Alanin bir alfa-amino asittir ve kimyasal formülü HO2CCH(NH2)CH3’ tür. Molekül ağırlığı 89.1 g/mol’dür.
Doğada L-alanin ve D-alanin olmak üzere iki farklı formu bulunmaktadır. L izomeri, 20 temel aminoasitten biridir, yani proteinin ana taşlarındandır. Kodları GCU, GCC, GCA ve GCG şeklindedir. Polar olmayan amino asitler sınıfındadır.
Proteinlerin yaklaşık olarak %7.8'i alanin yapıtaşlarından oluşur. D-alanin, bazı bakterilerin hücre duvarlarında ve peptit antibiyotiklerin yapılarında bulunmaktadır.
Yapısı: Alaninin alfa-karbon atomları metil (-CH3) gruba bağlanırlar. Bu da, alanini molekül yapısıyla ilgili olarak en basit amino asitlerden biri haline getirir ve alifatik aminoasit olarak sınıflandırılmasına yol açar. Alanindeki metil grup reaktif değildir ve bundan dolayı tamamen protein fonksiyonlarına sahip değildir.
Besin kaynakları:
Alanin temel aminoasitlerden değildir. Diğer bir deyişle, insan vücudunda üretilebilir ve besinlerle direk almaya gerek yoktur. Alanin bir çok gıdada bulunur, fakat ette çok fazla miktarlarda bulunur.
Alanin içeren besinler şunlardır:
- Hayvansal Kaynaklar: Et, su ürünleri, kazein, süt ve süt ürünleri, yumurta, balık, jelatin, süt albümini.
- Bitkisel Kaynaklar: Fasulye, kabuklu yemiş, soya, çekirdek, bira mayası, kahverengi pirinç kepeği, mısır, baklagiller, tahıllar.
Biyosentezi:
Alanin, insan vücudunda pürivat ve valin, lösin, izolösin gibi dallanmış zincir içeren amino asitlerden üretilebilir. En yaygın olarak, alanin pürivatın indirgeyici aminasyonuyla üretilir. Transaminasyon tepkimelerinin tersinir ve pürivat yayıcı olmasından dolayı, alanin kolayca oluşur. Böylece glikoliz, glukoneojeniz ve sitrik asit döngüsü gibi metabolizma yolları kapanmış olur. Aynı zamanda, alanin laktatla beraber artar ve alanin döngüsünden kaynaklı proteinden glukoz üretir.
Kimyasal sentezi:
Rasemik alanin, amonyum kloridle asetaldehit yoğunlaşması sonucunda hazırlanabilir. Bu süreçte, ortamda potasyum siyanit olmalıdır. Bu Strecker tepkimesidir.
|