AB HAKKINDA BİLGİ

(Avrupa Birliği Hakkında Bilgi, Avrupa Birliğinin kuruluşu ve kurumsal yapısı)

Avrupa Birliği (AB), 25 Avrupa ülkesinden oluşan bir uluslararası örgüttür. Maastricht Anlaşması  ile kurulan AB'nin yasal zeminini 1 Şubat  2003'te yürürlüğe giren Nice  Anlaşması oluşturur. 

Avrupa Birliği (AB), yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında,

 Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen 

Maastricht Antlaşması'nın imzalanması sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. Yaklaşık 500 milyonluk nüfusuyla Avrupa Birliği, dünyanın nominal gayrisafi yurtiçi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur. (16.8 trilyon ABD$)

 1965'te 

 Brüksel Antlaşması ile kurulup 

1967'de işlerlik kazanan Avrupa Birliği (EC), Avrupa'da var olan üç örgütü bir araya getirdi: 

 Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu(ECSC), 

 Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ve 

Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu(Euratom). ECSC, kömür ve çelik sağlanması konusunda ortak bir yol izlemek amacıyla 

 1952'de kurulmuştu.

AET 

 1958'de üye devletlere ortak bir pazar oluşturmak ve mal, personel ve hizmetlerin serbestçe taşınması amacıyla kuruldu. Euratom da 1958'de kuruldu, amacı atom enerjisinin barışçı amaçla kullanımını sağlamaktır. Başlangıçta her örgütün de altı üyesi vardı; 

 Belçika,  Fransa,  Federal Almanya,  Hollanda,  Lüksemburg ve  İtalya - "Altılar Avrupası". Aynı altı ülke Avrupa Birliğinin de üyelerini oluşturuyordu. Avrupa Birliği kendisini oluşturan kuruluşların amaçlarına uymaya sürdürdü ve kendi uzun vadeli hedefi olarak, ECSC, AET ve Euratomum ayrı ayrı başarabileceğinden daha geniş kapsamlı uluslararası politik işbirliği sağlandı.

 1 Ocak 

 1973'te  İngiltere,  İrlanda ve  Danimarka, Avrupa Birliğine üye oldular.

 Yunanistan 1 Ocak 

 1981'de Avrupa Birliğinin onuncu üyesi oldu.

2. Dünya Savaşı''nı izleyen yeniden kalkınma döneminde ortaya çıkan 

 Avrupa'da işbirliği düşüncesi, başlangıçta Doğu-Batı arasındaki anlaşmazlıktan geniş ölçüde etkilendi. Doğu bloku ülkelerinin karşı çıktıktan 

  Marshall Planını uygulamak için

 1948'de Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü (EEC), 

 1949'da  Avrupa Konseyi kuruldu. Bunları  1952'de ESCS izledi; bu tek tek hükümetlerden bağımsız olarak karar verebilen ilk uluslararası kuruluştu.

ECSCnin baransı pek büyük olmadı. Özellikle Fransanın geniş kapsamlı uluslararası güçlere karşı olması ve örgütün çelik endüstrisindeki kartellere karşı durabilecek kadar güçlü olmaması yüzünden, öncü niteliğinin getireceği sonuçlara ulaşılmadıysa da ekonomi politikası alanında işbirliğine yönelik ilk adımlar atıldı ve 

 1957'de Roma'da AET ve Euratomun kurulmasını sağlayan anlaşmalar imzalandı.

AET,  1970'den önce bir ortak Pazar ve ortak bir tarım politikası gerçekleştirmenin yollarını aradı, tam bir ekonomik bütünleşmeye 1970'li yıllar içinde varılacaktı. ECSC ile kazanılan deneyimlerin ışığı altında, uluslararası olma niteliği bir ölçüde sınırlandı. Yürütme organı olan komisyon, karar verme süresi içinde hazırlık çalışması yapacak ancak, san kararlar Bakanlar Konseyi tarafından verilecekti. Bu durum 

 1967'de Avrupa Konseyi''nin kurulmasından sonra da geniş ölçüde sürdürüldü.

Avrupa Birliği’nin kurumsal yapısı parlamenter demokrasi ile yönetilen bir ülkenin kurumsal yapısı gibidir.

                 1. Konsey

                 2. Komisyon

                 3. Avrupa Parlamentosu

                 4. Adalet Divanı

                 5. Sayıştay

                 6. Avrupa Yatırım Bankası

                 7. Ekonomik ve Sosyal Komite

                 8. Devlet Başkanları Konseyi (Avrupa Zirvesi) 

                 Avrupa Birliği’ni oluşturan kurumlar üye devletleri temsil eden ve Bakanlardan oluşan Konsey;

 Antlaşmaların koruyucusu olan Komisyon;

Demokratik yollarla üye ülkelerin temsilcilerinden oluşan, danışma ve denetleme yetkisi olan Parlamento;

Üye ülkeler tarafından Topluluk hukukuna uyulmasını sağlayan Adalet Divanı;

Birliğin mali denetimini gerçekleştiren Sayıştay;

Birliğin dengeli gelişimine katkıda bulunan ve projelerin finansmanını kolaylaştırmak amacı ile kurulmuş olan Avrupa Yatırım Bankası;

Ekonomik, sosyal ve bölgesel çıkar gruplarını temsil eden çeşitli danışma kurullarının bulunduğu Ekonomik ve Sosyal Komite;

Üye ülke Devlet Başkanları ile Komisyon Başkanı’nın yer aldığı, geleceğe yönelik faaliyetlerin ana hatlarının çizildiği Avrupa Devlet ve Hükümet Başkanları Konseyi (Avrupa Zirvesi)’nden meydana gelir.

Bunların yanı sıra Avrupa Birliği’nden bağımsız olarak kurulmuş, temel insan hak ve özgürlüklerini garanti eden her ülkenin üye olabileceği Avrupa Konseyi mevcuttur. Bu Kurum, hükümetler arası diyalogu geliştirmeye ve Avrupa ülkelerinin sorunlarına çözüm yolları araştırmaya çalışan bir teşkilattır. Üye ülkelerin Dışişleri Bakanlıklarının daimi üyelerinden oluşur. Merkezi Strasburg’dadır. Üç temel görevi vardır: İnsan hakları ve demokrasinin denetlenip uygulanması, toplumsal problemlere çözüm önerileri getirmek ve kültürel bir Avrupa kimliğinin oluşması için çalışmaktır.

Topluluğun karar alma sistemi dikkat çekici bir özellik taşır. Ortak kararların alınışı uzun ve karmaşık bir görünümdedir. Ancak karar süreci geniş bir dayanışma ve uzlaşmaya imkan verecek şekilde planlanmıştır. Komisyon, karar alınması için öneri hazırlayıp Bakanlar Konseyi’ne sunar. Bakanlar Konseyi’nin kendiliğinden karar alması söz konusu değildir. Bakanlar Konseyi, Komisyon’un hazırladığı önerileri görüşür, kabul edilen öneri karar halini alır ve hukuki mevzuata dahil edilir. Bakanlar Konseyi, Avrupa Parlamentosu ve Ekonomik ve Sosyal Komite’ye Komisyon’un önerisini ileterek görüş ister. Öneri incelenerek görüş bildirilir.

Alınan kararlar Topluluk mevzuatını oluşturur. Bu kararlar yaptırım şekli bakımından farklılıklar gösterir. Topluluk mevzuatı, üye ülkelerin milli mevzuatlarının üstünde sayıldığından (Supranasyonel Etki) milli mahkemelerin bunlara uyma zorunluluğu vardır.

Toplulukta geçerli hukuki kararlar şöyle gruplandırılabilir:

Tüzük (Regulation) : Bütün üye ülkelerin kesinlikle uymakla yükümlü olduğu, ulusal yasaların da üstünde tutulan kararlardır.

Yönerge (Directive) : Tüzük ile aynı yaptırım gücünü taşır. Doğrudan değil de ilgili ülkenin hukuk düzeninde herhangi bir düzenleme ile uygulanan kararlardır.

Karar (Decision) : Sadece bir üye ülkeye, bir Topluluk kuruluşuna, bir işletmeye ya da özel ve tüzel kişilere yönelik kararlardır.

Tavsiye (Recommendation) ve Görüş (Opinion) : Bağlayıcı olmayıp uygulanıp uygulanmayacağı ve ne şekilde uygulanacağı üye ülkelere bırakılan kararlardır.

Alınan bütün kararlar Avrupa Birliği Resmi Gazetesi (Official Journal of the European Union) ’nde yayınlanır. 

Üye ülkeler ve topluluğun genişlemesi

Avrupa Birliği yirmi yedi bağımsız devletten oluşur.

"Kurucu üye devletler" olarak bilinen ve 1952/ 1958 yıllarında toplulukta bulunan altı kurucu üye şunlardır:

                 Almanya

                 Avusturya

                 Birleşik Krallık

                 Belçika

                 Hollanda

                 Diğer üye devletler;

                 Bulgaristan

                 Çek Cumhuriyeti

                 Danimarka

                 Estonya

                 Finlandiya

                 Fransa

                 Güney Kıbrıs

İrlanda

                 İspanya

                 İsveç

                 İtalya

                 Letonya

                 Litvanya

                 Lüksemburg

                 Macaristan

                 Malta

                 Polonya

                 Portekiz

                 Romanya

                 Slovakya

                 Slovenya

                 Yunanistan

 Kaynak: http://www.eurdc.sakarya.edu.tr/?page_id=244