Lojistik nedir?

Askeri birliklerde, barış ve bilhassa seferi zamanlarda kıtaların taşınması, silah, cephane, gıda ihtiyaçlarının ve sağlık hizmetlerinin karşılanması ile ilgili bölüm. Riyazi mantık (matematiksel mantık) manasına gelir. Lojistikten bahis açıldığında mevzuun hesaba dayandırılması esastır. Bu sebepten "Lojistiğin hükmü mutlak, tesiri kati’idir" denir. Lojistiği üç ana bölümde tarif etmek uygundur

Milli lojistik: Bir milletin, milli hedeflerine ulaşabilmesi için, kafi derecede insan, ikmal maddesi ve techizata olan ihtiyacını planlaması, temin etmesi ve idame etmesini ihtiva eder.

Jeolojistik: Bir milletin harp gücünü artırmak üzere, başka millet veya milletlerden malzeme yardımı sağlamasına denir.

Askeri lojistik: Milli lojistiğin sağladığı imkanları, askeri harekatı en iyi bir şekilde destekleyecek tarzda sevk ve idare etme sanatıdır.

Diğer bir tarif ile askeri kuvvetlerin barışta ve savaşta sıhhatle harekatı için ikmal ve servisle desteklenmesidir. Lojistik, askerlik ilminin taktik, strateji, istihbarat konuları ile beraber dört temel unsurundan biridir. Lojistik, askeri birliklerin ikmal, yer değiştirme, bakım ile ilgili konularının planlanması ve icraatını içine alır.

Lojistiğin üç ana unsuru vardır. Bunlar: İkmal, nakil ve bakımdır. İkmal, genel manada, devletin milli savunmasına bütçesinden ayırdığı harcama demektir. Teknik gelişmelerle birlikte silahların da modernleştirilmesi, ikmal konusuna girer. Mesela, ABD’nin son yıllarda geliştirdikleri, uzaydan, uzun menzilli nükleer başlıklı füzelerin tahrib edilmesi bir ikmal projesidir. İkmal, küçük birliklerin, silah ve malzeme açısından beslenmesi şeklinde dar manasıyla da geçerlidir.

Nakil, silahlı kuvvetlerin mevcud insan ve malzemesinin, bir yerden diğer bir yere taşınmasıdır. Nakilde bağlantı, kaynaktan kullanılacak yere doğru, okyanus, hava, nehir ve kara yolları ile olur. Sivil nakil vasıtaları, savaş durumunda, askeri teşkilatlara devredilir.

Lojistiğin en mühim unsuru, servistir. Servis konusuna her türlü idari konular, hastane, bütçe temini ve harcaması, fabrikalar, tersaneler, tamir atölyeleri, lojmanlar, spor tesisleri girer. Elektronik bilgi işlem merkezleri ile bu kalabalık iş yükü hafifletilir.

Lojistik, bütün devletlerin orduları için çok önemlidir. Bu sebepten her devlet bu hususta çok titiz davranmaya çalışır. Lojistik; taktik ve stratejik askeri harekatın devamlılığı için, istihbaratla beraber gereklidir. Askeri harekatta taktik ve strateji ne kadar mükemmel olursa olsun lojistik yoksa, her şey kağıt üzerinde, teorik olarak, kalır ve askeri birlikler savaş yapmadan eriyip gider.

Lojistik, devletlerin, iktisadi güçleri ile askeri güçleri arasında idamesi şart olan bir bağdır. Lojistiği meydana getiren bölümler, her savaşta her zaman mevcuttur. Bu bölümlerin görevi, savaşan kuvvetlerin yayılmasını, hareket etmesini sağlamaktır.

Tarihin başarılı komutanları, şüphesiz kuvvetlerinin lojistik bakımdan desteklenmesine özel bir alaka göstermişlerdir. Ne yazık ki birçok asker tarihçiler, lojistik destekle ilgili konulara eserlerinde çok az yer ayırmışlar, strateji ve taktikle ilgili hususlara daha çok ağırlık vermişlerdir.

Mesela, dünyanın üç kıtasında sefer yapmış ve parlak zaferler kazanmış olan tarihte Osmanlı adı ile ün salmış büyük Türk Ordusunun, lojistik destek faaliyetlerine ait derli toplu bir eserin bulunmayışı acı bir gerçektir.

Tarihte, Yavuz Sultan Selim Hanın 80.000 kişilik ordusuyla Mısır’a kadar 2700 kilometrelik bir yolu günde ortalama 26 km süratle geçtiği ve Sina Çölünü günde 45-50 kilometrelik bir hızla 13 günde geçerek Ridaniye Zaferini kazandığı harekatın, lojistiğine ait çok az şey bilinmektedir.

Bir kum deryası, bir yanardağ krateri gibi kaynayan Sina Çölünü, o tarihe kadar (1517) geçen ordu görülmemiştir. Büyük İskender buraya geldiği vakit, askerlerini denizden göndermeye mecbur olmuş, Timur Han Hindistan’ı, İran’ı, Anadolu’yu, Arabistan’ı fethedip Sina Çölüne dayanınca çaresiz kalarak geri dönmüştür. İkinci Dünya Harbinde Hitler, sadece bu çölü geçmek için, 20. asır tekniğiyle, susuz çalışan Wolkswagen motorunu yapmış olmalarına rağmen Yavuz Sultan Selim Hana yetişememiştir. Kuma konan yumurtayı 40 saniyede pişiren bu çölü, 1967 yılında İsrail modern tankları ve vasıtaları

kullanarak zor geçmiş, araç ve tank arızası çok yüksek olmuştur.

Günümüzde meydana gelen teknolojik patlama ile ortaya çıkan yeni silah, araç ve gereçlerin birkaçı hariç hepsi harpte gerçek bir denemeye tabi tutulmamıştır. Bunların tesirlerinin askeri ve ilmi yönden incelenmesi, lojistik desteğinin sağlanması açısından çeşitli problemler ortaya çıkaracaktır. Bunların başında ikmal gelmektedir. Lojistik yalnız ikmal değil, bütün savaş, silah araç ve gereçlerinin öğrenimi ve tecrübesidir.

Dünya devletleri silahlı kuvvetleri, dünya harplerinden edindikleri tecrübelerle daima hazır durumda bekleyen, harp birliklerini andıran lojistik destek birliklerini sevk ve idare eden lojistik komutanlıkları ihdas ettiler. Süper devletlerde ise her kuvvete ait ayrı lojistik destek birlikleri vardır.

Lojistiğin, uzun süreli bir savaşta daha çok önem kazanacağı bir gerçektir. Günümüzde, silahların tahrip gücünün büyük ölçülerde artması karşısında lojistikçilerin karşılaştıkları problemler gitgide daha karmaşık hale geldiği gibi, gelecekteki savaşlarda bu problemlerin daha da zorlaşacağını göstermektedir.

Lojistik bakımdan gelecek harplerinin en korkunç bir yönü de kitle tahrip silahlarının kullanılmasıdır. Sıhhi tahliye ve tedavi, büyük çapta ehemmiyet kazanacaktır. Personel kayıplarını asgariye indirmek için tedbirler sulh zamanında düşünülmelidir. Sivil savunmaya gereken ehemmiyetin verilmesi, halkın nükleer silahlardan korunma konusunda eğitilmesi bir zarurettir.

Silahlı kuvvetler lojistiği, özellikle askerleri ilgilendirdiği kadar milli ekonomiyi ve siyaseti ihtiva eden bir idari meseledir.

Sözlükte "lojistik" ne demek?

1. Modern mantık.
2. Askerlik sanatının, savaşta ya da askeri bir yürüyüşte, yol, haberleşme, sağlık, yiyecek içecek sağlama gibi hizmetleri en etkili bir biçimde oluşturma amacını güden bölümü, logistik.

Lojistik kelimesinin ingilizcesi

adj. logistic
n. logistics
Köken: Fransızca