Yeni Türk Harflerinin Kabulü ( 3 Kasım 1928 )
Türkçenin kolayca okunup yazılabilmesi için Arap alfabesi yerine batılı devletlerinde kullandığı Latin alfabesinin kullanılması kararlaştırıldı. Böylece yazı alanında da batılı devletlerle aynı temelde buluşmuş oldu. Latin alfabesinde olmayan ç, ğ, ş gibi harfler eklenerek yeni Türk alfabesi oluşturulmuş oldu.
Yeni Türk alfabesi ilkokullarda hemen öğretilmeye başlanmıştır. Atatürk 24 Kasım 1928’de bir grup öğrenciye yeni Türk alfabesini anlatmıştır. İlkokul çağını aşmış kişiler ise açılan halk mekteplerinde yeni Türk alfabesini öğrenmişlerdir.
Neden Harf inkılabı Yapıldı?
Türkler, tarih boyunca değişik alfabeler kullanmışlardır. Türklerin kullandığı ilk alfabe, Göktürk Alfabesi’dir. Bu alfabe aynı zamanda ilk millî alfabemizdir. Bundan sonra Uygur Türkleri kendilerine mahsus bir alfabe kullandılar. İslâmiyet’in kabulünden sonra Arap Alfabesi kullanılmaya başlandı. Arap harfleri, Türk Dili için uygun değildi.
İlerlemenin önündeki en büyük engel cehaletti. Milleti bu durumdan kurtarmaya kararlı olan Mustafa Kemal, kurtuluşun yolunu da şu sözü ile gösterdi: “Büyük Türk milleti, cehaletten az emekle kısa yoldan ancak; kendi güzel ve asil diline kolay uyan böyle bir vasıta ile sıyrılabilir. Bu okuma yazma anahtarı ancak Lâtin esasından alınan Türk alfabesidir.”
Okur-yazarlığı yaymak ve cehaleti kısa zamanda gidermek için, Atatürk’ün emriyle bir komisyon kurulup yeni Türk alfabesi hazırlandı. Harf İnkılabı’nın ilk müjdesini Mustafa Kemal 8 Ağustos 1928′de, İstanbul’daki Sarayburnu Parkı’nda halka şöyle duyurdu: “Arkadaşlar, bizim güzel ahenkli zengin dilimiz yeni Türk harfleri ile kendini gösterecektir. … Yeni Türk harflerini çabuk öğrenmelidir. Vatandaşa, kadına, erkeğe, hamala, sandalcıya öğretiniz. Bunu vatanperverlik ve milliyetperverlik vazifesi biliniz. Bu vazifeyi yaparken düşününüz ki bir milletin, bir toplumun yüzde onu okuma yazma bilir, yüzde sekseni bilmezse, bundan insan olanlar utanmalıdır.”
Bundan sonra yeni Türk harflerinin yaygınlaştırılması için bir seferberlik başlatıldı. Başöğretmen Atatürk, yurt seyahatine çıkıp, kara tahta başında yeni Türk harflerini vatandaşlara öğretti. Ankara’da toplanan öğretmenler birliği kongresinde, öğretmenler, Atatürk’ün açtığı bu yeni yolda sabırla çalışacaklarına ant içtiler. Üç ay gibi kısa bir zamanda inkılâp gerçekleşti,
1 Kasım 1928′de, yeni Türk harflerinin kabulüne ilişkin kanun, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edildi. Kanunun kabul edilmesinden sonra geniş halk kitlelerine okuma yazma öğretmek üzere “Millet Mektepleri” açıldı.
Atatürk, Millet Mektepleri Başöğretmeni ilân edildi (24 Kasım 1928). Böylece, eğitim ve kültür hayatımızda yeni bir dönem başlamış oldu.
Yeni Türk harflerinin kabul edilmesinin Nedenleri:
- Arap harflerinin kullanımı sırasında, yazı kimi zaman yetersiz kalıyordu.
- Arap harfleri çoğu Türkçe ifadelerle uyuşmuyordu.
- Arap harfleri ile okuma-yazma öğrenmek zordu ve uzun zaman alıyordu.
- 1 Kasım 1928′de “Türk Harfleri Hakkında Kanun” kabul edildi.
- 1929 yılında yurdun her tarafında “Millet Mektepleri” açılmaya başlandı.
- Latin Alfabesi’nin kabulü ile ulusal eğitim yolunda bir adım daha atıldı.
- Arap kültürünün Türk kültürü üzerindeki etkisi iyice azaldı.
- Batı kültürüne ait eserlerin okunması ve çevirileri kolaylaştı.
- Batı kültürüne yakınlaşma sağlanmış oldu.
Latin harflerinin kabul edilmesiyle:
- Batılılaşma alanında önemli bir adım atıldı.
- Okuma-yazma daha da kolaylaştı.
- Avrupa ile bilgi ve kültür aktarımı kolaylaştı.
- Basılan kitap sayısı arttı.
| 
