Haşimato Hastalığı Hakkında Bilgi

Haşimato Hastalığı Nedir?

Haşimato hastalığı bağışıklık sisteminin bozukluğundan kaynaklanan ve tiroid hormon eksikliği sonucu meydana gelen hormonal bir rahatsızlıktır. Tıpta Hashimoto Tiroidi olarak bilinir. Bu hastalıkta; Vücudun kendi savunma sistemi tiroit dokusunu yabancı bir madde olarak algılamasıyla gelişen tiroitsel bir rahatsızlıktır. Bu durum tiroit hormon fazlalığına (hipertiroid) yol açabilmekte ve zamanla tiroid hormon yetmezliğine sebep olabilmektedir.

Bu rahatsızlığın tam olarak neden ortaya çıktığı bilinmemektedir. Hastalık 1912 yılında Japon bilim adamı Akira Hashimoto tarafından tanımlanmıştır. O nedenle Japon bilim adamının adıyla bilinen bir rahatsızlıktır. Tiroid bezi yetmezliğinin en önemli nedeni Hashimoto tipi tiroid bezi iltihabı olup bu hastalık, otoimmün hastalıklarından bir tanesidir.

Haşimato Hastalığı Hakkında Bilgi

Haşimato hastalığı, bağışıklık sisteminin bakteri, virüs, mantar ve parazit gibi vücuda zarar veren antikorları tiroit bezine yönlendirerek yok etmeye çalışır. Otoimmün hastalıklarda vücut kendi dokusunu yabancı doku olarak algılayıp onu yok etmek ister ve vücut içinde bir savaş oluşur. Hashimoto tiroiditinde de vücut tiroid bezini yok etmek ister. Haşimato hastalığı tüm dünyada yaygın olarak görülen hipotiroidinin ve pek çok başka rahatsızlığın başlıca sebebi olup malesef teşhisi genelde çok geç olmaktadır.

Hashimoto hastalığı başlangıcında tiroid bezinde büyüme yani guatr vardır; daha sonra tiroid bezi zamanla gördüğü hasar nedeniyle yıllar içinde küçülerek sanki yok olur.

Haşimato hastalığında vücut tiroit bezini yok etmek için çok miktarda anti-TPO antikoru ve anti-tiroglobulin antikoru üretir. Bu antikorlar tiroit bezine bağlanarak tiroit hücrelerini harap eder. Bu arada tiroit bezine birçok iltihap hücresi birikir. İltihap sonucu tiroit hücreleri tahrip olur ve tiroit hormonu azalmaya başlar. Tiroit bezinin küçülmesiyle ortaya hormon yetmezliği çıkar. İlk dönemde hastada ufak bir guatr ve kanda anti-TPO antikor yüksekliği varken TSH, T3 ve T4 hormonları normaldir. Daha sonra zaman içinde hastalık ilerledikçe önce başlangıç halinde tiroid yetmezliği (sadece TSH yüksek, fakat T3 ve T4 normal) sonra tam tiroid yetmezliği (TSH yüksek, T3 ve T4 hormonları düşük) gelişir.

Haşimato Hastalığı Daha Çok Kimlerde Görülür?

Hashimoto tiroidit sıklığı, ABD ve Japonya gibi iyot alımının yüksek olduğu ülkelerde yüksektir. Ülkemizde de toplumun % 2’sinde görülmektedir. Hashimoto hastalarının % 95’i kadındır. Tüm yaşlarda ortaya çıkarsa da 30-50 yaş arasında sıktır. Kadınlarda erkeklere göre 15-20 kat daha fazla görülür. Ergenlik çağındaki kızlarda sıklığı % 0.8-1.6’dır. Anti-TPO antikorunun kanda yüksekliği yaşla birlikte artar ve 70 yaş ve daha büyük kadınların % 33’ünde bu antikor yüksek olarak bulunur. Anti-TPO ve anti-tiroglobulin antikorlarının ve sadece TSH’nin yüksek olduğu kadınlarda tiroid bezi yetmezliği yani tiroid hormon azlığı her yıl % 5 oranında gelişir.

Haşimato Hastalığı Belirtileri - Teşhis ve Tanısı

Kalıtsal özellik gösterir. Aynı ailenin üyelerinde sık görülür. Hashimoto tiroiditi olan hastalarda kuvvetli bir genetik geçiş vardır ve bu hastaların birinci dereceden akrabalarında tiroid antikorları (anti-TPO ve anti-tiroglobulin) yüksek olarak bulunur ve hastalık ailenin diğer üyelerinde de sıklıkla ortaya çıkar. Bu nedenle Hashimoto tiroiditi varsa ailenin diğer üyelerinde de tiroid tetkikleri yapılmalıdır.

Çoğu hastanın hiçbir şikâyeti yoktur. Bazı hastalarda küçük bir guatr ve anti-TPO antikor yüksekliği vardır. Bazen tiroid bezi yetmezliği (tiroid hormon yetmezliği-hipotiroidi) ile doktora başvururlar. Yaş ilerledikçe Hashimoto’lu hastalarda hipotiroidi (tiroid bezi yetmezliği) sıklığı artar. Hashimoto’lu hastalarda lastik sertliğinde bir guatr vardır. Çok nadiren tiroid bezi sert olabilir. Tiroid bezinde ağrı veya hassasiyet yoktur. Genellikle tiroid büyümesi sessiz olur ve şikâyet bulunmaz. Bu hastalar doktora genellikle guatr nedeniyle veya tiroid hormon azlığının neden olduğu halsizlik, bitkinlik, el ve yüzde şişme, ses kalınlaşması gibi şikâyetler nedeniyle başvururlar.

Hashimoto Hastalığı Tedavisi

Hashimoto tipi tiroid iltihabını yok edecek bir tedavi şekli veya hastalığı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi yolu yoktur. Yapılan tedavi sadece guatr ve tiroid bezi yetmezliği varsa onun tedavisi şeklinde olur. Guatrı olan veya tiroid bezi yetmezliği olan kişilerde tiroid hormon ilaçları ile tedavi yapılır ve ilaç dozu serum TSH düzeylerini normale getirecek şekilde doktor tarafından ayarlanır. Hipotiroidi olmasa bile guatrı olan Hashimoto hastaları tiroid ilacı tedavisinden fayda görür ve guatrları küçülür. Hashimoto tiroiditli olguların çok azında hastalık kendiliğinden düzelebilir.