir faydası yoktur. Boş konuşmak yerine icraatta bulunmak gerekir.
Meyve veren ağacı taşlarlar : Başarılı insanları çekemeyenler mutlaka olur ve bu tarz insanlar kıskançlıkları yüzünden başarılı insanlara sürekli sataşırlar.
Minareyi çalan kılıfını hazırlar : Herkesin yaptığı işlere karşı bir savunması vardır. Ahlaksız insanlar yaptıkları kötülükleri mutlaka bir şekilde gizlemeye çalışırlar.
Ne ekersen onu biçersin : Bir kişi iyilik ederse iyilik bulur, kötülük ederse karşısındakinden de kötülük görür. Hayatta ne yaparsınız onun karşılığını görürsünüz.
Öfkeyle kalkan zararla oturur : Bir anda parlayan, düşünmeden hareket edip karşısındakine öfkelenen insanlar sinirleri geçince yaptıklarından pişmanlık duyar. Aniden öfkelenince birilerin canını yakabilir veya kırabilir.
Rüzgar eken fırtına biçer : Kişi bir kötülük yaptığında kötülük yaptığı insanın ona daha fazlasını yapabileceğini unutmamalıdır.
Sabrın sonu selamettir: Bir derdi sıkıntısı olan kişi eninde sonunda sabrederse tüm dertlerinde kurtulabilir.
Sakla samanı gelir zamanı : İşe yaramaz diye düşündüğümüz birçok şeyin yeri geldiğinde mutlaka işe yarayacağı bir an olur.
Son pişmanlık fayda vermez : Bir şey yaparken iyice düşünüp taşınmak gerekir. Yoksa sonradn gelen pişmanlığın faydası olmaz.
Söz gümüşse sükut altındır : Yeri geldiği zaman konuşmak iyidir ancak susulması gereken yerde susmayı bilmek daha önemli bir erdemdir.
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır : Güzel sözlerle, üslubunda konuşmayı bilerek çok zor görülen meseleler bile çözüme kavuşur.
Üzüm üzüme baka baka kararır. Arkadaşlar birbirlerini mutlaka etkiler. Kötü huyları olanla arkadaşlık eden kötü huylar, iyi huylularla arkadaşlık eden iyi huylar kazanır.
Zorla güzellik olmaz : Bir insana istemediği bir şeyi yaptırmaya çalışmak yanlıştır.
Zahmetsiz rahmet olmaz: Bir iş veya bir şey başarmak için sıkıntılardan geçmek gerekir. O yol için çaba göstermek gerekir. Emek harcamadan ulaşılmaz.
