HTML Nedir?

HTML (Hyper Text Markup Language) internet üzerinde web sayfası oluşturmak için kullanılan bir betik dilidir. HTML dosyalarının aktarımı için HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) kullanılır. HTML dosyaları sunucu bilgisayarın sabit diskinde .html ya da .htm uzantısı ile saklanır. Yazdığımız html dosyaları düz yazı dosyalarından başka bir şey değildir. Yani yazdığımız html dosyalarını bir C ya da Pascal programında olduğu gibi bir derleyici ile derlememize gerek yoktur. Bir siteye girdiğimiz zaman bize görüntülenen ilk sayfa index.html, index.htm, index.asp, index.php ya da default.htm dosyalarından birisidir. index.* dosyaları UNIX ve türevi sunucu sistemler, default.htm dosyasıda WinNT ya da türevi sistemler için giriş sayfası olur. Yukarıda saydıklarımın dışında uzantısı değişik birçok biçemdeki sayfalar da sunucu sistemin ayarları değiştirilerek giriş sayfası yapılabilir.
Web istemcimizin adres satırına (http://www.arsivbelge.com gibi) bir ifade yazarsak sunucu sistem bize, o adresin www kök dizinindeki index.html (ya da hangi giriş sayfası tanımlı ise) dosyasını görüntüleyecektir.


ASP Nedir?

ASP, ya da Active Server Pages (Etkin Sunucu Sayfaları), Microsoft tarafından geliştirilen internete yönelik sunucu taraflı (serverside) çalışan programlama dillerinden birisidir. Sunucunun sadece durağan sayfaları istemciye (ziyaretçi) göndermesi yerine, ziyaretçiden veri kabul edilmesi gerekliliğinin sonucunda ortaya çıkmıştır.

Bir ASP dosyasının içinde ASP kodları bulunur, bu dosya istemci tarafından istendiğinde sunucu öncelikle ASP kodlarını icra ederek, istemciye göndereceği bilgiyi oluşturur ve gönderir. Gönderilen bilgi genellikle HTML (ya da SGML) şeklindedir. Fakat sadece bunlarla sınırlı değildir, aynı şekilde bir grafik dosyasıda oluşturulup, istemciye gönderilebilinir.


JavaScript Nedir?

Netscape'in piyasaya sürdüğü script dilidir.
JavaScript HTML kodlarının içine yazılır. Yazılan kodun bir JavaScript kodu olduğu browser'a <script>...</script> etiketleri ile bildirilir.
Tıpkı HTML gibi, JavaScript kodları da yorumlanmak için bir browser'a ihtiyaç duyarlar, yani sonuçta '.exe' uzantılı, bağımsız olarak çalışabilecek bir dosya oluşmaz.
JavaScript bir olay halinde işler; olay JavaScript açısından ziyaretçinin bir yere tıklaması, bir tuşa basması vs. olabilir.

JavaScript ile neler yapılabilir?

JavaScript ile bir web sayfasına yukarıda tanımladığımız biçimde herhangi bir olayın gerçekleşmesi halinde herhangi bir iş yaptırabiliriz. Örnegin sayfada bir butona basıldığında sayfadaki bir 'text' kutusunun içine 'Click!' yazdırabiliriz. Burada olay ziyaretçinin butona tıklaması, iş ise text kutusuna 'Click!' yazılmasıdır... Javascript dilinde neredeyse olası her olay tanımlanmıştır, dolayısıyla yapılabilecek şeyler çok geniştir.

Javascript'i öğrenmeye geçmeden önce bir öneri: Sadece gerektiği zaman Javasript'i kullanın. Gereksiz kullanımlar sayfanın boyutunu şişireceği gibi, sayfanızın estetiğini ve kullanışlılığını de olumsuz yönde etkileyecektir.

PHP Nedir?

PHP sunucu-taraflı, çarpaz-düzlem ve HTML içine gömülebilir bir betik dilidir. Genel yapı ve yazılım kuralları yönünden C ve Perl dillerine çok yakın bir dildir. Rasmus Lerdorf tarafından hazırlanan bu dil, kendi web sitesine bağlı olan kişilerin takibini yapılması isteği ile ortaya çıktı. Rasmus Lerdorf bu dile ilk başta "Personal Home Page" adını koydu (çünkü kendi kişisel web sayfası üzerinde kullanmıştı). Şu anda ise PHP sözcüğü, "PHP: Hypertext Preprocessor" sözcüklerinin baş harflerinden oluşan kısaltmayla tanımlanmaktadır.

Rasmus Lerdorf PHP dilini kaynak kodu açık bir halde 1995 senesinde açık-kaynak camiasına kazandırdı. 1995 senesinden bu yana kıllanımı gün geçtikçe yaygınlaşan PHP, şu anda yaklaşık 10.000.000 web sunucusu tarafından kullanmaktadır (Kasım 2003, Kaynak: Netcraft).

*Sunucu-taraflı: PHP betikleri sunucu tarafından çalıştırılır (JavaScript dilinin tam tersine) ve çıktısı tarayıcınıza gönderilir.

*Çapraz-düzlem: PHP, birçok işletim sistemi üzerinde ve web sunucusu yazılımlarına adapte olarak çalışabilmektedir (örneğin, Microsoft Windows üzerinde IIS web sunucusu ile birlikte veya Unix işletim sistemleri üzerinde Apache web sunucus ile birlikte).

*HTML içine gömülebilir: PHP ifadeleri ve fonksiyonları HTML dökümanları içine yazılabilir ve çalıştırılabilir. Böylelikle dinamik web sayfaları oluşturulabilir. Web sunucusu yazılımı web sayfası içerisinde PHP diline ait ifadeleri gördüğünde, bunları yorumlayıp, çıktısını HTML ifadeleri yazılı yerlerin arasına yerleştirir.


PHP ile neler yapılabilinir?

Diğer sunucu-taraflı betik dilleri gibi PHP ile dinamik web sayfaları oluşturulabilir. Yazım kuralları çok basit ve anlaşılabilir olan bu dil ve eklentileri ile kısaca;

* veritabanı bağlantılı uygulamalar
* dinamik olarak oluşan grafikler
* kullanıcıya, tarayıcıya ve tarihe göre özel durumlar veya içerikler
* anketler
* tartışma forumları
* elektronik ticaret uygulamaları
* web tabanlı e-posta uygulamaları
* XML verilerini okuma ve oluşturma

gibi işlemler yapan betikler kısa sürede yazılabilir. Ayrıca web uygulamaları dışında PHP ile kabuk betikleri yazılarak komut satırı işlemleri de yapılabilir. Daha çok UNIX işletim sistemleri üzerinde kullanılan kabul betiklerini yazma amacı ile PHP dili yaygın bir şekilde kullanılmamaktadır. Buna rağmen PHP geliştiricileri tarafından PHP-CLI arabirimi (kabuk betiklerini komut satırından çalıştıran ve yorumluyan arabirim) her yeni sürümde daha da güçlendirimektedir ve geliştirilmektedir.

PHP dilinin kullanım alanlarından biri olan PHP-GTK arabirimi (eklentisi) ile GTK (The GIMP Toolkit) tabanlı grafikli kullanıcı arayüzleri de oluşturulabilmektedir.